Беҙҙе 28 градуслыҡ һыуығы менән ҡаршылаған был урманлы төбәк хатта ҡышҡы селләлә лә иҫ киткес матур. Тәү ҡарашҡа ҡарурман ҡуйынындағы төпкөлдөң дә төпкөлө булып күренһә лә, аралаша торғас, хәҙерге заман технологияларын яҡшы белгән ҡәҙимге ватандаштар эргәһендә йөрөүеңде аңлайһың. Һәр йортта тиерлек – Интернетҡа тоташтырылған компьютер, Өфө кибеттәрендә һатылған тауар бындағы магазиндарҙа ла тулып ята... Ә шулай ҙа кемдәр улар — ҡариҙелдәр? Район хакимиәте башлығы Илдар Вил улы Ғарифуллин менән һөйләшеү шул һорауҙан башланып китте.
— Илдар Вил улы, һеҙ – Өфөнән. Баш ҡалаға өйрәнгән кешегә бындағы шарттарға яраҡлашып китеүе ауыр булманымы?
— Ул замандарҙы иҫкә төшөрһәң, ҡыҙыҡ та, һағышлы ла тигәндәй... Мин бында 28 йыл элек самолет менән килеп төштөм. Ул саҡта алыҫ район үҙәктәренә бәләкәй "Ан-2" оса ине, сөнки автомобиль менән елдереп үтерҙәй юлдар юҡ. Ҡариҙел тигән ауылдың ҡайһы тарафта икәнен самалап ҡына белә инем. Байтаҡ йыл мәктәптә уҡытыусы, уҡыу-уҡытыу бүлеге мөдире, директор булып эшләргә тура килде. Хәҙер инде миңә был яҡ тыуған еремдәй ҡәҙерле, тамырҙарым ошонда нығынды.
— Ҡариҙел ҡыҙҙары бик сибәр, тиҙәр. Был яҡта тороп ҡалыуығыҙға шул да сәбәп булғандыр әле...
— Эйе, тап шулай – Ҡариҙел ҡыҙына өйләндем. Был яҡтың кешеләре йөҙө, күңеле менән матур, эшкә ныҡ уңған. Ҡырыҫ тәбиғәтле ерҙә шунһыҙ булмайҙыр ҙа инде. Саф һауалы урмандары ла, ҡарап туймаҫлыҡ йылғалары ла, һыу һаҡлағыс та кешеләрҙе бында йәлеп итә. Шуға күрә туризмды үҫтереү – күптәнге хыялыбыҙ. Әйтәйек, Бөрйән урмандар иле генә булһа, Ҡариҙелдә урманы ла, һыуы ла күп! Павловка һыу һаҡлағысы үҙе генә лә ни тора. Дөрөҫ, туризмды үҫтереү әле башлана ғына, бында бик күп көс һалырға, туристар өсөн заманса уңайлыҡтар тыуҙырырға кәрәк буласаҡ. Ә киләсәге бар был йүнәлештең – йәй һайын беҙгә 70 меңләп турист килеп китә. Ун ике туристик база эшләй, оҙаҡламай тағы икәү булдырыласаҡ. Былтырғы ун ай йомғаҡтарына ҡарағанда, ошо тармаҡтан 43 миллион һум аҡса ингән.
— Ә бит ял итеүселәрҙең күпләп ағылыуы бүтән тармаҡтарҙы ла – сауҙа, ауыл хужалығы, медицина хеҙмәтләндереүе һәм башҡа йүнәлештәрҙе – йәнләндерә, сөнки урындағы ойошмаларҙың тауары йәки хеҙмәте өсөн туристар аҡса түләй...
— Әле мин әйткән 43 миллион һум – туранан-тура туристик йүнәлештән килгән аҡса, ә башҡа тармаҡтарға ҡағылышлыһы уның эсенә инмәй. Әйтәйек, күп кеше, ер участкаһына рөхсәт алып, коттедждар төҙөргә ынтыла, был да дөйөм файҙаға — урында төҙөлөш материалдары етештереү әүҙемләшә. Урманлы төбәк өсөн бик ҡулай йүнәлеш.
— Урманлы төбәк... ”Ҡариҙел” тигәндә һәр саҡ ағас ҡырҡып йөрөүсе ир-ат, ҡарағай тейәгән йөк машиналары, трейлерҙар күҙ алдына баҫа.
— Эйе, урман – ул беҙҙең эш тә, йылытыусы ла, ашатыусы ла, яҙмышыбыҙ ҙа. Ағас әҙерләүселәр беҙҙә Ҡариҙел урман сәнәғәтселәре союзына берләшкән, сөнки бергәләп эш итеү, мәсьәләләрҙе күмәкләп еңеү анһатыраҡ. Әйткәндәй, үҙ эсенә 20-нән ашыу предприятиены индергән был берекмә ағас әҙерләү күләме буйынса республикала “Башлеспром”дан ҡала икенсе урында тора. Ағасты ҡырҡып оҙатып ҡына торалар тип уйламағыҙ, уны урында эшкәртеү буйынса ла ҙур эш башҡарыла. Шулай ҙа урманды файҙаланыу буйынса проблемалар күп, улар тураһында асыҡ һөйләшеү барыуын бөтәбеҙ ҙә ишетәбеҙ, күрәбеҙ. Айырыуса хоҡуҡи йүнәлештә. Әле мин бер генә нәмәне белдерергә теләйем: тармаҡтың киләсәге өмөтлө. Бигерәк тә “Кроношпан” заводын төҙөү проектын күҙ уңында тотҡанда. “Кроношпан” беҙгә бик кәрәк, сөнки уны сеймал менән тәьмин итеп торорға ниәтләйбеҙ. Ә бының өҫтәмә эш урындары һәм тотороҡло килем бирәсәге һәр кемгә аңлашылалыр.
Беҙең район иҡтисадының үҫеш йүнәлештәре өсәү: урман сәнәғәте, туризм һәм, әлбиттә, ауыл хужалығы. Майҙаныбыҙҙың өстән бер өлөшө — ауыл хужалығы ерҙәре. Бигерәк тә малсылыҡ өсөн уңайлы беҙҙең шарттар.
— Тәбиғәт ҡырыҫлығы менән дә гүзәл булған Ҡариҙел яҡтарына, урындағы халыҡҡа һәм шәхсән һеҙгә яңы уңыштар теләйбеҙ.