Күптән түгел Салауат, Ишембай ҡалаларына барып, сәйәхәттә йөрөп, баш ҡалабыҙ Өфө менән сағыштырғанда таҙараҡ, тәрбиәлерәк икәненә ҡыуанып ҡайттым. Бәлки, Өфөләге кеүек төп урамдар ғына йыйыштырылалыр тип бәләкәй генә тыҡрыҡтарына ла инеп сыҡтым. Юҡ, бөтөн ерҙә бөхтәлек, өйҙәр араһындағы юлдарға асфальт һалынған, һәр подъездың алдында сәскәләр үҫә. Сүп контейнерҙары ағартылған, йорт ихаталары таҙа итеп һеперелгән.

Бынан ун йыл самаһы элек Салауат ҡалаһының бөлөүен, урамдағы юлдарҙың емерелеп бөтөүен күреп бошонғайным, ә бөгөн күңел күтәрелде. Яңы етәксегә рәхмәт әйтке килә, сөнки бөтәһе лә унан тора. Бер нисә йыл ҡала халҡының берҙән-бер ял урыны — парк ташландыҡ хәлдә булһа, ул бөгөн яңынан тергеҙелгән. Шуныһы ҡыуаныслы: һәр ерҙә тәм-том һатыла, һыра менән шараптың әҫәре лә юҡ. Халыҡ рәхәтләнеп ял итә.
Ишембайҙа ла ошондай уҡ күренеш. Ғөмүмән, ҡала урамдарын, күп ҡатлы йорттарҙы тәрбиәләп тотоуҙары күҙгә ташлана. Был ҡалаларҙа халыҡ бынан ике тиҫтә йыл самаһы элек булған тәртиптән ситләшмәгән, һаман шул дәүерҙә йәшәй һымаҡ, үҙен әҙәплерәк, яуаплыраҡ тота.
Ҙур ҡалала, әлбиттә, тәртип талап итеү һәм уны күҙәтеү еңелдән түгелдер, халыҡ та төрлө ерҙән йыйылғанғамы, тирә-яғын үҙенекеләй тойоуҙан алыҫ. Үткән быуаттың 90-сы йылдарында Өфө нисек бысраҡ ине, һаман шул кимәлдә тип әйтеүе ҡыйын. Байтаҡ урындар төҙөкләндерелде, парктар яңыртыла. Әммә...
Был хәл 1997 йылда булды. Яҙҙың матур бер көнөндә Салауат Юлаев һәйкәленә юлландым. Күргәс, аптырап киттем. Һәйкәл эргәһе емерек, тирә-яҡты ҡый баҫҡан, ул йылдарҙа төҙөлгән милиция “стакан”ында тәртип һаҡлаусылар эсеп ултыра, етмәһә, шул ерҙә эт йөрөтөү майҙансығы ла асылған. Ҡыҫҡаһы, милли батырыбыҙ Салауат Юлаев һәйкәле бына-бына юҡҡа сығыу хәлендә ине. Ярһыуымдың сиге булманы, милләтем йөҙөнән көлөүҙең һуңғы нөктәһе ине был. “Йәшлек” гәзитенә “Беҙ кемгә әйләндек?” тигән мәҡәлә яҙҙым. Күләме бәләкәй булһа ла, ҙур шаңдау тыуҙырҙы ул. Бик күптәр, үҙҙәренең яуап мәҡәләләре менән үткер сығыш яһап, ниһайәт, түрәләргә барып етте, бер нисә йылдан һәйкәл тирәһе тәртипкә килтерелде, хәҙер ул йәштәрҙең генә түгел, бала-сағабыҙҙың, ололарҙың ял итеү, осрашыу, байрам үткәреү урынына әйләнде, гөл-сәскәгә күмелде.
Һәр етәксе, хеҙмәткәр үҙ эшенә яуаплы ҡарап, үҙенә тапшырылған бурысты еренә еткереп башҡарһа, ябай ғына мәсьәләләр шау-шыуһыҙ, тыныс ҡына хәл ителер ине. Әммә етәкселәрҙең ҡулы етмәүенән файҙаланып, ҡайһы берәүҙәр үҙ вазифаһына яуапһыҙ ҡарауҙан тәртипһеҙлек тә, бысраҡлыҡ та килеп сыға. Шуға ла Өфө урамдарының үҙәктән алыҫ, йә булмаһа кеше һирәк йөрөгән урындарында бысраҡлыҡ, тәртипһеҙлек ярылып ята. Хореография училищеһының тәҙрә төбөндә, сәхнә оҫталары әҙерләй торған уҡыу йорто алдында, “шайтан ботон һындырырлыҡ” ташландыҡ урын барлығын күреп күңел ҡырылды. Уҡыу йортонда сәнғәт нескәлектәренә төшөндөрәләр, ә тышта шундай күренеш... Ни өсөн?