– Бала саҡтан уҡ уҡытыусы һөнәренә ғашиҡ инем, әммә, матди ярҙам булмағанлыҡтан, хыялым тор­мошҡа ашманы. Ауылда йәшәйем, ике бала үҫтерәм, мәктәптә иҙән йыуам. Бәғзе уҡытыусыларҙың үҙ эшенә шул тиклем яуапһыҙ ҡарауын, булдыҡһыҙ­лығын, ялҡаулығын, шул уҡ ваҡытта тәкәбберлеген күрәм дә йәнем әрней. Ниңә был изгеләрҙән-изге һөнәрҙең баһаһын төшөрөп йөрөйҙөр улар?! Хатта балаларымдың көндәлегенә хаталы яҙып ҡайтара бәғзеләр. Булдыра алмайһың икән – оял да кит. Шулай түгелме, Нурмөхәмәт хәҙрәт?
Х. ДАУЫТОВА.


Башҡортостан мосол­ман­­дарының Диниә назараты рәйесе мөфтөй Нур­мө­хәмәт хәҙрәт НИҒМӘТУЛЛИН:
– Бисмилләһир-рахмәнир-рахим!
Аллаһ Тәғәлә әҙәм балаларын төрлө итеп яралтҡан. Бармаҡ эҙҙәре тап килмәгән кеүек, һәр кемдең үҙ холоҡ-фиғеле, төҫ-ҡиәфәте, яҙмы­шы. Төрлө кеше шулай уҡ айырым һәләткә эйә. Ниндәй­ҙер һөнәргә ынтылып та, ҙур тырышлыҡ һалып та, алға китә алмағандар бар: тимәк, был йүнәлеш зауығына ярашлы түгел, һәләт етешмәй. Шул уҡ ваҡытта тап ошо һөнәр өсөн яралтыл­ғандарҙың ситтә йөрөүе ихтимал.
Бындай яҙмышлылар бихисап. Әлеге ҡәрҙәшебеҙҙекенә өҫтәп, үҙем белгән йәнә берәүҙекен бәйән итәйем. Һөй­ләүенсә, ул бала сағынан табиплыҡҡа уҡырға хыялланған. Әммә ата-әсәһе ҡыҙҙарына: “Һин, балам, һауынсы булырға тейеш. Ситкә китмәҫһең, яныбыҙҙа йәшәрһең”, – тип туҡтауһыҙ әйтеп торған. Һөҙөмтәлә ҡыҙҙары мәктәптән һуң уҡыуын дауам итмәгән, байтаҡ йылдар фермала эшләгән. Шул уҡ ваҡытта, махсус белеме булмаһа ла, һәләтенә бәйле мал табибы вазифаһын да уңышлы атҡарған. Йыл һайын күпләп үлән, тамыр йыйған, уларҙан төрлө дарыуҙар әҙерләгән, халыҡ медицинаһын өйрәнгән. Кешеләр уға һаулығы буйынса кәңәшкә йыш килгән.
Ауылдары иһә бер ҡасан да махсус белемле табипҡа йәлсемәгән. Ҡырҙан килгәндәр ҙә киткәндәр, хатта йылына ике-өсәү алмашынған. Һөҙөмтәлә, байтаҡ йәштә булыуына ҡарамаҫтан, әлеге ханым ҙур тырышлыҡ һәм теләк менән медицина белеме алыуға өлгәшеп, ғүмерлек хыялын тормошҡа ашырған. Ауылында алмаштырғыһыҙ табип хәҙер. Урындағы фельдшер-акушер пункты ла тап уның ныҡышмалылығы, фиҙакәрлеге, оҫталығы, һөнәрен сикһеҙ яратыуы арҡаһында ябылмай һаҡланып ҡалды.
Ошо ғәҙәти хәлдән күренеүенсә, әгәр ҙә һин үҙеңдең нимәгә һәләтле икәнлегеңде беләһең, ошо һөнәрһеҙ йәшәй алмайһың икән, тормошоңдо үҙгәрт! Был һорауҙы биргән ҡәрҙәшебеҙ, “ике бала үҫтерәм”, “балаларымдың көндәлеге” тип яҙғас, моғайын, йәш кешелер. Башҡаларҙың уңышһыҙлығына көйөп ваҡыт үткәргәнсе, үҙеңдең көсөңдө күрһәтергә, тәүәккәлләргә – һөнәреңә эйә булырға кәрәк. Һәләтенә күрә һәр әҙәм балаһының тормошта тәғәйен урыны бар, уны һуңлап булһа ла табыу, юғалтмау зарур.
Әлбиттә, был йәһәттән тәү сиратта ата-әсәгә ҙур бурыс йөкмәтелгән. Улар балаһының нимәгә һәләтле икәнен белеп, шул йүнәлешкә күберәк иғтибар биреп үҫтерергә тейеш. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, бәғзе өлкәндәрҙең саманан сығып китеүенә лә шаһитбыҙ: ул-ҡыҙҙарын заман талап иткән һөнәрҙәрҙә күрергә теләп, уларҙың зауығы, теләге менән иҫәпләшмәйҙәр. Эш урынын яратмаған, уның үҙенсәлектәренә ныҡлап төшөнмәгән, баһаһын аңламаған яуапһыҙ, булдыҡһыҙ хеҙмәткәрҙәр тап шул сәбәпле барлыҡҡа килә лә. Әҙәм балаһы бит үҙ һөнәрендә “балыҡ кеүек йөҙөргә”, унан кинәнес, дәрт-дарман алып йәшәргә, белгәндәрен йәштәргә өйрәтерлек тәжрибә туплап, хеҙмәт урынының киләсәген хәстәрләргә – тос орлоҡ сәсеп ҡалдырырға тейеш.
“Эшләгеҙ, ғәмәл ҡылығыҙ!” – тиелгән изге Ҡөрьәндә. Был һүҙҙәр бойороҡ рәүешендә әйтелгән. Ҙур яуаплылыҡ менән яратып ихлас башҡарылған эшкә генә Аллаһ Тәғәлә бәрәкәтен юллай. Ялҡаулыҡ, тәкәбберлек, яуапһыҙлыҡ, булдыҡһыҙлыҡ хөкөм һөргән ерҙән иһә ырыҫ ҡаса. Шуға ла Раббыбыҙ һәр беребеҙгә тормошта үҙ урынын, һәләтенә күрә хеҙмәтен табып, уның баһаһын күтәреп, дөйөм уңышҡа тос өлөш индереп, бөтөн күңел менән йәшәргә яҙһын, иншаллаһ. Әс-сәләмү-ғәләйкүм үә рәхмәтул-лаһи үә бәрәкәтүһ! Амин.