Ваҡыт даръяһын айҡап20.09.2014
Республикабыҙҙың мәртәбәле премияһына тәҡдим ителгән “Аҡтамыр”, “Өн һәм һан” романдарының авторы Ғәлим Афзал улы Хисамов әҙәбиәт мөхитенә үҙенсәлекле хикәйәләре һәм күләмле повестары менән килеп инде. Тәүге һөйләменән үк уҡыусының бар зиһенен ялмап алған сюжет линияһы, образдар теҙмәһенең камиллығы менән башҡа әҙәби әҫәрҙәрҙән айырылып торҙо улар. Шуға ла сағыштырмаса ҙур булмаған ваҡыт арауығында Ғәлим Хисамов уҡыусы тарафынан көтөп алынған, яратып уҡылған прозаик булып танылды.


Яҙыусы, ваҡыт, заман даръяларын бик еңел­лек менән кисеп сығып, беҙҙең уй-кисереш­тәребеҙҙе милләтебеҙҙең әлмисаҡтағы көн­ит­ме­шенә алып инә һәм һиҫкәндерерлек, шул уҡ ваҡытта тет­рәндерерлек мажараларға юлыҡтыра. Был алым­ды беҙ бигерәк тә “Аһура-Мазда” һәм “Өн һәм һан” романдарында күрәбеҙ.
“Аҡтамыр” романында иһә китап уҡыусы үҙенә таныш мөхиткә эләгә. Ярым документаль был әҫәр ХХ быуат ваҡиғаларына алып ҡайта һәм тағы ла бер тапҡыр халҡыбыҙ үҙе шаһит булған мажа­раларға юлыҡтыра. Шәхес һәм заман, ябай кеше һәм тарих төшөнсәләренең ни тиклем бер-бере­һенә бәйле булыуын ғәҙәти тормошо­боҙ­ҙағы ваҡиғалар аша һүрәтләй. “Халҡым”, “илем” тип йәндәрен фиҙа ҡылырға әҙер кешеләрҙең беҙҙең менән йәнәшә йәшәүен иҫбат итә, шулар­ҙан үрнәк алырға өндәгәндәй.
“Өн һәм һан” романын тәрән фәлсәфәүи сөң­гөл­дәрҙе байҡаған әҫәр тип атарға мөмкин. Ге­рой­ҙарына Урал, Сәсән, Сәскә, Ирек кеүек сим­волик мәғәнәле исемдәр бирелеүе әҫәрҙең кешелектең тәүтормош сағынан бөгөнгө көнөнә тиклемге тарихын үҙ эсенә аласағына ишара. Башҡорт миллә­тенең формалашыу юлдары, милләт этногенезы кеүек темаларға асыҡлыҡ индереү юлында эшлә­гән ғалимдарыбыҙҙың асыштары ла романда иғти­барҙан ситтә ҡалмай. Сюжет линияһына Рәхимов, Ельцин кеүек тарихи шәхестәрҙең гармоник рә­үештә үрелеүе кисә­гебеҙҙең ниндәйлеген һәм ысын­барлыҡтың нисек булыуын күрһәтә.
Дөйөм алғанда, Ғәлим Хисамов – халҡы ме­нән бер ҡатарҙан атлаусы әҙип. Мил­ләтебеҙҙең үт­­кәне, кисәгеһе һәм бөгөнгө ысынбарлыҡ – ав­торҙың йөрәгендә ут булып дөрләүсе тере ҡуҙ.
Башҡортостандың әҙәби мөхитен үҙенсәлекле повестары, романдары менән байытҡан, ваҡыт даръяларында “йөҙә” алған, үткән менән бөгөн­гөнө оҫта бәйләй белгән прозаик Ғәлим Хиса­мовтың романдары Салауат Юлаев исемендәге премияға лайыҡлы.


Вернуться назад