
Бынан бер нисә йыл элек Рәшиҙә Мансурованың “Ыҫлы ҡорот” исемле шиғырын уҡығайным. Ҡайҙа нисектер, әммә беҙҙең яҡта ҡороттоң бындай төрөн яһамағастар, ул ниндәй була икән тигән уйға ҡалғайным.
Ниһайәт, күрмәгән-белмәгән, ауыҙ итмәгән ыҫлы ҡоротто эшләгән кешене таптым Әбйәлил тарафында. Бөгөн онотола барған шөғөлдө дауам итеүселәрҙең береһе Һәнеүәт Усманова Ишкилде ауылында йәшәй. Әйткәндәй, райондың таулы төбәгенә ҡараған ауыл ҡатын-ҡыҙҙарының күбеһе, ыҫлы ҡорот етештереп, уны баҙарға алып сыға. Бер данаһы – 100 һум.
Шағирә яҙғанса, “ырыҫымдың бер ҡото”на әүерелгән ризыҡты етештереүҙәге төп үҙенсәлек — ылашҡа теҙеп төтөндә киптереү. Һәнеүәт Исраил ҡыҙы әйтеүенсә, ҡорот мотлаҡ ҡаҙанға һалып талғын ғына утта ҡайнатылырға тейеш. Ҡоротто ижау менән йыш һапырып тороу мотлаҡ. Элегерәк ошо күбекте ялау өсөн өләсәйҙең янында өйрөлөп йөрөй торғайныҡ.

Ҡоротто таҫтамал тоҡсайға һалып, һыуын һарҡытыр өсөн элеп ҡуябыҙ. Артабан барлыҡҡа килгән массаны яҡшылап йомарлайбыҙ. Сепрәк түшәп, ҡоротто ҡояш төшмәгән еләҫ урынға елләтергә ҡуябыҙ. Ике көндән әҙер ризыҡты ҡайтанан йомарлайбыҙ (барыһын да яңынан тасҡап). Икенсе тапҡыр эшкәртелгән ҡорот ыҫлау өсөн махсус әҙерләнгән ылашҡа һалына. Уның аҫтына ерек утынынан сыраҡ әҙерләнеп, ут төртөлә. Ыҫлы ҡорот эшләү өсөн фәҡәт ерек ағасы файҙаланыла, сөнки ул быҫҡып яна, әсе тәме булмай.
Ылаш махсус мейес кеүек эшләнелә (уға ут яғып була). Мейестең өҫтөнә ағастан тигеҙ, йыш һалынған рәшәткә кеүек яйланма ҡуйыла. Өҫтөнә ҡорот йомарламдары теҙелә. Һәнеүәт инәйҙең ылашы хатта ямғыр үтмәһен өсөн башы ябылып, кәртәләп алынған. Ҡорот ыҫлау өсөн ике көн буйына (төнөн дә) быҫҡытып ҡына ут яғыла. Ағасты түмәр көйөнсә усаҡҡа ташлап торалар. Өсөнсө көндә ыҫ тәме һеңгән, туғай еҫе аңҡыған иҫ киткес татлы аҡтан әҙерләнгән ризыҡ барлыҡҡа килә. Ә инде уның шифаһы хаҡында әйтеп тә тороу кәрәкмәйҙер. Барыһы ла ыҫлы ҡороттоң файҙаһын яҡшы белә, бигерәк тә яман сир менән яфаланғандарға ҡулланырға тәҡдим ителә.

Һәнеүәт Усманова ире менән бәһлеүәндәй биш улға ғүмер бүләк иткән. Бәхетле әсә бөгөн уларҙың матур тормош көтөүҙәренә һөйөнөп, ейән-ейәнсәрҙәрен бағып, доғалар уҡып, биш килененә өләсәйҙәрҙән ҡалған боронғо шөғөлдө өйрәтеп, бәхетле ҡартлыҡ кисерә.