Башҡортостан Ауыл хужалығы министрлығының матбуғат хеҙмәтенән алынған мәғлүмәттәргә ҡарағанда, 2 сентябргә республикала иген культураларының 60 проценты, йәғни 1,068 миллион гектары урып һуғылған. Борсаҡ сәсеүлектәренең – 84, һолоноң – 78, арпаның 62 процентында ураҡ эштәре тамамланған. Иртә өлгөрөүсе культураларҙан борсаҡ урып йыйыуҙы – 23, ә һолоно 14 районда аҙағына еткерһәләр, арпа урағын Борай районында ғына атҡарып сыҡҡандар.
Республика буйынса игендең тулайым йыйымы 1,5 миллион тоннанан ашып киткән, һәр гектарҙан уртаса төшөм – 14,8 центнер. Гектар ҡеүәте Саҡмағош районында — 29,4 Мәләүездә — 25,7, Стәрлетамаҡ районында 24,9 центнер тәшкил итә. Һуңғыһында Башҡортостанда беренселәрҙән булып 100 мең тоннанан ашыу ашлыҡ һуғып алынған. Ураҡ Ейәнсура районында ла йылдам алып барыла, бында игенлектәрҙең 81 процентында ураҡ тамамланған. Әлшәй, Архангел, Бишбүләк, Благовар, Ғафури, Дүртөйлө, Көйөргәҙе, Стәрлебаш райондарында ла ашлыҡтың 75 проценты йыйып һуғылған. Шишмә, Шаран райондары хужалыҡтары ла ураҡ алдынғыларының үксәһенә баҫып килә.
Стәрлебаш районының “Үҙәк” МТС-ында урып йыйыу тиҙлеге иң юғарыһы, 7890 гектар иген культураларын урып һуғыу тамамланыу алдында. “Урал“, “Нурлы”, Матросов исемендәге хужалыҡтарҙа ла эште ошо көндәрҙә теүәлләү мөмкинлеге бар. Иң юғары уңыш Ленин исемендәге хужалыҡта: гектар ҡеүәте 20 центнерға яҡынлай. Алдынғылар исемлегендә Дүртөйлө районының “Шишмә“ тоҡомсолоҡ заводы ла күренә. Бында иген культураларын урып һуғыуҙы 27 августа уҡ тамамлап, һәр гектарҙан 32 центнер уңыш алғандар. Бойҙайҙың гектар ҡеүәте 35 центнерға еткән.
Башҡортостан Хөкүмәтенең ураҡҡа әҙерлекте көсәйтеү буйынса сара күреүенә, шул иҫәптән финанс ярҙамы бүлеүенә ҡарамаҫтан, йәйҙең ҡапыл үҙгәреүсән шарттарҙа килеүе сәбәпле, иген культураларының уңышы көтөлгәндән күпкә түбән. Мәҫәлән, борсаҡтың гектарынан — 16,7, арпанан – 15,9, бойҙайҙан – 13,6, һолонан 12,7 центнер алыныуы тап шул хаҡта һөйләй. Дөрөҫ, күрһәткестәр, Ауыл хужалығы министрлығы мәғлүмәттәре буйынса, былтырғынан бер аҙ юғары, әммә ул ғына рентабелле хужалыҡ итеү тураһында өмөтләнергә урын ҡалдырмай.
Йыл урағын уҙғарыу буйынса Мәләүез районы игенселәренең хеҙмәт тәжрибәһе маҡтауға лайыҡ, тиҙәр Министрлыҡта. Барлыҡ агротехник сараларҙы аныҡ үтәү һөҙөмтәһендә район игенселәре ужым культураларының һәр гектарынан — 30, арпанан – 24,7, һолонан 24,3 һәм бойҙайҙан 21,6 центнер уңыш йыйып алған. Шул уҡ ваҡытта Башҡортостандың төньяҡ-көнсығыш һәм таулы райондарында һауа шарттарының көйһөҙ килеүе сәбәпле урып-йыйыу эштәре ныҡ ҡына тотҡарлана. Ҡойма ямғырҙарҙан һуң ҡапыл һалҡынайтыуы иген культураларының өлгөрөүенә етди ҡамасаулай. Ә инде сентябрҙә төнгө сәғәттәрҙә температураның ҡырҡа түбәнәйеүе был хәлде тағы ла ҡатмарлаштыра төшә.
Буралар ашлыҡ менән ишелеп тулыр мәлдә, Башҡортостан игенсеһенең мул уңыш үҫтереп, иҡтисади хәлен нығытып ҡалырға иҫәбе ҡаты тотҡарлыҡтарға дусар ителеүе, әлбиттә, етди борсолоу уята. Ураҡ башланыр алдынан яғыулыҡ-майлау материалдарына хаҡ күтәрелеүе етмәгән, тәбиғәт тә, ошо хәлдән файҙаланып ҡалырға ашыҡҡандай, көйһөҙлөгөн күрһәтте. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, агрономия һәм селекция фәндәре нисек кенә алға китмәһен, игенселектең торошон хәл иткес дәрәжәлә һауа шарттары – ваҡытында яуған ямғыр һәм даими ҡояшлы көндәр – билдәләй. Игендең ниндәй генә сорты уйлап табылмаһын, тейешле темпаратура булмай тороп, ул сифатлы продукцияға әйләнә.
Яңыраҡ Рәсәйҙең ауыл хужалығы министры Николай Федоров Украиналағы хәлдәр менән бәйле Рәсәйгә ҡарата күрелгән санкцияларға ҡағылып, “беҙ үҙебеҙҙе аҙыҡ-түлек менән тулыһынса тәьмин итергә һәләтле” тип белдерҙе. Хуп мәйле, тик тәү ҡарашҡа урынлы тойолған был оптимизмдың игенсенең иҡтисади бойондороҡһоҙлоғо менән нығытылыуы – мөһим шарт. Проблеманы күнегелгән һәм иң еңел юл – аҙыҡ-түлеккә хаҡтарҙы күтәреү – иҫәбенә хәл итергә тырышыуҙың фәҡир рәсәйҙәр араһында ризаһыҙлыҡ тыуҙырасағы көн кеүек асыҡ.
Йомғаҡлап әйткәндә, йыл урағы тармаҡ проблемаларын тағы ла бер тапҡыр күтәреп кенә ҡалмай, уларҙы хәл итеү буйынса етди саралар күреү зарурлығын да иҫкәртә.