Был тырыш, уңған ҡыҙҙы күптән беләм. Иң ҡыҙығы шул: осраған һайын ул йә конкурсҡа әҙерләнгән, йә бәйгегә китеп барған, йә еңеп ҡайтҡан була. Был юлы ла шулай килеп сыҡты: йәш педагог-психолог Светлана Хакутдинованы төбәк кимәлендә ойошторолған бәйгенән ҡайтҡан сағында тап иттем. Был юлы ул бар республиканан йыйылған 600 кеше менән көс һынашып, икенсе урын яулағайны.
Светлананың бихисап ярышта ҡатнашыуы юҡтан ғына иҫкә төшмәне. Нисек кенә булмаһын, конкурстарға ҡала-район, ойошма-предприятие йөҙөн яҡларға бер кем дә төшөп ҡалғандарҙы ебәрмәй бит. Шулай булғас, был ҡыҙҙы ла, һиҙеп тораһығыҙҙыр, маҡтап ҡына телгә алырға ниәтләнәм. Маҡтарлыҡ та шул: һөнәре буйынса ике юғары белемле, кандидатлыҡ диссертацияһы өҫтөндә эшләй. Иң мөһиме – хеҙмәт урынында тик уңыштарға өлгәшә ул!
Светлана Хакутдинова Стәрлетамаҡ районы хакимиәтенең мәғариф бүлегендә педагог-психолог вазифаһын башҡара. Төрлө бәләгә тарыған, ауыр хәлдә ҡалған, төшөнкөлөккә бирелгән балаларға ярҙам ҡулы һуҙа – күңелдәрен дауалай.
Әлбиттә, балалар (бигерәк тә тәртипһеҙҙәр) араһында психолог булып эшләүе – ҙур һынау. Әммә белемле һәм үҙ-үҙенә талапсан ҡыҙға был бер ни түгел. Хеҙмәттәштәре маҡтап ҡына телгә ала уны.
– Беҙҙең Светаны балалар ярата, – ти улар бер тауыштан.
Һынау. Ысынлап та, барыһына ла ирекле тормош, хөрриәт рухы хакимлыҡ иткән заманда йәш үҫмер быуынды шәхес итеүе, аяҡҡа баҫтырыуы ауыр. Ошо йәһәттән хатта “ата-әсә” төшөнсәһе юғала төшкән һымаҡ. Яңылыҡ күптәргә хуш килмәһә лә, бына ни өсөн мөһим психологтар ярҙамы, тимәксемен. Бала атлап барған һуҡмағынан ситкә тайпылған мәлдә кәңәш-төңәш ҡамасаулаймы ни?! Нисек кенә булмаһын, статистика шуны күрһәтә: психолог ярҙамында күптәр был тормошта үҙен таба.
– Һүҙ ҙә юҡ, беҙгә мөрәжәғәт итеү – һуңғы сик. Тик, нисек кенә үкенесле булмаһын, тормошта юғалып ҡалған үҫмерҙәр йышая бара. Сәбәптәре билдәле инде: замандың кире күренештәре – эскелек, наркомания, аҙғынлыҡ, ғаилә алдындағы яуапһыҙлыҡ. Шул уҡ ваҡытта дәүләттең һәм йәмғиәттең дә ғәйебе етерлек.
Төрлө балалар менән аралашырға тура килә. Күберәк осраҡта эскесе ата-әсә арҡаһында яралана уларҙың күңеле. Хатта һөйләшергә, яуап бирергә лә ҡурҡҡандар бар араларында. Уйлап ҡына ҡарағыҙ әле: ниндәй кимәлгә еткергән сабыйҙарын араҡы ҡолона әйләнгән ата-әсә – үҙен уратып алған донъянан шикләнеп йәшәргә мәжбүр бит бахырҙар. Берҙәм дәүләт имтиханы биреүҙән ҡурҡыусылар ҙа бар пациенттар рәтендә. Тиҫтерҙәре араһында, мәктәптә баҙап ҡалған балалар менән дә аралашам.
Әлбиттә, бәләгә тарыған һәр кемгә ярҙам ҡулы һуҙабыҙ, яҡшы юлға баҫтырырға тырышабыҙ. Һөҙөмтәләр ҙә бар. Әммә, нисек кенә булмаһын, бала иң беренсе сиратта ғаиләлә тәрбиә ала. Боҙолоп китеү ҙә нәҡ өйҙәге мөхиткә бәйле. Ата-әсәһе булып та етем, ҡарауһыҙ, тәртипһеҙ һәм башҡа йәһәттән етешһеҙ балаларға ҡарайым да, йәмғиәтебеҙгә ғаилә институты өҫтөндә эшләйһе лә эшләйһе әле, тигән һығымтаға киләм, – тип әсенә үҫмерҙәр яҙмышы хаҡында психолог.
…Иманым камил: Светланалай аҡыллы, алдағыһын хәстәрләр йәштәр булғанда, йәмғиәтебеҙ киләсәктә хаталарын таныр, ә ғаилә ҡайтанан иң ҡиммәтле төшөнсәгә әйләнер әле.