Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Уйландырыр, хәтерҙе яңыртыр ғәмәл
Ололарҙың һүҙенә ҡарағанда, Ибраһим ауылы зыяраты үткән быуат башында уҡ барлыҡҡа килгән. Уның йөҙ йылдан ашыу тороуына ҡәберҙәрҙең күплеге генә түгел, әле генә япраҡҡа төрөнгән ҡайындарҙың ҡартлығына ҡарап та самалап була. Ни хәл итәһең, унда һирәкләп
булһа ла ҡара тупраҡ өйөмдәре өҫтәлә бара...
Яҙҙың ҡап уртаһында, ер өҫтө тәүге наҙлы сәскәләр менән ҡаплана башлаған мәлдә ибраһимдар зыярат янына дәррәү йыйылды. Быға ауылда тыуып үҫеп, сит тарафтарға таралышҡан яҡташтарҙы матбуғат аша ҙур өмәгә саҡырыу ҙа булышлыҡ иткәндер. Мәхәллә рәйесе Әнүәр Садиҡовтың барыһынан да алда килеүе тәбиғи. Һүҙ ыңғайы ғына әйтеп китәйем: Әнүәр Яҡуп улының алһыҙ-ялһыҙ тырышлығы арҡаһында былтыр мәсетле булдыҡ. Йылға яҡын инде ауылыбыҙ аҙан моңона уяна, аҙан моңо менән хәйерле төнгә инә. Әнүәрҙең атаһы Яҡуп атлы уҙаман өс һуғыш юлы үткән: йәш кенә килеш Урта Азия тарафтарына баҫмасыларға ҡаршы ебәрелгән, фин һуғышында алышҡан, унан Бөйөк Ватан һуғышына генерал Шайморатов етәкселегендәге 112-се Башҡорт атлы дивизияһы менән бергә киткән, ҡаты яраланып, йылдан ашыу дауаланғас һуғыштан һуң ғына ауылына ҡайтып төшкән. Бөгөн ауылыбыҙҙың “Яҡуп” мәсете яугирҙең иҫтәлеге булып балҡып ултыра.
Ауылдаштары менән сәләмләшкәндән һуң мәхәллә рәйесе зыяратты тәртиптә тотоуҙың тәрбиәүи яҡтарын әйтеп үтте, фани донъяны ҡалдырған атай-әсәйҙәргә, туғандарға күрһәтелгән берҙән-бер изге ғәмәлдең асылын аңлатты, зыяратҡа ингәндә уҡыла торған доғаны иҫкә төшөрҙө. Кемгәлер кәрәге тейер, тип уны ҡабатлап китәйек: “Әс-сәләмү ғәләйкүм әһләд-дийәри минәл-мүьминин. Үә иннә ин шә Аллаһү бикүм ләхиҡун. Әсьәлүл-лаһә ләнә үә ләкүмүл — ғәфиәһ”. Әруахтарҙы ризалатыу йөҙөнән “Әл-Фәтиха” сүрәһенән башлап, “Йәсин”, унан “Тәбараҡ” уҡылды, бында йыйылған һәммәбеҙгә Ҡөрьән һүҙҙәре еткерелде. “Аллаһ, — ти Ҡөрьән, — һеҙҙе юҡтан бар итеп яралтты... Унан сабыйлыҡтан сығарып, көс бирә лә, ҡайһы берәүҙәрегеҙҙе ҡартлыҡ ҡорона еткерә, ҡайһы берәүҙәрегеҙ был фани донъянан иртәрәк китә. Быны Аллаһ бәндәләр үҙенә бирелгән ғүмерҙе йәшәй белеп үткәрһен өсөн шулай эшләй”.
Ибраһим зыяраты үҙ ҡуйынына бик күптәрҙе һыйындырған. Шулай ҙа бөйөк башҡорт мәғрифәтсеһе, шағир, ғалим, публицист, йәмәғәт эшмәкәре Мөхәммәтсәлим Өмөтбаевтың ҡәберенә килеп, иң элек уға баш эйеүемде берәү ҙә ғәйепләмәҫ. Зыяраттың ҡиблаға ҡараған өлөшөнә һыйынған изге урынды ауыл мәктәбе (директоры Ләйсән Хәмзина) уҡыусылары йыл да тәрбиәләп, ҡороған сәскәләрен яңыһы менән алыштырып тора. Быйыл да яҙ башынан уҡ балалар ҡәбер өҫтөн таҙартып, тырматып ҡуйған. Ә мин ғәрәп хәрефтәре менән яҙылған ташбилгегә ҡарап, күренекле шағир Абдулхаҡ Игебаевтың:
Уның бай ижады хисте ялмай
Зауыҡтырғыс яҙғы сыуаҡтай.
Милли әҙәбиәттең, мәҙәниәттең
Мөхәббәтле пәйғәмбәрелер ул
Беҙҙең Мөхәммәтсәлим олатай, —
тигән юлдарын эстән генә ҡабатлап алдым.
Өмәгә иң иртә килеп, имам-хатиптың аяттарын тыңлағандан һуң күңел түрендәге һөйөүен, ҙурлауын, хәтерләүен ҡан-ҡәрҙәштәремә еткерергә ашығыусыларҙың бер нисәһе менән танышайыҡ. Мәҙейәр Мирхәйҙәров ағай ҡатыны Менәүәрәнең, улы Илгиздең фотоһүрәте алдында тын ҡалған. Улы Фәнүр сәскә төптәрен йомшарта. Өфөлә йәшәүсе, ошо ауыл кейәүе Әсғәт Вәлинуров ҡайныһы Хәбибулла Хисамовтың, ҡайнағаһы Рәйестең, балдыҙы Минираның, ҡатыны яҡлап өләсәһе Ғәйникамалдың, ике туған ҡәрҙәштәре Фәнил менән Сәлимдең һуңғы төйәген һис ауырһынмай таҙартып йөрөй. Хәбирә менән Миҙхәт Хәсәновтар әле булһа күҙ йәштәрен тыя алмай. Ошо ҡыш иллеһе саҡ тулған ҡыҙҙары Рәмилә ҡаты ауырыуҙан аяҡҡа баҫа алмаған. Уға йөҙ ҙә бер йәшендә вафат булған өләсәһе Миңлесрур янынан урын бирелгән. Рауил Динисламов әсәһе Сәхибә, ҡатыны Рәмилә, ағаһы Насретдин, сабый ғына килеш вафат булған улы Ғабдулланың гүрҙәрен барлағанда кисергән тойғолары еңелдән булмағандыр. Зәки Мирхәйҙәровтың күңелендә улдары Закир, Фәйез, Зәбир, килене Әнисәнең бит-йөҙҙәре сағылып-сағылып киткәндер. Хәмит Ғәлиуллин атаһына, заманының алдынғы комбайнсыһы, Октябрь Революцияһы ордены менән бүләкләнгән Хәлиуллаға, әсәһе Асияға, ҡустылары Хәйҙәр менән Хәләфкә һағынышлы туғанлыҡ хистәрен белгертеп, ошонда уҡ Ҡөрьән сығартты. Ниндәйҙер бер мәлдә бюст ҡуйылған яҡындағы ҡәбергә күҙем төштө. Эске һиҙемләүем белгертте, ахырыһы. Был ҡәбер эйәһенән яңғыҙлыҡ хисе һирпелгәндәй тойолдо. Йөрәгем өшөп: “Был кем?” — тип һорамай булдыра алманым. “Данлыҡлы сөгөлдөр үҫтереүсе, Социалистик Хеҙмәт Геройы Фәрит Садиҡов, — тине Хәмит. — Балалары булманы шул...” Йөҙөмдә йәлләү тойғоһо сағылғанғамы... “Борсолмағыҙ, апай, ҡәберен йылдағыса үҙем ипкә килтерермен”, — тип өҫтәп ҡуйҙы.
Күмәк эштең һөҙөмтәһе тиҙ күренә. Өйөм-өйөм сүп-сарҙы Иршат Әхмәҙиев, Илшат Баязитов, Рәйес Мөхәмәтйәров, Фәнзил Мирхәйҙәров атлы ир-егеттәр трактор арбаһына тейәп торҙо, Ғәзимйән Ибраһимов үҙ тракторында уларҙы сүплеккә ташыны...
Үҙенсәлекле өмә тураһында төпсөрләп яҙыуымдың сәбәбе шул: бергәләп зыярат ҡылыу туғандарҙы яҡынлаштыра, ер аҫтынан мәңге ҡайтмаҫ ҡәрҙәштәреңде иҫкә алыу менән бергә ауыл тарихында үҙеңдән һуң һағынып һөйләрлек яҡты эҙ ҡалдырыу зарурлығын ҡабат-ҡабат зиһенгә еткерә.
Фәүзиә ЛАТИПОВА.
Ҡырмыҫҡалы районы,
Ибраһим ауылы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Тәрбиәселәр Башҡортостан Башлығының 575 мең һумлыҡ грантын оторға мөмкин

Тәрбиәселәр Башҡортостан Башлығының 575 мең һумлыҡ грантын оторға мөмкин 14.02.2025 // Йәмғиәт

Тәрбиәселәр Башҡортостан Башлығының 575 мең һумлыҡ грантын оторға мөмкин...

Тотош уҡырға 12

Республикала халыҡ яҙыусыһы Камил Йыһаншиндың 75 йәшен билдәләйҙәр

Республикала халыҡ яҙыусыһы Камил Йыһаншиндың 75 йәшен билдәләйҙәр 14.02.2025 // Йәмғиәт

Республикала халыҡ яҙыусыһы Камил Йыһаншиндың 75 йәшен билдәләйҙәр...

Тотош уҡырға 17

Башҡортостанда ике пенсия алыусыларға күпме өҫтәмә аҡса түләнергә тейешлеген аңлаттылар

Башҡортостанда ике пенсия алыусыларға күпме өҫтәмә аҡса түләнергә тейешлеген аңлаттылар 14.02.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда ике пенсия алыусыларға күпме өҫтәмә аҡса түләнергә тейешлеген аңлаттылар...

Тотош уҡырға 17

Башҡортостан яугире атай булған

Башҡортостан яугире атай булған 14.02.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан яугире атай булған...

Тотош уҡырға 17

Апрелдә Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан Башҡортостан ветерандарына аҡса түләнә

Апрелдә Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан Башҡортостан ветерандарына аҡса түләнә 14.02.2025 // Йәмғиәт

Апрелдә Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан Башҡортостан ветерандарына аҡса түләнә...

Тотош уҡырға 17

Апрелдә республика ветерандарына Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан аҡса түләнә

Апрелдә республика ветерандарына Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан аҡса түләнә 14.02.2025 // Йәмғиәт

Апрелдә республика ветерандарына Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан аҡса түләнә...

Тотош уҡырға 13

2025 йыл Рәсәйҙә мәғариф системаһында Балалар ялы йылы билдәһе аҫтында уҙғарыла

2025 йыл Рәсәйҙә мәғариф системаһында Балалар ялы йылы билдәһе аҫтында уҙғарыла 14.02.2025 // Йәмғиәт

2025 йыл Рәсәйҙә мәғариф системаһында Балалар ялы йылы билдәһе аҫтында уҙғарыла...

Тотош уҡырға 16

Яҙыусы Яныбай Хамматовҡа арналған почта конверты сыҡты

Яҙыусы Яныбай Хамматовҡа арналған почта конверты сыҡты 13.02.2025 // Йәмғиәт

Яҙыусы Яныбай Хамматовҡа арналған почта конверты сыҡты...

Тотош уҡырға 25

Рәсәй гражданы антын 14 йәштән бирә башлайҙар

Рәсәй гражданы антын 14 йәштән бирә башлайҙар 13.02.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй гражданы антын 14 йәштән бирә башлайҙар...

Тотош уҡырға 24

Башҡортостанда Стәрлетамаҡ күпере төҙөлөшө 2026 йылда тамамлана

Башҡортостанда Стәрлетамаҡ күпере төҙөлөшө 2026 йылда тамамлана 13.02.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда Стәрлетамаҡ күпере төҙөлөшө 2026 йылда тамамлана...

Тотош уҡырға 24

1 марттан ер участкаларын теркәү тәртибе үҙгәрә

1 марттан ер участкаларын теркәү тәртибе үҙгәрә 13.02.2025 // Йәмғиәт

1 марттан ер участкаларын теркәү тәртибе үҙгәрә...

Тотош уҡырға 22

Синоптиктар алдағы көндәргә һауа торошон хәбәр итте

Синоптиктар алдағы көндәргә һауа торошон хәбәр итте 13.02.2025 // Йәмғиәт

Синоптиктар алдағы көндәргә һауа торошон хәбәр итте...

Тотош уҡырға 26