Үҫмер саҡтан уҡ маҡсат ҡуйып йәшәргә ынтылған кешеләр була. Теремек, баҫҡан ерендә ут сығарып йөрөгән Нәзимә лә бәләкәйҙән үк хыял диңгеҙендә йөҙә. Ете балалы ғаиләлә бишенсе булып донъяға килә ул. Етмеш йортло Яссы-Ҡаран (Алға) ауылында тыуып, гүзәл Ыҡта һыу ҡойоноп үҫкән, ошонда башланғыс белем алған. Һуңынан Ырымбур өлкәһенә ҡараған, өс саҡрым алыҫлыҡтағы Ғабдрахман ауылындағы мәктәпкә йөрөй.
Елеккә үткәне яҙғы ташҡын була. Ыҡ йылғаһының ярһып, шашып аҡҡан саҡтарында ла, боҙ ҡуҙғалған осорҙарҙа ла уҡыусылар уны төрлө әмәлен табып кисеп сыға, әммә дәрес ҡалдырмай. Уҡырға һәр ваҡыт әҙерләнеп бара улар.
Үҫә төшкәс, әсәһенең кис ултырып ҡул эштәренә тотонғанын ҡыҙыҡһынып күҙәтә Нәзимә. Вафия апай ҡыҙына: «Бәйләйем тип күҙ нурыңды бөтөрмә. Тырышып белем ал, һин уҡытыусы булырға тейешһең», – тигән талап ҡуя.
Шулай ҙа Нәзимә, атаһын (Бөйөк Ватан һуғышы инвалиды) йәлләп, бесән, утын әҙерләшергә һәр саҡ ярҙам итә. Урта мәктәпте Йәрмәкәйҙә тамамлай. Ә инде уҡытыусылыҡ һөнәре уны Түбән Ҡарамалы һигеҙ йыллыҡ мәктәбе менән бәйләй. Гөрләп тора заманында был белем усағы. 330-ға яҡын бала уҡый унда. Йәш белгес тәүге көндәрҙән үк яратҡан эшен бөтә күңелен биреп башҡара. Ҡазан дәүләт педагогия институтының математика факультетын ситтән тороп тамамлай.
Эйе, йәш саҡта бөтәһенә лә өлгөрөргә тырышаһың. Көнө буйы тиерлек мәктәптә, кисен йә репетицияға, йә агитатор эше менән халыҡ эргәһенә ашығаһың. Әйткәндәй, Нәзимә бейергә маһир була. Ул сәхнәлә күбәләктәй өйөрөлгәндә ситек табандарынан осҡондар һибелгәндәй була, йөрәктәр елкенә, күңелдәр талпына. Ә тормош иптәше Фәнил – баянсы ла, йырсы ла. Шуға күрә Нәзимә Сәйфетдин ҡыҙы уҡыусылар менән байрамдар, концерттар ойошторғанда үҙенең уң «ҡанаты»н да ҡатнашырға саҡыра. Ире шәхси хужалыҡта ла, колхоз эшендә лә, урмансылыҡта ла уңғандар сафында йөрөй. Тик, үкенескә ҡаршы, ғүмере генә ҡыҫҡа була: 63 йәшендә яҡты донья менән хушлаша.
Ә тормош дауам итә. Ҡыҙыҡлы ла, ҡатмарлы ла теүәл фәндең серҙәренә ихлас төшөндөргән, уҡытыу методикаһы нескәлектәрен төплө белгән ябай ауыл уҡытыусыһы Нәзимә Сиражева һәр теманың бала тарафынан яҡшы үҙләштерелеүенә өлгәшә. Уҡыусыларҙы үҙенә саҡырып торған, яҡшы йыһазландырылған уҡыу кабинеты кәрәклеген дә аңлай ул. Бында хеҙмәт уҡытыусыһы Вилдан Хөснуллин ярҙамға килә. Дәрестәрҙә кәрәкле әсбаптар, карточкалар, дидактик материалдар, фильмоскоп, төрлө стендтар ҡулланыу, «Йәш математик» гәзитен сығарыу, зачеттар үткәреү һөҙөмтә бирмәй ҡалмай.
Фән ауыр бирелгән уҡыусылар менән Нәзимә Сәйфетдин ҡыҙы дәрестән һуң да, кистәрен дә айырым шөғөлләнә. Бигерәк тә Дүшәнбе, Ташкент ҡалаларынан һәм башҡа төбәктәрҙән ҡайтҡан балаларҙың белем кимәле һай була. Уҡытыусыға өҫтәмә күнекмәләр үткәрергә тура килә. Нәзимә Сәйфетдин ҡыҙының педагогик хеҙмәте “асыҡ дәрес” кеүек. Ул бөтә һәләтен, тырышлығын, булмышын бер йөрәккә йыйған.
Киң ҡоласлы ғилемгә эйә булыу, балаларҙы тәрән фекерләргә өйрәтеү өсөн ысын педагог булырға, үҙ эшеңде мөкиббән яратырға кәрәктер. Белемеңде даими камиллаштырыу мөһимлеге лә билдәле. Был йәһәттән Нәзимә Сәйфетдин ҡыҙы бик әүҙем. Уның уҡыусылары һис ҡасан да һынатманы. Һалҡын ҡыш тип тормай, уҡытыусының ат егеп, район үҙәге Йәрмәкәйгә балаларҙы ярыштарға алып барғанын әле лә хәтерләйҙәр. Уҡыусылары, район буйынса математика олимпиадаһында ҡатнашып, йыш ҡына призлы урындарға лайыҡ булды. Бының өсөн ниндәй тырышлыҡ, ныҡышмалылыҡ, шул уҡ ваҡытта ҡыйыулыҡ та кәрәк бит әле! Һайлаған һөнәреңә тоғролоҡ, хеҙмәтеңә ихлас бирелеүҙән киләлер инде был күркәм сифаттар. Бынан тыш, профсоюз комитеты рәйесе булып эшләү ҙә байтаҡ ваҡытты, көстө ала. Мәктәп директоры вазифаһын да ваҡытлыса башҡарырға тура килә Нәзимә Сәйфетдин ҡыҙына.
Сиражевтар өс бала үҫтерҙе. Нәркизә менән Гүзәл, әсәһенең юлынан китеп, тәүҙә педучилищены, аҙаҡ институтты тамамланы. Фидаил иһә Себерҙә хеҙмәт итә.
Педагогик хеҙмәт ветеранының өлгөлө тәрбиәләнеүселәрен һанап бөтөрөрлөк тә түгел. Уның юлын һайлаған элекке уҡыусылары ғына ла бер нисә тиҫтәнән ашыу. Уларҙың сәләм ебәреүе, телефон аша яңғыраған изге теләктәре – өлкән кеше өсөн ҙур ҡыуаныс.
Башҡортостандың мәғариф отличнигы Нәзимә Сиражева бөгөн Түбән Ҡарамалы ауылында кирбес менән тышланған күркәм йортта яңғыҙы ғына ғүмер итә. Үткәндәр үкендермәй, тик ауылдың ҡартайып барыуы, мәктәптә балаларҙың аҙайыуы хафаға һала. «Ҡайҙа ҡалды икән шау-гөр килеп торған ҡыңғыраулы мәктәп йылдары?» тигән һорау уҡытыусы күңеленә моңһоулыҡ өҫтәй.