“Тәк буш!”19.09.2014
Атайым үҙенең ҡустыһы, әсәйем һәм еңгәм менән ҡунаҡҡа барған. Инде бисмиллалап ашарға ғына ултырһалар, һүҙҙән-һүҙ сығып китеп ике кеше һуғыша башлаған. Мәжлес ҡайғыһы бөткән.
Атайым кейенеп ҡайтырға сыҡҡан. Ҡустыһының өйө тәңгәленә еткәс, тегенең тәҙрәһен туҡылдатҡан, ти. Уныһы, бола башланғас, алданыраҡ сығып тайған, ҡайта һалып йоҡларға ла ятҡан булған. Ҡустыһы тәҙрәһен асып һорай икән:
— Нишләй, ағай?
— Мөхәммәтйән! Тәк буш! Ана ултырып ҡалды, — ти икән атайым.
Шул хәтлем үкенгәндер инде: табаҡ- табаҡ ит, табаҡ-табаҡ һалма, шешә-шешә араҡы ултырып ҡалған бит! Шуға түҙмәй ҡустыһының тәҙрәһен туҡылдатҡан инде. Ҡалайтаһың, үкенес...
Хәҙер мәҡсүттәр бер нәмәгә үкенһә: «Тәк буш. Ана ултырып ҡалды», — тиҙәр. Атайҙың иҫтәлеге булып хәҙер шул лаҡап йөрөй ауылда.
Тәмәке бәләһе
Мәҡсүт ирҙәре Һаҡмар буйында ау менән балыҡ һөҙә. Ағайым Мөхәммәтйән, балыҡсыларҙың кейемдәрен тотоп, эләккән бер балыҡты тоҡҡа һалып йөкмәп, яр буйлап йөрөй икән. Етерлек балыҡ тотҡас, ултырып табышты бүлешкәндәр. Ҡайһы берҙәре тәмәке тартырға керешкән. Бер ағай тартайым тип янсығынан тәмәке алһа, махоркаһы еүешләнгән икән. Ағайыма: «Мөхәммәтйән, ҡана, тартырға бир әле, минеке еүешләнгән», — тигән. Ағайым тегенең алдында ятҡан ҙур ғына сорағайына төртөп күрһәткән дә: «Ошо балығыңды бирһәң, тәмәке һинеке», — тип яуаплаған. Ҡалайтаһың, тартҡы килә бит. «Ал, әйҙә», — тип ризалашҡан тегенеһе. Махорка алып, инде гәзитенә урайым тиһә, эшкинмәгән — еүеш икән. Теге тағы: «Мөхәммәтйән, махоркаһын бирҙең, ҡағыҙын да бир инде», — тип үтенгән. Ағайым тағы ла уның ҙур ғына көрйә балығына төртөп күрһәткән дә: «Ошо балығыңды бирһәң, алырһың», — тигән. Аҙаҡ гәзит биргән дә тегенең балығын үҙенә шылдырып ҡуйған.
Тәмәке көйрәтә алмай йонсоған ағай махоркаһын төрөп тоҡандырайым тиһә, шырпыһы ла еүешләнгән икән — тоҡанмай ҙа ҡуя. Ағайым йәнә ауылдашының ҙур ғына оптоһона төртөп күрһәтеп: «Ошо балығыңды бирһәң, шырпылы булырһың”, — тигән. Ҡалайтһын, тамаҡ тамуҡҡа төшөрә тигәндәй, тартмайынса сыҙай алмаған был ағай, һуҡрана-һуҡрана оптоһон быға ырғытҡан.
Шулай итеп, яр башында тоҡ күтәреп кенә йөрөһә лә, ағайым балыҡты башҡаларҙан күберәк “тотҡан”. Хәҙер беҙҙә балыҡҡа киткән кешеләрҙе «Ошо балығыңды бирһәң» тип оҙатып ҡалалар.