Мутлашыусылар йоҡламай08.08.2014
Әле мин ваҡытлыса эш­һеҙ ултырам. Күптән тү­гел өйҙә май шәм яһап, аҡса эшләү мөмкинлеге тура­һын­да әйттеләр. Йәнәһе, бының өсөн кәрәкле бөтә нәмә миңә бушлай, тик 500 һум түләргә тейешмен. Тәҡдим бик сәйер күренә...


К. ДИНИСЛАМОВА.
Стәрлетамаҡ ҡалаһы.

Шикләнеүегеҙ юҡҡа ғына түгел. Был – мутлыҡ ҡы­лыу­ҙың иң киң таралған төрө. Йыш ҡына кемгәлер «изгелек» эшләргә тырышыусылар өйҙә төймә, шәм кеүек әйберҙәр яһарға тәҡдим итеп, материалды үҙ хаҡынан күпкә ҡим­мәт­кә бирә һәм аҙаҡ юҡҡа сыға. Ә тәжрибәлерәк аферис­тар, нимәнеләр эшләү тура­һында нотоҡ ҡына уҡып, үҙ кеҫәһенә аҡса һалырға ынтыла. Кемдер ошо «кәңәш» өсөн 10-15 мең һумын йәл­ләмәй бирә. Ә аҙаҡ был «эш биреүселәр»ҙән елдәр иҫә.
Шуға, өйҙә ниндәйҙер эш атҡарырға теләһәгеҙ, кемгәлер аҡса түләргә тейеш түгел икән­легегеҙ хаҡында онотмағыҙ. Иренмәй генә компанияға ба­рығыҙ. Әгәр ул «һауала эленеп тора» икән, хатта һөйләшеп тә тормағыҙ. Һәр эш биреүсе ме­нән башта договор төҙөү кәрәклеген хәтерҙән сығарыр­ға ярамай. Был осраҡта ҡул ҡуясаҡ документты тәжрибәле юрисҡа күрһәтеү ҡамасау­ламаҫ.

Өләсәйгә декрет ялы биреләме?

Ирем менән өсөнсөгә ба­ла көтәбеҙ. Ғаиләбеҙҙең финанс хәле шундай мөшкөл, хатта бер йылға ғына ла декрет ялына сыға ал­маҫмын, тим. Шуға сабый тыуғас та эшемде дауам итергә уйлайым. Өҫтәүенә әсәйем дә ейәнен ҡарап то­рорға әҙер. Уға декрет от­пускыһын һәм пособиены рәсмиләштереп буламы?

Динара.

Бәләбәй ҡалаһы.

Йөклөлөк һәм бала тыуыу буйынса отпускыны алыу хо­ҡуғына буласаҡ әсә үҙе генә эйә. Ҡатындың бала табыуға әҙерләнеүе һәм аҙаҡ сәләмәт­леген нығытыуы өсөн би­рел­гән ялды өләсәй кешегә тә­­ғә­йенләүҙең мәғәнәһе юҡ, һәм уға рөхсәт итмәйәсәктәр ҙә. Ошо 140 көн үткәс, баланы ҡарау буйынса отпуск башлана һәм кескәйегеҙгә йәш ярым булғансы дауам итә. Законға ярашлы, был отпускыны әсәйегеҙ ҙә алырға хо­ҡуҡ­лы. Әммә был осраҡта от­пуск уның эш хаҡы күлә­менән сығып түләнәсәк. Әгәр әсәйе­геҙ һеҙҙән түбәнерәк эш хаҡы ала икән, был айлыҡ посо­биеға йоғонто яһамай ҡалмая­саҡ. Әгәр ул хаҡлы ялда йәки эшһеҙ икән, бала ҡарау буйынса отпуск ғәзиз кешегеҙ йәшәү урыны буйынса теркәл­гән төбәктәге социаль нормаға ҡарап билдәләнә. Ә пособие күләмен урындағы халыҡты со­циаль яҡлау органында белешергә кәрәк.

Рубриканы Айһылыу НИЗАМОВА алып бара.


Вернуться назад