Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Шыршы байрамды йәмләй ҙә ул...
Яңы йыл яҡынлаша, өй түрҙәрен ҡупшы шыршылар биҙәй. Берәүҙәр яһалма шыршы менән сикләнә, икенселәр урмандан килгән сибәркәйҙе һайлай. Тик шуныһы — бәғзеләр ҡупшыҡайҙы урмансылыҡ хужалығынан йә баҙарҙан барып алаһы урынға, бер нисә йөҙ һум аҡсаһын йәлләп, урмандан “сәлдерә”, ә ҡайһы берәүҙәр хатта бизнес ҡорған. Шыршылар нисек һаҡлана, закон боҙоусыларға ҡаршы ниндәй көрәш алып барыла... Ошолар хаҡында ҡыҙыҡһынып, Федераль дәүләт урман һәм янғын күҙәтеүе хеҙмәтенең Стәрлетамаҡ район-ара территориаль бүлеге начальнигы урынбаҫары, Ишембай бүлексәһе етәксеһе Ринат ЗӘЙНУЛЛИНҒА бер нисә һорау менән мөрәжәғәт иттек.

— Ринат Ғаяз улы, Яңы йылға әҙерлек нисек бара?

— Эштең ҡыҙған мәле. 31 де­кабргә тиклем “Шыршы” опера­цияһы бара. Әле шыршылар һа­тыуға сығарыла, тимәк, күҙәтеү эше лә киңәйҙе.
— Тикшереү нисек ойошторола?

— Рәсәй Эске эштәр министр­лығы, һалым инспекцияһы менән берлектә рейдтарға сығабыҙ. Мәҫәлән, оло юлда шыршы тейәлгән машинаны туҡтатабыҙ ҙа документтарын һәм ағастарҙы тикшерәбеҙ. Әйтәйек, документта биш ағас теркәлгән, ә машинала – унау. Ошо ваҡытта ҡалған биш шыршының ҡайҙан килгәнен асыҡлай башлайбыҙ инде. Маши­налағы ағас һаны документтағына тура килгән осраҡта ла “закон боҙолмаған” тип әйтеп булмай. Әйтәйек, кеше биш ағасты ҡырҡырға рөхсәт алғас та, башта биш шыршыны ҡырҡып алып ҡайта ла аҙаҡ ошо документтар менән йәнә урманға йүнәлә... Бындай осраҡты асыҡлау маҡсатында беҙ ағас тейәгән кеше менән йәнә урманға барабыҙ һәм шыршы­ларҙы төптәре менән сағыштырып ҡарайбыҙ, сөнки рөхсәт ҡағыҙында бер төрлө урын күрһәтелә, ә ул ағасты икенсе ерҙә ҡырҡыуы бар. Был осраҡта, билдәле, төптәр шыр­шының олонона тура кил­мәйәсәк.

— Аңлашылыуынса, ағасты һатыуға урман хужалығы ғына әҙерләмәй. Теләгән кеше, ағас яҙҙырып алып, үҙе ҡырҡырға ла хоҡуҡлымы?
— Эйе, теләгән кеше үҙе барып ағас ҡырҡа, уны тапшыра, һата ала. Тик бының өсөн рөхсәт ҡағыҙҙары булырға тейеш һәм урман хужалығынан ғына түгел. Мәҫәлән, баҙарҙа теләгән һәр кем шыршы һата алмай бит.

Әйткәндәй, беҙ һатыуға тип ағас алған эшҡыуарҙарҙы, өй түрен биҙәр өсөн шыршыны киҫергә рөхсәт алған кешеләрҙе генә түгел, урман хужалығы хеҙмәткәр­ҙәрен дә тикшерәбеҙ. Уларҙың мутла­шырға хатта мөмкинлектәре күберәк тә әле. Мәҫәлән, урман хужалығы исеменән үҙҙәре ҡырҡ­ҡан ағастарҙы һатып ебәреүҙәре ихтимал.

— Рейдтарҙа полиция хеҙ­мәтенең роле аңлашыла, ә бына һалым инспекцияһы нисек ярҙам итә?

— Баҙарҙа шыршы-ҡарағай һатып торған эшҡыуарҙарҙың документтарын полиция менән берлектә тикшерәбеҙ. Мәҫәлән, һатыуға сығарылған шыр­шыларға документ булмауы йә иһә йәнә ағас һаны теркәлгән һандарға тура килмәүе ихтимал. Шул уҡ ваҡытта бөтә финанс документтарын байҡарға хаҡыбыҙ юҡ. Әйткәндәй, ошолай берлектә эшләү алымы бынан бер нисә йыл элек барлыҡҡа килде.
— Тикшереү һөҙөмтәләре нисек?

— Ғөмүмән әйткәндә, ғәмәлдә урмансылар араһында әлегә закон боҙоу осраҡтары теркәлгәне юҡ, ә бына рөхсәтһеҙ ағас ҡырҡҡан эшҡыуарҙар осрап тора, шулай уҡ ҡайһы бер кешеләр ҙә ағас ҡырҡа, ғәҙәттә, улар бер ағас ме­нән сикләнә. Быйылғы рейдтарға килгәндә, бәхеткә күрә, әлегә беҙҙең төбәктә закон боҙоусылар осрағаны юҡ. Республикала иһә 20 шыршы ҡырҡылып, 12 мең һумлыҡ зыян килтерелгән. “Шыршы” операцияһы буйынса, ғөмү­мән, республикала 52 стационар пост һәм 116 күсмә төркөм, 600-ҙән ашыу рейд ойошторолдо, 130 гектар майҙанда 70 шыршы әҙерләү урыны тикшерелде. Ҙур ҡала­ларҙа шыршы баҙарҙары тикшерелә.

Ғөмүмән, республикала быйыл­ғы рейдтарҙың һөҙөмтәһе шуны күрһәтә: урманда 2300 тапҡыр закон боҙоу осрағы теркәлгән, шул иҫәптән 526 тапҡыр рөхсәтһеҙ ағас киҫелгән, һөҙөмтәлә бюджет 111 миллион һумлыҡ зыян күргән. Әйткәндәй, быйыл закон боҙоу, былтыр­ғыға ҡарағанда, 11 про­центҡа юғарыраҡ.

Шул уҡ ваҡытта штраф һалыу һәм язаға тарттырыу саралары ла етдиләнә. Хәйбулла районында булған хәлде барыһы ла хәтер­ләйҙер – законһыҙ рәүештә ағас ҡырҡҡан енәйәтсе һигеҙ айға иркенән мәхрүм ителде. Әлбиттә, эш тағы ла һөҙөмтәлерәк булыр ине, тик бының өсөн кадрҙар мәсьәләһе лә яҡшы яҡҡа үҙгәрергә тейеш.

— Закон боҙоусыларға ҡара­та ниндәй саралар күрелә?

— Урманға килгән зыянды ҡапла­тыуҙан тыш, граждандар 3 меңдән алып 4 мең һумға тиклем штраф түләй, етәкселәргә 20-40 мең һум штраф ҡаралған, ә юридик шәхестәр өсөн ул – 200-300 мең һум. Зыянға килгәндә, бер ҡарағай хаҡы 2664 һум тәшкил итә, ә шыршы – 1950 һум. Әммә зыян дәүмәле 5 мең һумдан артып киткән йәки ике ҡарағай (өс шыршы) ҡырҡҡан осраҡта закон боҙоусының хатта бер йылға тиклем иркенән мәхрүм ителеүе ихтимал. Тик шыршыны ҡурсау­лыҡтарҙа ҡырҡҡан осраҡта хәл, әлбиттә, ҡатмарлашасаҡ. Шуны­һын да оноторға ярамай: законды белмәйенсә шыршы ҡырҡҡан осраҡта ла ташламаға өмөт итеү урынһыҙ – ҡанун алдында барыһы ла тиң!

— “Урман һылыуы” менән өйҙәрен биҙәргә теләүселәргә, шыршы менән сауҙа итеүсе­ләргә ҡарата теләктәрегеҙ ҙә барҙыр...
— Яңы йыл байрамдарын күңелһеҙ хәлдәр, хаталыҡ ҡылып, штрафтар менән ҡаршы алырға яҙмаһын.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Радий Хәбиров республикалағы «Беренселәр хәрәкәте» активистары менән осрашты

Радий Хәбиров республикалағы «Беренселәр хәрәкәте» активистары менән осрашты 06.08.2025 // Йәмғиәт

Радий Хәбиров республикалағы «Беренселәр хәрәкәте» активистары менән осрашты...

Тотош уҡырға 11

Өфөнән Үзбәкстанға рейстар арттырыла

Өфөнән Үзбәкстанға рейстар арттырыла 06.08.2025 // Йәмғиәт

Өфөнән Үзбәкстанға рейстар арттырыла...

Тотош уҡырға 10

Өфөлә балыҡсыны ҡотҡарған чиновник бүләкләнде

Өфөлә балыҡсыны ҡотҡарған чиновник бүләкләнде 06.08.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә балыҡсыны ҡотҡарған чиновник бүләкләнде...

Тотош уҡырға 9

Башҡортостанда инвалидтар өсөн реабилитация мөмкинлектәре киңәйә

Башҡортостанда инвалидтар өсөн реабилитация мөмкинлектәре киңәйә 06.08.2025 // Йәмғиәт

Көҙгө сессияла Башҡортостан Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай депутаттары «Башҡортостан Республикаһында...

Тотош уҡырға 11

Яҡташыбыҙ Якубовичтың 80 йәше уңайынан «Мөғжизәләр яланы»нда ҡатнашты

Яҡташыбыҙ Якубовичтың 80 йәше уңайынан «Мөғжизәләр яланы»нда ҡатнашты 06.08.2025 // Йәмғиәт

Яҡташыбыҙ Якубовичтың 80 йәше уңайынан «Мөғжизәләр яланы»нда ҡатнашты...

Тотош уҡырға 9

Башҡортостанда сираттағы республика Башлығы гранттары конкурсына йомғаҡ яһалды

Башҡортостанда сираттағы республика Башлығы гранттары конкурсына йомғаҡ яһалды 05.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Башлығы Гранттарының икенсе конкурсына 346 ғариза тапшырылған, коммерцияға ҡарамаған...

Тотош уҡырға 22

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һауа торошоноң боҙолоуы хаҡында иҫкәртә
Республикала бензинға хаҡ артҡан

Республикала бензинға хаҡ артҡан 05.08.2025 // Йәмғиәт

Төрлө АЗС-тарҙағы хаҡтарҙы сағыштырҙыҡ....

Тотош уҡырға 16

«Башҡортостанда оҙон ғүмерлелек» программаһының иң популяр йүнәлеше билдәле булды

«Башҡортостанда оҙон ғүмерлелек» программаһының иң популяр йүнәлеше билдәле булды 05.08.2025 // Йәмғиәт

2020 йылда Радий Хәбиров тәҡдиме менән башланған «Башҡортостанда оҙон ғүмерлелек» республика...

Тотош уҡырға 18

БСТ телеканалында гәзит-журналдарға яҙылыусылар араһында бүләктәр уйнатыла

БСТ телеканалында гәзит-журналдарға яҙылыусылар араһында бүләктәр уйнатыла 05.08.2025 // Йәмғиәт

6 августа 8 тула 15 минутта БСТ телеканалында иртәнге «Сәләм» тапшырыуы тура эфирында бүләктәр...

Тотош уҡырға 20

Һауа-десант ғәскәрҙәре көнөндә «Патриот» паркына 7 меңдән ашыу кеше йыйылды

Һауа-десант ғәскәрҙәре көнөндә «Патриот» паркына 7 меңдән ашыу кеше йыйылды 04.08.2025 // Йәмғиәт

Һауа-десант ғәскәрҙәре көнөндә «Патриот» паркына 7 меңдән ашыу кеше йыйылды...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда мәктәп тауарҙары хәүефһеҙлеге буйынса ҡыҙыу бәйләнеш асылды

Башҡортостанда мәктәп тауарҙары хәүефһеҙлеге буйынса ҡыҙыу бәйләнеш асылды 04.08.2025 // Йәмғиәт

Шылтыратыуҙар берҙәм консультация үҙәгенең 8-800-77-50-170 телефонына тәүлек әйләнәһенә ҡабул ителә...

Тотош уҡырға 20