Быйыл уҡыусыларға һөнәри йүнәлеш биреү маҡсатында Башҡортостаныбыҙҙың төрлө район-ҡалаларында булырға тура килде. Телебеҙгә көндән-көн ҡурҡыныс янаған ваҡытта, уны һаҡлап ҡалыу өсөн бар мөмкинлектәрҙе ҡулланыу, илһөйәрлек, телһөйәрлек тойғоларын үҫтереү фарыз.
Бар ерҙә лә ихлас күңел менән, теләгебеҙҙе хуплап, йылы ҡаршы алдылар. Концерт номерҙары, телебеҙгә ҡағылышлы сығыштар бөтәһенә лә оҡшаны.
Тик ҙур ҡалаларҙың береһендә башҡорт гимназияһы директоры, килеүебеҙҙең маҡсатын белгәс, теләгебеҙҙе хупламаны, киреһенсә, теше-тырнағы менән ҡаршы булды. Оҙаҡ ҡына уйланып торғандан һуң:
– Бушҡа ваҡытығыҙҙы сарыф итеп йөрөйһөгөҙ түгелме? — тип әйтеп һалмаһынмы! Ғәжәпләнеп ҡараныҡ. Ул, ярһып, һүҙен дауам итте:
– Телебеҙ барыбер бөтәсәк! Бер нисә йылдан һуң туған телебеҙҙә сығарылған гәзит-журналдар, тапшырыуҙар ябыласаҡ. Хәйер, нимәгә ул башҡорт теле? Үҙегеҙ уйлап ҡарағыҙ: уның менән йыраҡ китеп булмай. Башҡорт теле уҡытыусыһы булыу ҙа отошло түгел хәҙерге заманда. Барыбер эшһеҙ яталар. Оҙаҡламай уларҙың бөтөнләй кәрәге ҡалмаясаҡ! Мәктәбебеҙҙән барыбер бер кем дә башҡорт бүлегенә бармаясаҡ, унда уҡырға керәм тигәндәргә лә яйлап ҡына ошоларҙы аңлатырға тырышам, теләктәрен кире һүрелтәм... Тел, милләт бөтәсәк! Мин уҡыусыларымдың әлеге заманда кәрәклерәк һөнәр һайлауын теләйем!
Ағай кеше ҡыҙып-ҡыҙып ошоларҙы һөйләне. “Ауыҙыңдан ел алһын!” – тип саҡ ҡысҡырып ебәрмәнем. Тик әҙәп һаҡлап өндәшмәнем.
Был кешегә ҡарата ихтирамым юғалғайны инде. Университетыбыҙҙың тел белгестәре лә уның һүҙҙәренә ҡаршы төшөп ҡарағайны ла, ахыры, ҡул ғына һелтәп ҡуйҙы.
Тел бөтә тип ҡыл да ҡыбырлатмай ултырыу дөрөҫмө икән һуң? Телебеҙ, милләтебеҙ өсөн үҙебеҙ көрәшмәһәк, әлбиттә, уның бөтөүе ихтимал. Ә бит заманында Тыуған ил, туған тел, халҡы өсөн баш һалған ир-азаматтарыбыҙ аҙмы ни: Батырша, Алдар батыр, Ҡаһым түрә, Парижды урап ҡайтҡан Йомабай ҡурайсы, үҙ теле аша ғилем, мәғрифәт нуры сәскән Мөхәммәтсәлим Өмөтбаев, Мифтахетдин Аҡмулла, ялҡынлы шағир Шәйехзада Бабич…
Ер йөҙөндә булмаһа ла, халыҡ хәтерендә, телендә йәшәп килә улар. Милли рух, ғәзиз әсә теле генә ата-бабабыҙҙың йәшәү тарихын, мәҙәниәтен меңәр йылдар аша киләсәккә еткерә алған. Бәлки, шуғалыр ҙа тыуған ерен, туған телен ныҡ һаҡлаған улар, телдәрен киҫһәләр ҙә, онотмаған, һәр төрлө ауырлыҡтарға, язаларға ҡаршы торған. Күпме бөйөк әҙип үҙ телебеҙҙә ижади, рухи бейеклектәргә күтәрелгән. Беҙ уларҙан үрнәк алырға тейешбеҙ.