Уралым бөркөттәре һынатмай21.05.2014
Уралым бөркөттәре һынатмай
Алты ай буйы Сталинград өсөн барған һуғыш Ҡыҙыл Армияның еңеүе менән тамамлана. Бында 2 миллион тирәһе кеше башын һала. 1943 йылдың 2 февралендә Сталинградта фельдмаршал фон Паулюс штабы менән әсирлеккә бирелә. Дошмандың 230 меңгә яҡын һалдаты һәм офицеры ҡамауҙа ҡала. Гитлер 20 көнлөк траур иғлан итә.

Ошо осорҙа Генштаб тарафынан дошман ғәскәрҙәренә тылға үтеп инеү, тәрән рейд яһап, аҙыҡ-түлек келәттәрен юҡ итеү, штабтарҙы, тимер юлдарҙы, күперҙәрҙе сафтан сығарыу, элемтәләрҙе өҙөү, вокзалдарҙы шартлатыу һәм башҡа үтә лә мөһим емерткес эштәр башҡарыу бурысы ҡуйыла.
Маҡсаттан сығып, өс атлы дивизиянан 7-се корпус төҙөлә. Командиры итеп генерал-лейтенант М.Д. Борисов тәғәйенләнә. Корпус составына 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы ла инә, командиры – полковник М. Шайморатов (уға генерал-майор званиеһы дошман тылында бирелә. Бойороҡ самолеттан пакетта ташлана).
Ворошиловград өлкәһе (хәҙер Луганск), 1943 йылдың 7 феврале. Буранлы төн. Бына кавалерия корпусы фронт һыҙығына килеп туҡтай. 3-сө армияның 21-се һәм 55-се дивизиялары ике тәүлек буйы дошман позицияһын утҡа тотһа ла, кавалерия корпусына юл асыу өсөн, дошмандың оборонаһын өҙә алмайҙар. Шулай булыуға ҡарамаҫтан, хәрби бурысты үтәргә кәрәк. 14-се дивизия өҙлөкһөҙ ут яуҙырған фашистарға ҡаршы һөжүмгә күтәрелә. Әммә ул, дошман утына сыҙай алмайынса, артҡа сигенә.
Хәҙер инде 15-се кавалерия дивизияһы яуға ташлана. Улар менән дә шул уҡ хәл. Дошман уты дивизияны артҡа сигенергә мәжбүр итә. Уларҙың уңышһыҙлыҡтарына йәне көйгән М. Шайморатов, һөжүм маневрын үҙгәртеп, рус полководецы А. Суворовтың "Наука побеждать" тигән хәрби тәғлимәттәрендәге сәселеп (таралып) һөжүм итеү тактикаһын ҡуллана. Дивизияға ике километр һуҙымында теҙелергә бойороҡ бирелә. Командирҙары М. Шайморатовтың үҙ дивизияһына "Алға!" тип бойороҡ биреүе була, башҡорт кавалеристары, толпарҙарына атланып, көслө тулҡын булып ут ҡосағына ташлана. Дошман ҡаршы тора, әммә бер нәмә лә туҡтата алмай Урал бөркөттәрен.
Киҫкен бәрелеш 35 минут дауам итә. Фашистарҙың фронтын өҙөп, алда ятҡан Ворошилов исемендәге совхозды биләйҙәр. Дошмандың 750 һалдаты һәм офицеры дөмөктөрөлә, 25 пушкаһы, 19 минометы, хәрби припастар тупланған ике келәте беҙҙең ҡулға төшә. Башҡорт атлылары асҡан ике километр киңлегендәге коридорҙан бөтә корпус дошман тылына юғалтыуһыҙ инә, һәм дәһшәтле рейд башлана. Әммә немецтар оборонаһын нығытып өлгөрә һәм көслө ут аса. Шул сәбәпле, артта килгән һәр төрлө ылауҙар һәм танк корпусы ла артҡа сигенеп тороп ҡала. Немец ғәскәрҙәре тылына үтеп инеүҙә Башҡорт кавалерия дивизияһы баһалап бөткөһөҙ батырлыҡ күрһәтә.
Ҡәттәл АРҒЫНБАЕВ,
хеҙмәт ветераны.


Вернуться назад