Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Арыҫлан атаһының ҡәберен тапты
Арыҫлан атаһының ҡәберен таптыМотаһар Лоҡманов 1943 йылдың 1 ғинуарында, 30 йәше тулған көндө һәләк була. Ғаиләһе, шул иҫәптән улы Арыҫлан да, оҙаҡ ваҡыт уның ҡайҙа ерләнгәнен белмәй.

Арыҫлан Мотаһар улы Рәсәй Оборона министрлығы архивтары менән хатлаша башлай. Унан килгән яуаптар атаһының Ростов өлкәһендә һәләк булыуын асыҡларға ярҙам итә. Бөйөк Еңеүҙең 65 йыллығы байрам ителгән көндәрҙә Арыҫлан Лоҡманов шул төбәккә юллана. Ростов өлкәһенең Королев утары биләмәһендә атаһы ерләнгән урындағы обелискка сәскә һәм Башҡортостандан килтерелгән бер ус тупраҡ һала.
Район башлығы Башҡортостандан килгән ҡунаҡҡа атаһының исеме обелискка уйып яҙыласаҡ, тип вәғәҙә итә. Әммә республикабыҙға ҡайтҡас, архивтан сираттағы хат килә. Унда Мотаһар Динмөхәмәт улының Дубовское ауылынан төньяҡ-көнсығышҡа ҡарай ете-һигеҙ саҡрым алыҫлыҡта ерләнеүе хаҡында хәбәр ителә. Һуғыштан һуң мәрхүмдәрҙең кәүҙәһе Вербовой Лог ауылына күсерелгән икән. Обелискта 29 яугирҙең, шул иҫәптән яҡташыбыҙҙың да исем-шәрифе күрһәтелмәгән. Быйылғы Еңеү көнө алдынан Арыҫлан Лоҡманов Ростов өлкәһенә тағы ла бер саҡырыу ҡағыҙы ала.
Арыҫлан атаһының ҡәберен тапты— Юлым Ростов һәм Волгоград өлкәләре аша үтте, — ти Арыҫлан Мотаһар улы. — Тирә-яҡта тауҙар ҙа, урмандар ҙа юҡ. Бындай ҡола яланда нисек һуғышҡандарҙыр, йәшеренер урын да юҡ, тип уйлайым. Фашист самолеттарының һалдаттар өҫтөнә бомба яуҙырыуы, атайымдың нисек һәләк булыуы күҙ алдыма килә.
Буранғол ауылында тыуып үҫкән Мотаһар Динмөхәмәт улы Лоҡманов, архив белешмәләренән асыҡланыуынса, башта Алыҫ Көнсығышта хеҙмәт итә, шунда уҡ полк мәктәбен тамамлай, орудие командиры була. Унан һуң республикабыҙға ҡайтып, егеттәрҙе хеҙмәткә әҙерләү менән шөғөлләнә. Һуғыш башланыу менән Өфө пехота училищеһына уҡырға инә. Лейтенант званиеһы ала, фронтҡа миномет взводы командиры булып китә. Волхов фронтында һуғыша, ә көньяҡта һәләк була. Арыҫлан Мотаһар улы быны оҙаҡ аңлай алмай. Һуңыраҡ асыҡланыуынса, 1942 йылда атаһы һуғышҡан дивизия Волхов фронты составынан сығарылып, Юғары Баш командующий ставкаһы ҡарамағына тапшырыла һәм Ростов яғына, Дон фронты составына күсерелә. Шул осорҙа Котельниково яғынан Сталинградҡа фашист ғәскәрҙәре һөжүм итә. Дивизия Котельниковоны азат итеүҙә ҡатнаша, дошманды көньяҡҡа сигенергә мәжбүр итә. Мотаһар Лоҡманов шул һуғыштарҙың береһендә һәләк була.
Арыҫлан Мотаһар улын Дубовскоела күптәнге таныш кеүек ҡаршы алалар. Район башлығы В.Ф. Колесниченко эштән бушай алмағанға күрә мәҙәниәт бүлеге мөдире Ю.П. Черновҡа ҡунаҡты оҙатып йөрөргә ҡуша. Уның менән бергә Арыҫлан Лоҡманов Вербовый Логка юллана. Бында байрам саралары ойошторола. Митингка олоһо ла, кесеһе лә килгән. Бөтөн ауылға бер һуғыш ветераны ҡалған. Арыҫлан Мотаһар улына ла һүҙ бирәләр. Ул Башҡортостан, атаһын нисек эҙләүе хаҡында һөйләй. Әүәлге сәфәренән ул “Светоч” гәзитен алып ҡайтҡайны. Уның тәүге битендә Мотаһар Лоҡманов һәм уның улы хаҡында ҙур булмаған очерк баҫылған. Мәҡәләлә шундай юлдар бар: “Арыҫлан Мотаһар улы тыуған яғына юлланыр алдынан Дубовское ерендә ихлас ҡабул иткәндәре өсөн рәхмәт белдерҙе”.
Арыҫлан Мотаһар улының әле ике ейәне үҫә. Уларҙы ла ошо изге ергә алып барып, олаталарының Тыуған ил өсөн башын һалыуы, уның һуғыш юлы хаҡында тәфсирләп һөйләргә ниәтләй.
Фәйрүзә ШӘМСЕТДИНОВА.
Һүрәттәр ғаилә архивынан алынды.
Әбйәлил районы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 118

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 470

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 104

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 915

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 676

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 259

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 582

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 968

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 444

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 522

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 346

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 532