Кис ҡапҡаларҙы терәштереп, ишектәрҙе бикләп керҙем дә бәйләмемде алып ултырҙым. Нәҡ Ғабдулла Туҡайҙың шиғырындағы кеүек: “Тик икәүбеҙ – уй ҙа мин…” Юҡ, улай уҡ яңғыҙ түгелмен икән, миңә һыйынып, бер ни белмәй йоҡлап ятҡан бесәйем, унан тағы ҡаршыла һөйләп-күрһәтеп торған телевизорым бар. Уны ла мөкиббән китеп ҡарай торған ғәҙәтем юҡ шул. Көндөҙ ҡабыҙмайым, кис еткәс, яңылыҡтарҙы, Рәсәй каналынан фильмдар ҡарайым.
Бер үҙең булғанда баш уйҙарҙан сыҡмай инде, әллә ҡайҙарҙан урап ҡайта, бик йыраҡта ҡалған бала саҡҡа барып тоташа. Әсәйҙәрҙең кис ултырыуҙары иҫкә төшөп, күңел тула…
Беҙҙең әсәй бик йөрөргә яратманы. Шуғалырмы апайҙар, ҡул эштәрен (сигеү ептәрен, йөн иләү өсөн орсоҡтарын, бәйләмдәрен) алып, беҙгә килә торғайны. Ә мин, бәләкәй бала, гел улар янында ҡайнашам. Апай-еңгәләрҙең ғәйбәт һөйләгәнен, шулай уҡ үҙ тормошона зарланғанын бер ҡасан да ишетмәнем. Араларында бер йә ике бала менән тол ҡалғандары, йә иһә ире икенсе ҡатынға сығып китеп, әсәйем кеүек ике бала менән яңғыҙ йәшәгәндәре лә бар ине. Тик береһе лә йөрәк әрнеүҙәрен бер ваҡытта ла кешегә күрһәтеп, һуҡранып йөрөмәне. Ни тиклем сабыр булғандар икән! Ипләп кенә тормош хәлдәрен һөйләшеп, арала йор теллерәге ҡыҙыҡ таҡмаҡтар әйтеп, үҙ күңелдәрен үҙҙәре күреп ултырҙы.
Тағы шул иҫтә, беҙҙең урамда бер әбей йәшәй торғайны. Ул иҫке китаптар алып килеп, кис ултырыу­сыларға шуларҙы уҡый. Ул ваҡытта “Йософ-Зөләйха” ҡиссаһын бирелеп, эстәлегенә инеп китеп, таң ҡалып тыңлай инек.
Бер аҙ ултырғас (өй һыуынғандыр), мейескә йәнә яғып ебәрәләр, сәй ҡайнаталар. Әсәйҙең кипкән мәтрүшкәһенән сәй яһап, мейестә тәгәрәтеп бешерелгән бәрәңгеһен, табикмәген ҡушып һыйланалар. Унан тағы бер аҙ эшләп, һөйләшеп арығас ҡына апай-әбейҙәр таралыша. Хәҙер сәйҙәрҙең ниндәй генә сорттары юҡ, тик ул саҡтағы кеүек тәмле тойолмай шул улар.
Мин тормош ҡороп йәшәй башлағас та бар ине әле кис ултырыуҙар. Йә туғаныңа, йә аралашып йөрөгән дуҫ-ишеңә бараһың, икенсе юлы улар һиңә килә, ләкин был ваҡытта кис ултырыуҙар инде башҡа төрлөрәк: ҡул эше алып барыуҙар юҡ, ҡатын-ҡыҙ гәп һатһа, ир-ат кәрт уйнай. Шулай ҙа сәй эсеү ғәҙәте бөтмәне, өҫтәлдә ризыҡ күбәйҙе, шәкәр-кәнфит, перәник-печенье, төрлө ҡайнатма табындан өҙөлмәй башланы.
Ә хәҙер кис ултырыуҙар бармы икән? Әйтеүе ҡыйын. Йәштәр көндөҙөн эштә, унан ҡайтҡас аҙбар тулы мал-тыуар ҡарарға кәрәк, ул мәшәҡәттәрҙе теүәлләп инеүгә телевизор йә компьютер көтөп тора үҙҙәрен. Ә беҙ кис ултырыу түгел, көндөҙ ҙә ишек бикләп ултырырға мәжбүрбеҙ, сөнки тормошобоҙ төрлө алдау, талау һәм башҡа енәйәт менән тулды. Бер-беребеҙҙең хәлде белешергә ярай әле телефондар барлыҡҡа килде.
Шулай ҙа кис ултырыуҙар әбей-бабайҙар, әсәйҙәр, беҙҙең быуын хәтерендә матур, йылы, күңелле ғөрөф-ғәҙәт булып һаҡланып ҡалды. Әлеге яҙмам беҙгә тормош тәжрибәһе биреп, онотолмаҫлыҡ ғәмәлдәрен ҡалдырып, күптән инде баҡыйлыҡҡа күскән апайҙарыбыҙ, еңгәләребеҙ, әбейҙәребеҙ рухына доға булып барһын ине…