Салауатҡа Ҡала көнөндә барҙыҡ. Былай ҙа матур, таҙа, төҙөк ҡала әкиәттәге ише ҡаршы алды — аллы-гөллө сәскәләргә күмелгән аллеялар, сағыу шарҙар, пар аттарҙа елдергән йәштәр, йыр-моң, шат йөҙҙәр. Урындағы оҫталарҙың ҡул эштәренән күргәҙмәләр ҙә ойошторолған. Ә унда нимә генә юҡ! Әҙәм балаһының фантазияһына иҫең китер. Журналист халҡы байрамға ла ҡәләм, блокнотһыҙ йөрөмәй ғәҙәттә. Беҙ ҙә “йоланы” боҙманыҡ. Халыҡ күңел асҡан арала ҡала хакимиәте башлығы Фәрит ҒИЛМАНОВтың янына ашыҡтыҡ. Салауаттарҙың тотороҡло, етеш тормошо хаҡында күптән хәбәрҙар булһаҡ та, дәлилдәрҙе етәксенең үҙенән ишетке килде.
— Фәрит Фәррәх улы, байрамығыҙ менән ҡотлайбыҙ! Салауаттарҙың кәйефенән үк эштәрегеҙҙең “көйөн” һиҙеп торабыҙ.
— Рәхмәт! Ысынлап та, маҡтанырлыҡ уңыштарыбыҙ, ғорурланырлыҡ ҡаҙаныштарыбыҙ байтаҡ. 2012 йылғы күрһәткестәргә таянып, “Урбаника” Территориаль планлаштырыу институты 250 эре сәнәғәт үҙәгенең рейтингын төҙөгәйне. Салауат исемлектә, 168,8 миллиард һум күләмендә етештереү һөҙөмтәһе менән, 39-сы баҫҡыста килә. Беҙ күрше өлкәләрҙе генә түгел, Красноярск, Новосибирск, Ярославль, Төмән, Ырымбур, Иркутск һәм Владивосток кеүек ҡалаларҙы ла уҙып киттек. Ә 2013 йыл һөҙөмтәләренә ярашлы, ҡалабыҙ етеш- терелгән тауар күләме буйынса — республикала Өфөнән ҡала икенсе урында.
— Иҡтисади тотороҡлолоҡ ҡаланың йөҙөндә лә сағыла. Йорттар, ихаталар төҙөк, урамдар таҙа, ял урындары, парктар күҙҙең яуын ала...
— Эйе, төҙөкләндереүгә көсөбөҙҙө лә, сығымдарҙы ла йәлләмәйбеҙ. Ике йыл рәттән “Башҡортостандың иң төҙөк ҡалаһы” республика конкурсында призлы урындан ҡалған юҡ. Иң мөһиме – тырышлығыбыҙҙы халыҡ күрә —һаҡсыллыҡ, тәрбиәлелек һаҡлай.
— Ғәҙәттә, төбәктең тормош сифатын халыҡтың йәшәү кимәле билдәләй. Һеҙгә килер алдынан һандар менән танышып ултырҙым: баҡтиһәң, Салауат республикала эшһеҙлек кимәле иң түбән булған ҡала икән.
— Эйе, был мәсьәлә һуңғы өс йылда төп йүнәлештәрҙең береһе булып ҡала. Халыҡты эш менән тәьмин итеү, уларға лайыҡлы хеҙмәт хаҡы түләү иҡтисади күрһәткес өсөн генә кәрәкмәй. Тәү сиратта ғаиләләр, балалар яҙмышы хәл ителә. Шуға күрә инвестициялар йәлеп итеүҙе, эшҡыуарлыҡты үҫтереүҙе заман талабы тип ҡабул ҡылабыҙ. Ҡайһы бер проекттар 2011 – 2015 йылдарға иҫәпләнгән социаль-иҡтисади үҫеш программаһына ла индерелгән. Салауат инвесторҙар өсөн дә ылыҡтырғыс төбәк һанала. Шуға күрә беҙ бер мөмкинлекте лә ҡулдан ысҡындырмай, яңы предприятиелар асыуға, хеҙмәт урындары булдырыуға ныҡлы нигеҙ һалырға тырышабыҙ. Һөҙөмтә лә юҡ түгел. Һуңғы йылдарҙа эшһеҙлек кимәле 1,2 проценттан 0,7-гә төштө. Ҙур-ҙур һандар юҫығында, бәлки, күп тә түгелдер. Әммә һүҙ айырым ғаиләләр, балалар хаҡында барғанда был үҙе бер еңеү, минеңсә.
— Салауатта социаль төҙөлөш тә иғтибар үҙәгендә. Хатта республика кимәлендә сағыштырып ҡарағанда ла иң күп инвестиция йәлеп итеү һеҙҙең иҫәпкә тура килә түгелме?
— Эйе, ҡалала төҙөлөш туҡтағаны юҡ, тиһәк тә арттырыу булмаҫ. Әле һуңғы ике йылда ғына ял паркы, спорт комплексы, “Нефтехимик” спорт һарайы, “Спутник” балалар һауыҡтырыу лагеры һәм башҡа учреждениелар төҙөкләндерелде. Ике балалар баҡсаһы оҙаҡламай үҙ ишектәрен асасаҡ. Һаулыҡ һаҡлау өлкәһенә ҡағылышлы яңылығыбыҙ бар — оҙаҡ ҡына төҙөлмәй торғандан һуң күп йүнәлешле дауаханала эштәр йәнләндерелде. Бынан тыш, гемодиализ үҙәге сафҡа инде, Рәсәйҙә иң яҡшыһы һаналған Ҡала балалар дауаханаһы төҙөкләндерелде. Йорттар төҙөүгә лә сығымдарҙы йәлләмәйбеҙ. Былтыр, әйтәйек, дөйөм майҙаны 32 мең квадрат метр тәшкил иткән торлаҡ файҙаланыуға тапшырылды.
— Белеүемсә, алданған өлөшсөләр мәсьәләһе һеҙҙең ҡала халҡын да урап үтмәне. Уларҙың проблемалары нисек хәл ителә?
— Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, алдаҡсылар ҡапҡанына эләккәндәр булды шул. Бөгөн иһә был мәсьәлә тулыһынса хәл ителде.
— Һуңғы ваҡытта “Салауат — спорт ҡалаһы” тигән һүҙҙәрҙе йыш ишетергә тура килә. Был халыҡтың йәшәү рәүешенә бәйлеме, әллә башҡа сәбәптәр ҙә бармы?
— Спорт элек-электән салауаттар өсөн йәшәү мәғәнәһе булды. Ҡалала ойошторолған спорт саралары буйынса ла, был тармаҡтағы төҙөлөш объекттарының һанын һәм әһәмиәтен иҫәпкә алғанда ла, Салауатҡа тиңләшеүсе һирәк. Әйтәйек, беҙҙә Башҡортостандың көньяҡ райондарында тиңе булмаған, донъя стандарттарына ярашлы йыһазландырылған спорт ҡоролмалары байтаҡ: “Салауат” спорт-концерт комплексы, “Алтын балыҡ” бассейны, “Нефтехимик” спорт һарайы, Октябрҙең 50 йыллығы исемендәге стадион, “Алмаз” йөҙөү бассейны. Быларҙы мин һан артынан ҡыуған өсөн әйтмәйем. Уларҙың һәр ҡайһыһы — балаларҙың, ололарҙың, йәштәрҙең яратып йөрөгән урыны.
— Мәғариф тармағы хаҡында һүҙ сыҡһа, күп етәкселәр ҡулайлаштырыу мәсьәләһен нисек тә урап үтергә тырыша. Һеҙҙең осраҡта был үҙгәрештәрҙе халыҡ нисек ҡабул итте?
— Мәғариф системаһындағы һәр яңылыҡты элек-электән ата-әсәләр менән бергә хәл итергә күнеккәнбеҙ. Шуға был осраҡта ла баш-баштаҡлыҡҡа юл ҡуйылманы. Һәр ата-әсәнең фекере иҫәпкә алынды. Ә ҡулайлаштырыу һөҙөмтәһендә экономияланған аҡса уҡытыусыларҙың хеҙмәт хаҡын арттырыуға йүнәлтелде.
— Ишетеүемсә, һеҙҙең уҡыусылар хәҙер Рәсәйҙә билдәле мәктәптәрҙә уҡый...
— Эйе, былтыр 1-се гимназия “Рәсәйҙең иң яҡшы 500 мәктәбе” исемлегенә инде, 1-се лицей “Электрон мәктәп” республика форумының 20 еңеүсе мәктәбе иҫәбендә, ошо уҡ белем усағы “Рәсәй Федерацияһының иң яҡшы белем биреү үҙәге” тип тә танылды. Ҡыҫҡаһы, ҡалала хеҙмәт, белем алыу, спорт менән шөғөлләнеү, ял итеү өсөн бөтә мөмкинлектәр ҙә бар. Халыҡ өсөн эшләйбеҙ, киләсәк өсөн тырышабыҙ.
— Төплө яуаптарығыҙ өсөн ҙур рәхмәт! Эшегеҙҙә уңыштар теләйбеҙ!