Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
Беҙ еңеүсе!Бөгөн илебеҙ Бөйөк Еңеүҙең 73-сө яҙын билдәләй. Эйе, оло байрам. Күңелдәрҙә берсә ҡыуаныс, берсә һағыш, күҙ йәштәре. Һуғыш тарихта ҡалған кеүек тойолһа ла, үткәнебеҙ тип уйлаһаҡ та, был үҙ-үҙебеҙҙе тынысландырырға тырышыу ғына ул. Юҡ, ул онотолмай, йылдар артта ҡалған һайын, яралар тағы ла, гүйә, яңыра. Бер нәмә лә онотолмаған һәм онотолмаясаҡ...

Ә бына Көнбайыш Европалағы ҡайһы бер илдәр һуңғы йылдарҙа Бөйөк Ватан һуғышы фажиғәһен онотоу, уны үҙ файҙаһына бороу маҡсатында хәүефле эштәр йәйелдереп ебәрҙе. Яңыраҡ үҙәк телевидение каналында Латвияла йәшәгән Бөйөк Ватан һуғышы ветеранының: “Миҙалдарҙы тағып тышта йөрөүе ҡурҡыныс, автобустан сығарып ташлаясаҡтар”, – тип зарланғанын күрһәттеләр. Әлбиттә, бындай миҫалдар бик күп. Совет һалдатына ҡуйылған һәйкәлдәрҙе емереү яңынан баш ҡалҡытҡан фашизмдың “батырлыҡтарының” бер миҫалы ғына. Ә бына был мәсьәләне төптәнерәк өйрәнә башлаһаң, сәстәр үрә торорлоҡ хәлдәр бара үҙен иң аҡыллы, иң алға киткән, иң кешелекле тип иҫәпләгән Европала.
Еңеү көнө алыҫлашып, тарих биттәрендә алыҫтараҡ ҡалған һайын илебеҙҙең фашизмды Еңеүгә индергән өлөшөн юҡҡа сығарырға тырышҡан сәйәсмәндәр арта бара. Бөтә Европаның Гитлер аяғы аҫтында ятҡанын тиҙ онотҡан. Әгәр совет һалдаты донъяны XX быуат илбаҫарҙарынан ҡотҡармаһа, әле улар фашизм менән тулыһынса ағыуланған, үҙен иң өҫтөн милләт тип һанаған немец һалдатының ботинкаһын, бәҙрәфен таҙартҡан булыр ине. Адольф Гитлерҙың тормош маҡсаты үҙ милләтен үҫтереү йүнәлешендә баҫҡынсылыҡ сәйәсәтенә ҡоролғанын аңлап етмәйҙәр, күрәһең. Шулай булмаһа, Гитлер тәүге көндәрҙән үк аҡыллы, егәрле халыҡ тип иҫәпләнгән йәһүдтәрҙе юҡ итеү өҫтөндә эш алып бармаҫ ине.
Тарихҡа күҙ һалһаң, оккупациялағы илдәрҙә йәшәгәндәрҙең күпселеге фашист режимы өсөн эшләгән, хеҙмәт хаҡы алған. Был режим менән риза булмағандары иһә партизан отрядтарына ҡасып йә диверсия рәүешендә илбаҫарҙарға ҡаршы һуғышҡан.
Европа илдәре Гитлерға бер ҡаршылыҡһыҙ бирелә. Ә бит уларҙа “немец машинаһына” ҡаршы торорлоҡ көс булған. Мәҫәлән, Чехословакияның армияһы немецтарҙыҡынан бер ҙә ҡалышмаған. Етмәһә, чехтар ҡорал менән дә яҡшы тәьмин ителгән. Улар етештергән ҡорал һәм хәрби техника донъя баҙарының 40 процентын тәшкил иткән, ә танкылары Европала иң яҡшыларҙан иҫәпләнгән. Һөҙөмтәлә “Шкода”, “Польда”, “Зброевка” , ЧКД кеүек көслө заводтар дошман ҡулына күсә. Атыу ҡоралдары, бронетехника, үҙйөрөшлө ҡоралдар, самолеттар Германия көстәренең дүрттән бер өлөшөн тәшкил итә. Автомобилдәр, хәрби припастар, “Фау-2” ракеталары тураһында әйтеп тороу ҙа кәрәкмәй.
Вермахтың танк ғәскәрҙәре подполковнигы Гельмут Ритген: “Чехтарҙың хәрби сәнәғәте һәм танкыларынан тыш, беҙҙең дүрт танк дивизияһы булмаҫ ине. Советтар Союзына ла һөжүм итә алмаҫ инек”, – тип белдерә. Немец инженер-полковнигы Икен да, уның һүҙҙәрен раҫлап: “Чехтар үҙҙәренең танктары тураһында кәрәкле бөтә мәғлүмәтте лә бирҙе. Чех офицерҙары уларҙың машиналары вермахтың талаптарына яуап биреүенә ышана ине. Беҙгә бер ваҡытта ла эшкә аяҡ салыусылар йә ниндәй ҙә булһа ҡаршылыҡтар менән осрашырға тура килмәне”, – тип маҡтана.
Ә ниңә тырышмаҫҡа: хужа ҡәнәғәт, кем яҡшы эшләй, шуға аҙыҡ-түлекте юғары норма менән бирә. Киреһенсә, чех конструкторҙары ҡоралдарҙы яңырта. Етмәһә, Австриялағы коллегалары менән беҙҙең урмандарҙан, һаҙлыҡтарҙан үтә алырлыҡ техника етештереү хоҡуғы алыу өсөн талаша. Франция һәм Чехия Гитлер Армияһын 10 000 танк, үҙйөрөшлө һәм база машиналары менән тәьмин итә. Ә бит өсөнсө рейхтың союздаштары булған Италия менән Венгрия уларҙан ике тапҡырға әҙерәк техника етештергән. Ғөмүмән, бөтә Европа илдәре Советтар Союзын баҫып алыу һуғышы алып барған немец ғәскәрҙәрен ҡоралландыра. Шулай уҡ фашист армияһы сафында һуғышҡандар һаны 2 миллиондан ашыу булған.
Ошо дәлилдәргә, ваҡиғаларға күҙ һалғанда ла, Рәсәйгә нәфрәт менән ҡараған ҡайһы бер Европа илдәрендә һуғыш ветерандарына булған мөнәсәбәтте аңларға була. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, фашизм яңынан баш ҡалҡытты һәм бынан 73 йыл элек Бөйөк Еңеүҙе килтергән­дәргә ҡаршы асыҡтан-асыҡ көрәш башланы. Был илдәрҙә йәшәгән ветерандар, әлбиттә, йәл.
Эйе, тыуған ерен илбаҫарҙан һаҡлайым тип яуға киткән ватандаштарыбыҙ һөҙөмтәлә бөтә Европаны фашизмдан ҡотҡарҙы. Был ҡот осҡос һуғышта 34 миллиондан ашыу совет һалдаты ҡатнашып, уларҙың яртыһынан ашыуы яу яландарында ятып ҡалды. Илебеҙ – был һуғышта иң ҙур ҡорбан килтергән дәүләт. Был тиклем юғалтыуҙар донъя тарихында булмаған.
Юҡ, беҙ ватаныбыҙҙы һаҡлаған батырҙа­рыбыҙҙы бер минутҡа ла онотмайбыҙ. Улар тағы ла беҙҙең араға “Үлемһеҙ полк” сафында кире ҡайтты. Хәҙер батырҙарыбыҙ Бөйөк Еңеү көнөндә меңәрләп, миллионлап урамдарҙан үтә, уларҙың сафы йылдан-йыл арта. Совет һалдатын еңеүсе тип танырға теләмәгәндәрҙең йәнен үртәп, Еңеү рухы менән йәшәй илебеҙ. Беҙ еңеүсе!


Автор: Р. Мусина.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 009

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 370

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 916

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 811

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 175

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 390

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 932

Йоҡларға ҡурҡам...

Йоҡларға ҡурҡам... 30.03.2019 // Йәмғиәт

Баҡыйлыҡҡа күскәненә тиҫтә йылға яҡын ваҡыт уҙһа ла, әсәйем һуңғы арала төшөмә йыш инә башланы....

Тотош уҡырға 3 504

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була?

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Ҡул эштәре менән булыу, аш-һыу бешереү, бейеү, һүрәт төшөрөү, спорт уйындары... Ә һеҙҙең ғаиләнең...

Тотош уҡырға 1 893

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә 29.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостандың 100 йыллығына арналған саралар дауам итә. Бөгөн, мәҫәлән, Хәйбулла районы үҙәге...

Тотош уҡырға 1 912

Сарыҡ нисек тегелә?

Сарыҡ нисек тегелә? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында башҡорттоң традицион аяҡ кейеме – сарыҡ тегеү буйынса...

Тотош уҡырға 2 072

15 апрелдә башлана

15 апрелдә башлана 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы районы хакимиәтендә подъездарҙы төҙөкләндереү буйынса республика программаһының тормошҡа...

Тотош уҡырға 1 840