Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Яҡты нур ҡалдырҙы
Яҡты нур ҡалдырҙыМәктәпте тамамлауға 30 йыл үтеп киткән икән. Һабаҡташтар менән осрашыуға берсә тулҡынланып, берсә шатланып ҡайттым. Бына туған мәктәп… Ул беҙҙе элеккесә ҡолас йәйеп ҡаршы алды. Тирә-яғы сәскәгә күмелгән ике ҡатлы күркәм бина һаман да яҡын, ҡәҙерле. Атайым Винер Үтәгәнов был мәктәпкә бөтә ғүмерен, йәшлек дәртен, көсөн һалған.

Винер Исмәғил улы Сәйетбаба урта мәктәбен 1951 йылда тамамлай. Һәләтле уҡыусы була, тап ошо мәлдәрҙә унда физика фәненә ҡыҙыҡһыныу уяна. Уҡытыусы Хатмулла Ғарифуллин менән Өфөләге радио заводына хат яҙып, уларҙан материалдар алып, детекторлы радиоалғыс эшләүҙәрен дә беләм.
Башҡорт дәүләт педагогия институтының физика-математика факультетында уҡыу йылдарында физик приборҙар конструкторлау, фото төшөрөү, астрономия, физика буйынса түңәрәктәрҙә шөғөлләнә, башҡорт хорында сығыш яһай, комсомол ойошмаһы секретары вазифаһын башҡара.
Дипломлы белгес Сәйетбаба урта мәктәбендә физика һәм астрономия дәрестәрен уҡыта башлай. Үҙенең автобиографик яҙмаларында атайым ошо йылдар тураһында бына нимә ти: “Физика кабинетын байытыуға, уны яңы приборҙар һәм материалдар менән йыһазландырыуға иғтибарҙы көсәйтеү кәрәк ине. Мәктәп директоры Вәхит Бикҡолов, завуч Әхмәт Яҡуповтың ярҙамы менән ярайһы уҡ күп эш атҡарылды. Түңәрәк ағзалары менән “Родина-47” радиоалғысын, бәләкәйерәк ҡеүәтле булһа ла, радиоузел итеп үҙгәртеп алдыҡ. Микрофон тотоп сығыш яһауҙар һәм тәнәфестә патефон уйнатыуҙар мәктәп тормошона ыңғай үҙгәрештәр индерҙе”.
Үҙ һөнәренең оҫтаһы ғына түгел, уҡыусыларҙа ошо ҡатмарлы ла, мауыҡтырғыс та фәнгә һөйөү уята алған тәжрибәле уҡытыусы ла була атайым. Бер төркөм уҡыусылары Мәскәүҙең физик-техник институты ойошторған мәктәптә ситтән тороп шөғөлләнә, уны тамамлап, төрлө олимпиадала ҡатнаша. Уҡыусылар командаһы районда физика буйынса уҙғарылғандарында еңеп сыға. Өфө нефть институты үткәргән олимпиадала Илгиз Үтәгәнов, I урын алып, ял һәм спорт лагерына путевка менән бүләкләнә.
Уҡытыу эшенән башҡа атайым, методик ойошма етәксеһе булараҡ, докладтар менән сығыш яһай, йәштәр өсөн асыҡ дәрестәр үткәрә, техник сараларҙы урынлы ҡулланыу алымдарын аңлата, тәжрибә үткәреү, иҫәпләү һәм фекерләү юлы менән сиселә торған мәсьәләләрҙе дәрестәрҙә уңышлы файҙалана. Йәмәғәт эшендә лә бөтә энергияһын, белемен, дәртен биреп эшләй ул. Комсомол ойошмаһы секретары, ауыл йәштәренең сәйәси уҡыуҙарын алып барыусы, әүҙем лектор, мәктәптең партбюро секретары, ике тиҫтә йыл ауыл Советы депутаты…
1961 йылда мәктәп, колхоздан ҙур ғына ер алып, борсаҡ, сөгөлдөр, кукуруз үҫтерә, умартасылыҡ нигеҙҙәрен өйрәнә. Хеҙмәт уҡытыусыһы Мансур Сираев етәкселегендәге оҫтахана районда иң алдынғыларҙан һанала. Был эштәрҙең барыһы ла директорҙың производство буйынса урынбаҫары В.Үтәгәновтың даими ярҙамында башҡарыла. 1967 йылда райондың мәғариф бүлеге атайымды белем усағы директоры итеп тәғәйенләй. Төп бурыс – мәктәптең матди базаһын нығытыу, уҡыусыларҙың белемен күтәреү. Толпар, Имәндәш, Ташаҫты, Уҫман, Имәнлек, Йөҙимән, Ләмиән, Быяла, Мәндем, Ташлы, Яңы Заһит, Ҡолҡан, Ҡаранйылға кеүек бәләкәй ауылдарҙан килгән балалар интернатта ятып уҡый ул ваҡыттарҙа. Уҡыусылар һаны 1300-гә етә. “Мәктәп урамындағы эреле-ваҡлы ун бер бинала уҡытабыҙ. Техник хеҙмәткәрҙәр утынды бысып, ярып, ташып, таңғы сәғәт дүрттә мейескә ут яға, мәктәпте йылыта. Ифрат ауыр көндәр… – тип яҙа атайым. – Район үҙәге 60 саҡрым алыҫлыҡта. Төрлө эш менән бик йыш сығырға тура килә, ат менән барып ҡунып, иртәгәһен төндә генә ҡайтып етәм. Иртә таңдан – тағы эшкә…” Һаулығы шул арҡала иртә ҡаҡшағандыр ҙа инде.
Төрлө ҡаршылыҡтарҙы үтеп, районда беренселәрҙән булып мөһабәт бина – ике ҡатлы мәктәп – һалдырыуға өлгәшә ул. Белем усағы һәр яҡлап алдынғылар рәтендә булды, уҡытыусылар коллективының тырышлығы арҡаһында унан билдәле шәхестәр, алдынғы хеҙмәт кешеләре үҫеп сыҡты.
Атайыбыҙҙың тырышлығы бик күп грамоталар, “Рәсәйҙең мәғариф алдынғыһы” тигән абруйлы исем менән баһаланды.
Юғары интеллектлы, тәрбиәле, миһырбанлы булды атайым. Бөтә ғүмерен, һаулығын халыҡҡа, тыуған еренә хеҙмәт итеүгә бағышланы. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, арабыҙҙан иртә китте.
Класташтар менән осрашыуҙа яҡты бала саҡ хәтирәләрен, мәктәп йылдарын иҫкә төшөрҙөк, яратҡан уҡытыусыларыбыҙ менән осраштыҡ, бай тарихлы Сәйетбаба урта мәктәбенең музейын ҡараныҡ. Күңелдәр сафланып, йөҙҙәр яҡтырып ҡалғандай булды.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 009

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 370

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 916

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 811

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 175

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 390

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 932

Йоҡларға ҡурҡам...

Йоҡларға ҡурҡам... 30.03.2019 // Йәмғиәт

Баҡыйлыҡҡа күскәненә тиҫтә йылға яҡын ваҡыт уҙһа ла, әсәйем һуңғы арала төшөмә йыш инә башланы....

Тотош уҡырға 3 504

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була?

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Ҡул эштәре менән булыу, аш-һыу бешереү, бейеү, һүрәт төшөрөү, спорт уйындары... Ә һеҙҙең ғаиләнең...

Тотош уҡырға 1 893

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә 29.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостандың 100 йыллығына арналған саралар дауам итә. Бөгөн, мәҫәлән, Хәйбулла районы үҙәге...

Тотош уҡырға 1 912

Сарыҡ нисек тегелә?

Сарыҡ нисек тегелә? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында башҡорттоң традицион аяҡ кейеме – сарыҡ тегеү буйынса...

Тотош уҡырға 2 072

15 апрелдә башлана

15 апрелдә башлана 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы районы хакимиәтендә подъездарҙы төҙөкләндереү буйынса республика программаһының тормошҡа...

Тотош уҡырға 1 840