Йомарт умартасының балы татлы25.01.2014
Йомарт умартасының балы татлы
Элек-электән ҡортсолоҡ ата-бабаларыбыҙҙың төп шөғөлдәренең береһе булған. Изге кәсепте бөгөн дә үҙ итеүселәр байтаҡ. Тик был эш уңғанлыҡ, тырышлыҡ, түҙемлек талап итә. Ҡайһы берәүҙәр тәүге ҡаршылыҡтарға осрау менән эшен ташлай. Шулай ҙа тиҫтәләгән йылдар дауамында умартасылыҡҡа тоғро ҡалған ғаиләләр бихисап. Әбдрәш ауылында Рәйсә менән Айбулат Сабитовтар – ана шундай йүнселдәрҙең береһе.


Айбулат Фазлетдин улы ҡортсолоҡ менән шөғөлләнеүҙе хужалыҡта башлай. Ауыл хужалығы институтын тамамлап, «Урал» совхозының Әбдрәш бүлексәһендә зоотехник булып эшләгән тырыш хеҙмәткәргә һуңғы йылдарҙа умарта тәрбиәләү бурысын йөкмәтәләр. Хаҡлы ялға сыҡҡас, был кәсепте ул үҙе өсөн дауам итә.
— Заманында атайым умартасы булды. Бал ҡорттары араһында үҫкәс, был эште яҡшы беләм, — ти Айбулат ағай.
Бәләкәйҙән атаһының бал ҡорттарын нисек тәрбиәләгәнен күреп, уға ярҙамлашып үҫкән кешенең ҡанында һуңынан нисек «баллы эҙ» ҡалмаһын. Ҡорт үрсетеүгә ҡулайлаштырылған хужалыҡ ерен ҡуртымға алып, үҙенең умарталығын Айбулат ағай 2007 йылда булдыра. Бында уның сабынлығы ла урынлашҡан. Оҙайлы йылдар ҡорт тотоуға бар көс-зиһенен һалған балсы ярайһы уҡ тәжрибә туплаған. Бөгөн уның 50-нән ашыу умартаһы бар.
— Бал ҡорто кеүек тырыш булмаһаң, бал өҫтәлгә үҙе килеп ултырмай. Ҡорттарҙың үҙ иле, дәүләте бар, ҡылыҡ-фиғелдәре лә төрлөсә. Улар менән бергә йәшәй белергә кәрәк, – ти умартасы.
Нәҙекәй билдәрҙең тәртип, бөхтәлек яратыусы, уңған булыуын аңлап, Айбулат Фазлетдин улы умарталығында уңайлы шарттар тыуҙырған. Йәй улар безелдәшеп бал йыйһа, ҡыш йоҡоға талған ҡорттар умарталары менән айырым келәткә ябыла. Әлбиттә, улар имен-һау ғына ҡышты үткәрһен өсөн балды ла етерлек ҡалдырырға, башҡа ваҡ-төйәк эште башҡарырға кәрәк.
Был шөғөлөндә Айбулат ағай бер үҙе генә өлгөрә алмаҫ ине, үҙе кеүек егәрле ярҙамсылары булмаһа. Ҡатыны Рәйсә Ғөбәйт ҡыҙы ла үҙенә күрә түҙемлек, көс талап иткән ҡатмарлы эште үҙ иткән.
— Умартасылыҡ – беҙҙең өсөн күңел йыуанысы ла, яратып башҡарған ғәмәл дә, тәбиғәттең үҙе менән серләшеү ҙә, — ти хужабикә.
Эйе, быуындан быуынға күсә килгән боронғо һәм күркәм кәсепте Сабитовтар табыш сығанағы итеп түгел, ғаиләне туйындырыусы шөғөл тип күрә. Ни тиһәң дә, бал — бик шифалы аҙыҡ. Был турала хатта Ҡөрьәндә лә яҙылған. Әммә мул уңыштан һатыуға ла өлөш сыҡмай ҡалмай. Айбулат ағай менән Рәйсә апайҙың тынғыһыҙ хеҙмәтен улдары Айҙар “тере” аҡсаға әйләндерергә ярҙам итә. Сабитовтарҙың даими һатып алыусылары ла бар.
— Эшебеҙ киләсәктә лә дауам итер, тип уйлайбыҙ. Ҡортсолоҡ серҙәренә ейәндәребеҙ ныҡлап өйрәнә. Ғөмүмән, уңышты йыйғанда балалар ныҡ ярҙам итә, — ти тәжрибәле балсылар.
Рәйсә менән Айбулат Сабитовтар бер ул һәм ике ҡыҙ үҫтерә. Улар ҙа ата-әсәһе биргән тәрбиәгә һис тап төшөрмәй, бөтәһе лә үҙаллы матур тормош көтә.
Ҡырҡ һигеҙ йыл иңгә-иң терәп бергә татыу ғүмер кисергән Сабитовтар ҡала ерендә йәшәгән балаларына һәр яҡлап ярҙам итеү өсөн кәртә тултырып мал аҫрай. Бал ҡорттарын тәрбиәләүҙән тыш, егәрле йорт хужалары һыйырын да, ҡырҡҡа яҡын һарығын да, тиҫтәләгән ҡош-ҡортон да ҡарарға өлгөрә. Йәйгеһен иһә уларҙың ихатаһы сәскәгә күмелә, баҡсалары йәшелсәгә, еләк-емешкә тула.
Олоһона ла, кесеһенә лә асыҡ йөҙлө, киң күңелле, ярҙамсыл Сабитовтар – күптәргә үрнәк. Быйыл «Һаумыһығыҙ, ауылдаштар!» байрамында уларға «Өлгөлө йорт» исеме бирелеүе – быға асыҡ дәлил.
Заман ауырлыҡтары алдында баш эймәй, кәсеп итергә теләген дә, әмәлен дә тапҡан, хаҡлы ялда булһалар ҙа, йәшлек дәрте менән донъя көтөүен дауам иткән, оҙон-оҙаҡ йылдар ғаилә усағын көслөрәк дөрләткән, балаларын наҙ-йылыға сорнаған, яҡындарына кәңәшсе лә, терәк-таяныс та булған Айбулат Фазлетдин улы менән Рәйсә Ғөбәйт ҡыҙы кеүектәр арабыҙҙа күберәк булһын ине! Донъяға йәм, тормошҡа тәм өҫтәгәндәй була ундайҙар...


Вернуться назад