Йылҡы малы борон-борондан башҡорт халҡы тормошонда айырым урын тотҡан. Башҡорт тоҡомло аттар оҙаҡ йылдар буйы формалашҡан. Улар аҙыҡ һайламай, иң сыҙамлыларҙан иҫәпләнә. Шулай уҡ талымһыҙ, һыбай йөрөгәндә лә, йөк артмаҡлағанда ла, еккән хәлдә лә һынатмай. Йыл әйләнәһенә тибендә йөрөгән малҡайҙың файҙаһы әйтеп бөткөһөҙ.
Бөгөн башҡорт тоҡомло аттарҙы ҡайтанан үрсетеү маҡсатында күп кеше үҙ эшен аса. Шундайҙарҙың береһе — йәш эшҡыуар Айнур Ҡәйепов.
Бәләкәйҙән ат ялына йәбешеп, уның өҫтөндә һыбай йөрөп үҫә ул. Бигерәк тә ҡолонсаҡтарҙы иркәләргә ярата. Шуға күрә ололар шуҡ, ат йәнле малайға баш бирмәҫ тайҙарға эйәр һалыуҙы ла ышанып тапшыра. Йылҡыға ҡарата сикһеҙ һөйөүе Айнур Ҡәйеповты Башҡорт дәүләт аграр университетының ветеринар-медицина факультетына алып килә.
Хеҙмәт юлын ветеринар булып башлап, аҙаҡ зоотехник вазифаһын башҡарғанда ла егеттең күңелендә йылҡысылыҡты үҫтереү теләге яна. Әммә тоҡомло аттарҙы һатып алыу өсөн байтаҡ аҡса талап ителгәнен дә яҡшы аңлай ул.
Бала саҡ хыялын тормошҡа ашырыу маҡсатында Айнур Ғәдим улы “Яңы эш башлаған фермер” республика программаһында ҡатнашып ҡарарға була. Президент грантына “Башҡорт тоҡомло йылҡыны үрсетеү” тигән темаға бизнес-план төҙөп, уны уңышлы яҡлай.
Йәш фермер Аҡъярҙан алыҫ булмаған ерҙә иҫке ферманы һатып ала. Уға ремонт эшләп, биналарҙы рәткә килтерә. Учалы районының “Юрға” яуаплылығы сикләнгән йәмғиәтенән 20 бейә алып ҡайта. Тағы ла Баймаҡ районының “Ҡолонсаҡ” яуаплылығы сикләнгән йәмғиәтенән алынған унлап ат менән тулыландыра йылҡы көтөүен. Артабан Айнур йылҡыһын ҡолондар иҫәбенә арттырырға уйлай. “500-гә тиклем еткерергә ине, – тип йылмая йәш эшҡыуар. — Был тоҡом үҙгәреүсән климат шарттарына ҡарамай тибенлектә йөрөүгә махсуслашҡан. Кипкән ҡаулан менән дә туҡланып, көсөн һаҡлай ала торған сыҙамлы мал. Ырымбур далаларының яҡында булыуы хәүеф тыуҙыра, әлбиттә. Шунлыҡтан йылҡыларҙы күҙ уңынан ысҡындырмайбыҙ”.
Айнурҙың атаһы Ғәдим Ғөбәйҙулла улы ла ат йәнле кеше. Ғүмере буйы йылҡысылыҡ менән шөғөлләнгән ағай — улының төп ярҙамсыһы. Әле бесән әҙерләйҙәр, ҡуралар нығытыла. Быйыл тәүләп ҡымыҙ етештереү буйынса эш башланған.
Йәш эшҡыуар өлгәшелгәндәр менән генә туҡталып ҡалырға йыйынмай: киләсәктә ат спортын үҫтереү, башҡорт тоҡомло аттарҙы һатыу йүнәлешендә лә эш башларға уйлай, хатта ауырыу балаларҙы һыбай йөрөтөп дауалау теләге лә юҡ түгел. Иң мөһиме — бөгөн Айнур Ҡәйепов бала саҡ хыялының толпар атын йүгәнләгән, ә ҡалғандарының мотлаҡ үтәләсәгенә һис тә шиге юҡ.