Район үҙәге Красноусолда хоҡуҡ һаҡлау органдарында хеҙмәт итеүселәргә арнап асылған музейҙа төрлө йылдарҙағы ауыр һынауҙарҙа сыныҡҡан, республикала исеме киң билдәле шәхестәр тураһында бай мәғлүмәт тупланған.

Тарихҡа хөрмәтле ҡараш, һаҡсыл мөнәсәбәт музейҙарҙағы ҡомартҡыларҙа сағылһа, уларҙы бөртөкләп йыйған, туплаған кешеләрҙең арабыҙҙа тормошобоҙҙо биҙәп, әүҙем йәшәүе күңелгә йылылыҡ өҫтәй, ышаныс тойғоһон арттыра. Музейҙың етәксеһе — район эске эштәр бүлегенең ветерандар советы рәйесе, почетлы ветеран Марат Ҡунафин. Оло йәштә булыуына ҡарамаҫтан, уны дәрт-дарман да, ғәйрәт тә ташламаған.
Музей ыҡсым бүлмәлә урынлашҡан, ҙур сығым түгелмәһә лә, зауыҡлы биҙәлгән. Витриналар эсендә төрлө ваҡытта хоҡуҡ боҙоусыларҙан тартып алынған һалҡын ҡоралдар, милицияла эшләгәндәрҙең шәхси кейемдәре, ҡорамалдары, документтары урын алған. Уларҙы күргәс, көндәлек тормош именлегенең һәр төрлө шарттарҙа фиҙакәр көс түгеп яуланғаны аңлашыла. Марат ағай, ысын хужаларса кинәйәләп, тәҙрә ҡорғандарын ҙур ғорурлыҡ менән асып, бүлмәне яҡтыртып ебәрҙе, стендтар янына килде һәм ваҡыт үтеүҙән һарғая төшкән төрлө фотонан баҡҡан милиционерҙар, хеҙмәткәрҙәр тураһында фәһемле мәғлүмәттәрҙе һөйләй башланы.
— Хоҡуҡ һаҡлау органдарында эшләү хәрби хеҙмәткә тиң. Бына алдыбыҙҙағы фотоларҙан ҡарап тороусыларҙың күбеһе фронт юлдарын үтеп ҡайтыу менән ошонда саҡырылған, күптәре иһә һуғышҡа тиклем дә милицияла хеҙмәт иткән. Эске эштәр бүлегенең генә түгел, тотош районыбыҙ ғорурлығы булырлыҡ был кешеләрҙең тормош юлы — йәштәр өсөн ысын илһөйәрлек өлгөһө.
Игенйылға ауылы егете, Ҡораллы Көстәрҙең өлкән лейтенанты Барый Фәйзуллин — иң тәүге Еңеү парадында ҡатнашҡан яҡташыбыҙ. Ул һуғыштағы ҡаһарманлығы өсөн III дәрәжә Дан, Ҡыҙыл Йондоҙ, Хәрби Ҡыҙыл Байраҡ, I, II дәрәжә Ватан һуғышы ордендары, “Батырлыҡ өсөн”, “Хәрби хеҙмәттәре өсөн” миҙалдары менән бүләкләнгән. Ғафури районының эске эштәр бүлегендә 1945 йылдың июленән 1974 йылдың сентябренә тиклем өҙлөкһөҙ хеҙмәт иткән. Тыныс ваҡытта “Почет Билдәһе” орденына лайыҡ булған, Сәйетбаба ауылында ерләнгән.
Сәйетбаба ауылында тыуып үҫкән Яҡуп Нәҙершин район эске эштәр бүлегенең тәүге начальнигы була. НКВД-ның өлкән лейтенанты булараҡ, 1931–1942 йылдарҙа бүлеккә етәкселек итә. Бронь бирелеүгә ҡарамаҫтан, үҙе теләп фронтҡа китә. “Батырлыҡ өсөн”, “Хәрби хеҙмәттәре өсөн” миҙалдары менән бүләкләнә. Мәскәү өсөн барған алышта һәләк була. Үлгәндән һуң батыр яҡташыбыҙға Ҡыҙыл Йондоҙ ордены бирелә. “Бөгөн был награданың туғандарына ебәрелеү-ебәрелмәүе хаҡында белешеп, Рәсәй Оборона министрлығы архивына запрос яһаныҡ”, — тип дауам итте Марат ағай һүҙен.
1931–1934 йылдарҙа Красноусолда тәүге участковый булған Игенйылға егете Зөбәйҙулла Йәнбәков, һуғыштан өлкән лейтенант дәрәжәһендә ҡайтҡан Урыҫ Һаҫыҡкүле егете Алексей Уткин, бүлектең тәүге ДАИ хеҙмәткәре Аверьян Федоров, Яңғыҙҡайын төбәгенең тәүге участковыйы, сығышы менән Сәйетбаба егете Хөснулла Шәйәхмәтов та күрһәткән батырлыҡтары өсөн орден-миҙалдар алған. Барыһы ла район эске эштәр бүлегендә Бөйөк Ватан һуғышы тамамланғас, 1945–1946 йылдарҙа, эш башлаған һәм ғүмеренең күп өлөшөн милиция хеҙмәтенә бағышлаған.
Бурлы ауылынан Димөхәмәт Ғәлләмов иһә яҡшы хеҙмәте өсөн Өфө ҡалаһының Киров районы эске эштәр бүлегенә күсерелгән.
Әбүталип Хәмиҙуллин 1945 йылдан 1972 йылға тиклем эске эштәр бүлегендә водитель булып эшләгән. Һуғышта күрһәткән батырлыҡтары өсөн III дәрәжә Дан, Хәрби Ҡыҙыл Байраҡ, I һәм II дәрәжә Ватан һуғышы ордендары, “Батырлыҡ өсөн”, “Хәрби хеҙмәттәре өсөн” миҙалдары менән бүләкләнгән. Ул 2010 йылда донъя ҡуйҙы.
Ғафури эске эштәр бүлегенең дүртенсе начальнигы Һиҙиәт Сәлихов бүлеккә 1945–1954 йылдарҙа етәкселек итә. Исмәғил Юнысов — 1950 йылдан 1975 йылға тиклем, Фәрүәз Әхмәтшин 1955–1978 йылдарҙа участка инспекторы була. Бөйөк Ватан һуғышы яугире Семен Уренев 1952 йылдан 1965 йылға тиклем район эске эштәр бүлегендә уңышлы хеҙмәт итә. Һәр ҡайһыһы тураһында айырым китап яҙырлыҡ фиҙакәр яҡташтарыбыҙ хаҡында мәғлүмәттәр етерлек музейҙа.

P.S. djvu reader скачать бесплатно можно на сайте megaupl0ad.com