(Айһылыу Низамова,
“Һуғыш балаһы, хәлең нисек?”, 2014 йыл, 4 июль)
Олатайым Сафа Зариф улы һуғышҡа киткәндә атайым Сәлих Батыршинға ни бары өс йәш була. Ул, нисек кенә теләһә лә, атаһының йөҙөн дә төҫмөрләй алмай.
Өләсәйемдең Сафа олатайымдан һигеҙ балаһы булып, хәҙерге көндә икәүһе генә — 90-сы йәше менән барған Фәймә әбейем һәм 75 йәшлек атайым – иҫән ҡала. Ҡалғандары төрлө ауырыуҙан вафат була.
Олатайым 1941 йылдың көҙөндә яуға алынып, бер йыл да һуғышып өлгөрмәй, һәләк була. Райондан яҡташы уның радист булыуы, элемтәне ялғағанда дошман пуляһы тейеп, яралы килеш байтаҡ йүгереп барыуы хаҡында һөйләгән. Яҡыныбыҙ Белоруссияның Могилев өлкәһендә туғандар ҡәберлегендә ерләнә.
Атайыма бала саҡтан бик күп нужа кисереп үҫергә тура килә. Өләсәйебеҙ икенсегә тормошҡа сығып, тағы һигеҙ балаһы донъяға килә. Атайым туғандарын ҡараша, хужалыҡты алып бара, ун дүрт йәшенән колхозда эшләй башлай. 17 йәшендә Ляхов тракторсылар курсын тамамлағандан һуң “ҡорос ат”ҡа ултыра. Шул осорҙан алып хаҡлы ялға сыҡҡанға тиклем Салауат исемендәге колхозда алдынғы механизатор булып тир түгә. Уны етәкселәр ҙә, ауылдаштары ла тырыш, намыҫлы эшсән тип таный.
Атайым әсәйем Флизә Хажиәхмәт ҡыҙы менән биш балаға ғүмер бирә. Атай йылыһын, кәңәштәрен тойоп-күреп үҫмәһә лә, беҙ уны бик тәртипле, хәстәрлекле итеп беләбеҙ. Атаһына оҡшарға тырышып, мунсаға барып, ныҡышып-тырмашып гармун тартырға өйрәнеүенән дә уның ғәзизен ни тиклем яратыуын, уға табыныуын аңлайбыҙ.
Ҡәһәрле һуғыш меңдәрсә баланы атайһыҙ үҫергә мәжбүр иткән. Быға хәҙер кемде ғәйепләйһең? Хөкүмәт тарафынан һуғыш осоро балаларына ҡәҙер-хөрмәт күрһәтелергә тейеш икәнлеге хаҡында байтаҡ йылдар телгә алына. Тик әлегәсә был һүҙҙә генә ҡала. 1938 йылғы атайыма ла октябрҙә 76 йәш тула. Уларҙың сафы ла һирәгәйә. Ҡартайған көнөндә ярҙам тәҡдим ителһә, ул һөйөклө атаһын онотмайынса иҫкә алғандары өсөн рәхмәтле булыр ине. Яугирҙәрҙең тол ҡатындарына һуңғы йылдарҙа фатир бирелеүе һәйбәт, әлбиттә. Улай булғас, ни өсөн атайһыҙ етем үҫкәндәргә лә торлаҡ бүленмәй?!