Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Шыршы “тутыйғошо”
Ылыҫлы урмандарҙа көн иткән был турғай башҡа ҡоштарҙан ныҡ айырыла. Иң тәүҙә уның сағыу төҫөнә, аҫлы-өҫлө сатрашланған суҡышына иғтибар итәһең. Уныһы бала саҡта улай булмай әле. Ояһынан осоп сығып, үҙаллы туҡлана башлағас ҡына шулай кәкрәйеп, тубырсыҡ ҡабығын асырға яраҡлаша.

Шыршы турғайының (клест) беҙҙә өс төрө осрай. Улар бер-береһенән саҡ ҡына айырылып, ҡарағай, ҡарағас, шыршы урмандарында йәшәй. Суҡышының рәүешенән һәм йәшәгән урынынан күренеүенсә, был ҡоштар тубырсыҡ ватып, ылыҫлы ағас орлоҡтары менән туҡланып көн итә. Әммә башҡа төр ризыҡтан да, бигерәк тә ағас ҡабыҡтарында йәшәгән ҡоротҡостарҙан баш тартмай. Тупланып йәшәргә яратҡан ҡоштар, төп ризыҡтары булған тубырсыҡтың уңышына ҡарап, урындан-урынға байтаҡ ҡына араға күсенеп йөрөй, хатта оя ҡороу һәм бала сығарыу ваҡыттарын да үҙгәртә.

Уның өсөн ҡәтғи ваҡыт та юҡ: яҙлы-көҙлө күсмә тормош булмағас, ҡасан теләй, шул ваҡытта оя ҡора башлай. Шыршы турғайы өсөн һалҡын ҡышта ла йомортҡа баҫыуы бер ни тормай. Шулай ҙа йышыраҡ март-апрелдә тубырсыҡ өлгөргән ваҡытҡа тура килтерергә тырыша, ҡайһы саҡта йәйгә лә ҡала.

Шыршының ҡуйы ботаҡтары араһында ҙур һәм йылы оя ҡороп, был турғай ике аҙнала бала сығара. Балаларын да шыршы орлоҡтары менән туйындыра, оянан осоп сыҡҡас та әле уларҙы бер аҙ ваҡыт ашатыуын дауам итә. Бала ҡоштар йәшкелтерәк төҫтә була, үҫә килә уның инәләре һарыға, аталары ҡып-ҡыҙылға әйләнә.

Шыршы турғайы ботаҡтың иң осондағы тубырсыҡта ла баштүбән аҫылынып тороп, ҡабығын кимерә ала, үрмәләп йөрөгәндә хатта суҡышын да оҫта файҙалана.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостан участковыйы Рәсәйҙең Эске эштәр министрлығы конкурсында өсөнсө урынды яуланы

Башҡортостан участковыйы Рәсәйҙең Эске эштәр министрлығы конкурсында өсөнсө урынды яуланы 17.11.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй эске эштәр министры, полиция генералы Владимир Колокольцев илдең участковыйҙар коллективын...

Тотош уҡырға 4

Рәсәйҙә совет халҡы геноциды ҡорбандары иҫтәлеге мәңгеләштерелә

Рәсәйҙә совет халҡы геноциды ҡорбандары иҫтәлеге мәңгеләштерелә 17.11.2025 // Йәмғиәт

Рәсәйҙә совет халҡы геноциды ҡорбандары иҫтәлеге мәңгеләштерелә...

Тотош уҡырға 3

Башҡортостанда бер үк ваҡытта ике кадрҙар үҙәге асылды

Башҡортостанда бер үк ваҡытта ике кадрҙар үҙәге асылды 17.11.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Башлығы Радий Хәбиров һәм Рәсәйҙең хеҙмәт һәм социаль яҡлау министры урынбаҫары...

Тотош уҡырға 4

Өфөлә участка полицейскийҙары Башҡортостан Башлығына үҙҙәренең эше тураһында һөйләне

Өфөлә участка полицейскийҙары Башҡортостан Башлығына үҙҙәренең эше тураһында һөйләне 17.11.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә участка полицейскийҙары Башҡортостан Башлығына үҙҙәренең эше тураһында һөйләне...

Тотош уҡырға 5

Рәсәйҙә сайттарҙың «аҡ» исемлеге яңыртылды

Рәсәйҙә сайттарҙың «аҡ» исемлеге яңыртылды 17.11.2025 // Йәмғиәт

Рәсәйҙә сайттарҙың «аҡ» исемлеге яңыртылды...

Тотош уҡырға 2

Башҡортостанда Малейка һәм Иоанн исемле сабыйҙар тыуған
Өфөнән Хәмиҙә Дәүләтова 95 йәшен билдәләй

Өфөнән Хәмиҙә Дәүләтова 95 йәшен билдәләй 14.11.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Ленин районынан хеҙмәт ветераны Хәмиҙә Дәүләтова 95 йәшлек юбилейын билдәләне....

Тотош уҡырға 2

Киләһе ҡыш былтырғыһынан һалҡыныраҡ булыуы ихтимал

Киләһе ҡыш былтырғыһынан һалҡыныраҡ булыуы ихтимал 14.11.2025 // Йәмғиәт

Киләһе ҡыш былтырғыһынан һалҡыныраҡ булыуы ихтимал...

Тотош уҡырға 1

Башҡортостан икенсе тапҡыр «Онкопатруль» акцияһын уҙғарыу эстафетаһын ҡабул итте

Башҡортостан икенсе тапҡыр «Онкопатруль» акцияһын уҙғарыу эстафетаһын ҡабул итте 14.11.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан икенсе тапҡыр «Онкопатруль» акцияһын уҙғарыу эстафетаһын ҡабул итте...

Тотош уҡырға 1

Шишмә районында тыл ветераны Мөфлихә Ҡадирова 90 йәшен билдәләне

Шишмә районында тыл ветераны Мөфлихә Ҡадирова 90 йәшен билдәләне 14.11.2025 // Йәмғиәт

Шишмә районында тыл ветераны Мөфлихә Ҡадирова 90 йәшен билдәләне...

Тотош уҡырға 1

Республикала айыуға һунар итеүгә 130 рөхсәт ҡағыҙы бирелгән
Башҡортостанда Шүлгәнташ мәмерйәһенә инеү графигы үҙгәрҙе