Сабый балаға түләнергә тейешле һәр төрлө пособие күләмен аныҡлауҙы һорап йыш мөрәжәғәт итәләр редакцияға. Ғаиләнең матди нигеҙен булдырырға ярҙам итеүсе был мәсьәләгә беҙ битараф ҡала алмайбыҙ һәм уҡыусыларыбыҙҙың ошо йүнәлештәге һорауҙарына түбәндәге яуапты әҙерләнек.

Бала тыуғас та күпме бирәләр?

Быйылғы йылдың 1 ғинуарынан алып һәр балаға тыуғас та бер тапҡыр бирелеүсе пособие 14 266,12 һум тәшкил итә. Ул ата-әсәнең береһенә (йәки уларҙы алмаштырыусы кешегә) эш урыны буйынса түләнә. Ата-әсәнең береһе лә эшләмәһә, был пособиены йәшәгән урын буйынса халыҡты социаль яҡлау органы бирә.
Ошо документтарҙы тапшырырға:
а) пособие һорап яҙған ғариза;
б) бала тыуыуы тураһында ЗАГС органдарынан белешмә.

Йәш ярым тулғансы түләнәсәк аҡса

Балаға йәш ярым тулғансы ай һайын түләнеп барыусы пособие алырға хоҡуҡлы кешеләр:
- әсәй йәки атай, баланы ғәмәлдә тәрбиәләүсе опекун. Был осраҡта уларҙың ваҡытлыса эшкә һәләтһеҙлек буйынса һәм әсәлеккә бәйле мотлаҡ социаль страховка бурысы булмаҫҡа тейеш;
- белем биреү учреждениеларында көндөҙ уҡып та бала тәрбиәләү буйынса отпускыға китеүселәр;
- ойошма ябылыу сәбәпле йөклөлөк, бала табыу һәм бала тәрбиәләү буйынса отпускыла ваҡытта эштән бушатылған әсәй, атай, баланы ғәмәлдә тәрбиәләүсе опекун;
- ваҡытлыса эшкә һәләтһеҙлек буйынса һәм әсәлеккә бәйле мотлаҡ социаль страховка бурысы булмаған бүтән туған-тыумаса. Ләкин улар пособиены ошондай шарттарҙың береһе килеп тыуғанда ғына алырға мөмкин: баланың әсәһе һәм (йәки) атаһы үлһә, юғалған хәлдә үлгән тип иғлан ителһә, йәки улар ата-әсәлек хоҡуғынан мәхрүм ителһә, ата-әсәлек хоҡуҡтарында сикләнһә, һаулығы насар булыу сәбәпле баланы үҙҙәре тәрбиәләй алмаһа, төрмәлә ултырһа, баланы тәрбиә йәки дауалау учреждениеларынан алып ҡайтыуҙан баш тартһа.

Пособие күләме 2012 йылдың 1 ғинуарынан алып:

беренсе бала өсөн — 2 674,90 һум;
икенсе һәм унан һуңғы балалар өсөн 5 349,79 һум тәшкил итә.

Йөклөлөк һәм бала ҡарау буйынса отпускыла булған саҡта ойошма ябылыу сәбәпле эштән бушатылғандар өсөн балалар пособиеһының максималь күләме 10 699,58 һум тәшкил итә.
Ошо документтарҙы бирергә:
а) пособие һорап яҙған ғариза;
б) бала тыуыу тураһында (йәки уллыҡҡа алыу тураһында) таныҡлыҡ;
в) унан алдағы баланың тыуыуы (йәки уллыҡҡа алыныуы) тураһындағы документ;
г) ойошма ябылған осраҡта — хеҙмәт кенәгәһенән күсермә, бала ҡарау буйынса отпуск бирелеүе тураһындағы бойороҡ, бала табыу һәм бала ҡарау буйынса быға саҡлы түләнгән пособие тураһындағы белешмә.

Ауыл ғаиләләренә ярҙам

Ауыл ерендә йәшәгән әсәләр һәр бала тыуғанда ай һайын түләнеүсе пособие алырға хоҡуҡлы. Уның күләме: беренсе — дүртенсе бала өсөн — 115 һум, бишенсе һәм унан һуңғы бәлиғ булмаған бала өсөн — 230 һум.

Зәғиф баланы ҡараған өсөн

Был пособиеға хеҙмәт йәшендәге эшләмәүсе ата-әсә йәки зәғиф баланы ғәмәлдә ҡараусы кеше хоҡуҡлы. Ул баланың пенсияһына өҫтәп хеҙмәткә яраҡһыҙ граждандарҙы тәрбиәләү буйынса компенсация аҡсаһы ла алырға тейеш. Балаға туғанлыҡ мөнәсәбәтенең ниндәй дәрәжәлә булыуы һәм бала менән бергә йәшәү-йәшәмәүе мөһим түгел.
Был осраҡта пособие күләме 500 һум тәшкил итә.

Эшһеҙ ҡалған әсәгә

Әгәр ҙә әсә эшһеҙ ҡалыу мәленә бала ҡарау буйынса отпускыла булһа һәм эшһеҙ ҡалыуы уның ойошмаһы ябылыуға бәйле икән, эшһеҙлек буйынса пособие алмаған осраҡта уға балаһына өс йәш тулғансы ай һайын 57,50 һум компенсация аҡсаһы түләнә. Тик ул ғариза яҙған мәлгә ошо отпуск бирелеүҙән һуң алты айҙан да күберәк ваҡыт үтмәҫкә тейешле.