Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ситән буйындағы һуҡмаҡтан — фәндең оло юлына
Ситән буйындағы һуҡмаҡтан — фәндең оло юлынаҠадир ишле ғаиләлә һигеҙенсе сабый булып донъяға килә. Үҙҙәренең ярлылығын наҙанлыҡта күрепме, ата-әсәһе кинйә улдарын булһа ла уҡымышлы итеү тураһында хыяллана. Бәлки, дин әһеле булһын, тигәндәрҙер инде — бәләкәйҙән ғәрәп, фарсы телдәрен өйрәтәләр.

Малай уҡыуға ғына түгел, эшкә лә уңған булып үҫә: ауыл малын көтә, хәллерәктәргә ялланып, сәй-шәкәрлек аҡса эшләй. Ун дүрт йәшендә заманына күрә тирә-яҡта дан тотҡан Арғаяш мәктәбен тамамлай. Ошо уҡ 1930 йылда Ҡазан университетының биология факультетына уҡырға йүнәлә. Был да заманына күрә бик ҡыйыу, тәүәккәл аҙым.
Биш йыл уҡығандан һуң, Ҡадир Рәхим улы “Башнефтекомбинат”тың ғилми-тикшеренеү лабораторияһында геолог булып эш башлай. Ике йыл да үтмәй, һәләтле егетте геология үҙәк фәнни-тикшеренеү кабинетының начальнигы итеп ҡуялар. Шул йылдарҙа уҡ ул фән менән шөғөлләнә.

1941 — 1943 йылдарҙа Ҡыҙыл Армия сафында була. Тәүҙә Монголияла артиллерия взводы командиры итеп тәғәйенләнә, һуңыраҡ Ашхабад ҡалаһына ике йыллыҡ хәрби-юридик академияға күсерелә. 1943 йылда инде 1-се Белоруссия фронтына оҙатыла. Белоруссияны, Балтик буйын, Польшаны, Көнсығыш Германияны азат итеүҙә, Берлинды штурмлауҙа ҡатнаша. Һуғышты Эльбала, союздаштар менән осрашып тамамлай. Батырлығы өсөн II дәрәжә Ватан һуғышы, Ҡыҙыл Йондоҙ ордендары, “Варшаваны азат иткән өсөн”, “Берлинды алған өсөн”, “1941 — 1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн” миҙалдары менән баһалана.
Тағы бер йыл хеҙмәт иткәндән һуң, Ҡадир Тимерғазин Башҡортостанға ҡайта, “Башнефть” берекмәһенең ғилми-тикшеренеү үҙәге директоры булып эшләй. Ошо ваҡытта Өфө нефть эшкәртеү заводының үҙәк лабораторияһы нигеҙендә Өфө нефть фәнни-тикшеренеү институты төҙөлә. Шунда Ҡадир Рәхим улы өс йыл геология һәм геохимия лабораторияһына етәкселек итә.
Әлбиттә, шәхестең барлыҡ тормош юлын ҡыҫҡаса биографик мәғлүмәт биргән мәҡәләгә һыйҙырып та, бәйән итеп бөтөп тә булмай, шулай ҙа мөһим ваҡиғаларға бер аҙ туҡталайыҡ.
1949 йылда — кандидатлыҡ, 1958 йылда докторлыҡ диссертацияларын яҡлай.
1951 — 1953 йылдарҙа — Тау-геология институтында директор (СССР Фәндәр академияһының Башҡортостан филиалы).
1959 — 1963 йылдарҙа — БАССР Юғары Советы депутаты һәм рәйесе.
1963 йылда РСФСР Юғары Советы депутаты итеп һайлана.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, ошо уҡ йылдың 4 апрелендә, 50 генә йәшендә, һуғышта алған яралары уны фани донъянан мәңгелеккә алып китә.
Пермь губернаһы Шадрин өйәҙенең Сабаҡтыкүл ауылында тыуған (хәҙерге Силәбе өлкәһенең Ҡоншаҡ районы) ярлы малайы, үҫкәс, ҡыҫҡа ғына ғүмере эсендә тырышлығы арҡаһында иҫ китмәле уңыштарға өлгәшә. Ҡадир Рәхим улы Тимерғазин — геология-минералогия фәндәре буйынса башҡорттарҙан тәүге фән докторы һәм профессор. Яҡташтары, Башҡортостан Хөкүмәте данлыҡлы шәхестең исемен мәңгеләштереү маҡсатында байтаҡ эш башҡарған: Өфөлә ул йәшәгән йортта мемориаль таҡтаташ ҡуйылған, Ҡоншаҡ районы үҙәге Әмин ауылында бюсы тора. Бөгөн дә хеҙмәттәштәре, нефть, геология өлкәһендә эшләүселәр ғалимдың хеҙмәттәрен юғары баһалай, үҙен хөрмәт менән иҫкә ала.


Автор: Т. МУСИН.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 124

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 474

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 112

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 919

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 681

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 265

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 586

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 969

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 451

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 525

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 349

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 536