Советтар Союзында йәшәгәндәр һис тә алдашырға бирмәҫ, ул саҡта һәр беребеҙ 1 Майҙы – Хеҙмәтсәндәрҙең халыҡ-ара теләктәшлек көнөн — ҙур түҙемһеҙлек менән көтөп алдыҡ. Байрам булғас, уға матур итеп әҙерләнергә кәрәк. Бәләкәй кластарҙа уҡытыусыларҙың өлгөһөнә эйәреп, ә инде ҙур үҫкәс, йоҡа таҡтанан һәм бүтән әйберҙән тыныслыҡ ҡошо — күгәрсен, йондоҙ, ураҡ менән сүкеш һындарын эшләнек, "Тыныслыҡ", "Хеҙмәт", "Май" һүҙҙәрен эре итеп ҡатырғаға ҡыҙыл төҫ менән яҙҙыҡ. Байрамса кейенеп, ҡулдарыбыҙға әләм, транспарант, сәскә һәм шарҙар тотоп, иртә менән кемуҙарҙан мәктәпкә ашыға инек. Беҙҙе демонстрация көтә! Тәүҙә ихата алдында линейка була, артабан теҙелешеп ауыл урамынан атлайбыҙ. Һуңғы туҡталыш – клуб алдындағы иркен майҙан, унда – тантаналы митинг. Өйөбөҙҙә ни көткәнен беләһегеҙме? Әлбиттә, әсәй әҙерләгән һыйлы табын. Хәтер төбөндә һаҡланған күңелле көндәрҙе хәҙер һағынып һөйләргә генә ҡалды.
Ғөмүмән, 1 Май байрамы тарих төпкөлөнә барып тоташа. Бынан өс мең йыл самаһы элек Боронғо Италия халҡы һәр йәһәттән дә уңыш килтереүсе Майе тигән бөйөк Аллаға табынған. Уның хөрмәтенә яҙҙың һуңғы айын май тип атағандар. Ә беренсе көнөндә кешеләр тантана ойошторған – ер һөрөү һәм орлоҡ сәсеүгә түгелгән көс бушҡа китмәһен өсөн.
Хеҙмәтсәндәрҙең теләктәшлек көнө 1889 йылдың июленән үткәрелә. Ә ошо дата барлыҡҡа килгәнсә – өс йыл элек – Чикаго ҡалаһында эшселәр 15 сәғәтлек эш көнөнә ҡаршы ризаһыҙлыҡ белдереп баш күтәргән. Коммунистар иһә 1 Май байрамын Варшава ҡалаһында беренсе тапҡыр 1890 йылда уҙғарған. Шунан башлап ул сәйәси төҫ алған.
Рәсәйҙә Хеҙмәтсәндәрҙең халыҡ-ара теләктәшлек көнө 1890 йылдан билдәләнә. Киләһе йылына Петербург ҡалаһының янында рөхсәт ителмәһә лә, эшселәр тәүге тапҡыр йәшерен йыйылыш уҙғарған. Ә 1897 йылдан алып был сара халыҡ күпләп йыйылып, демонстрация рәүешендә үтер булған. 1917 йылда иһә асыҡтан-асыҡ байрам иткәндәр.
СССР-ҙа 1 Майҙың оло тантанаға әйләнеүен һәммәһе лә хәтерләйҙер. Ә 1992 йылдан ул Яҙ һәм Хеҙмәт байрамына үҙгәртелде.
Бүтән илдәрҙә ул нисек үтә? Мәҫәлән, Францияла май изге ай һаналып, был көндә халыҡ күпләп урамға ағыла, ә сафтың иң алдында атлау йәш ҡыҙҙарға ышанып тапшырыла. Бынан тыш, һыйырға көслө иғтибар йүнәлтелә. Сәскә гөлләмәләрен малдың ҡойроғона бәйләйҙәр, һәр кем уға тейеп ҡалырға тырыша, сөнки шулай итһәң, уңышҡа юлығасаҡһың, имеш.
Грецияла был көндә һәр бала йоҡонан иртә уянырға тырыша. Уларҙың күңеленә "ҡарлуғасты кем беренсе күрә, шул кеше бәхеткә юлыға" тигән юрау һалынған. Ысынында ҡошто беренсе тап иткәндәр өйҙәр янынан үтә һәм яҙ тураһында йыр башҡара. Йорт хужалары бәләкәстәрҙе емеш-еләк менән һыйлай. Италияла егеттәр һөйгәненә мөхәббәт йыры йырлай, ә Швейцарияла, Германияла, Чехияла яратҡан ҡыҙыңдың тәҙрә төбөндәге ергә ағас ултыртыу йолаһы һаҡлана.