Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күңеленә ғаләм һыйҙырған ғалим
Күңеленә ғаләм һыйҙырған ғалим Тормош юлында яҙмышыңды ҡырҡа үҙгәртеп ебәргән кешеләр ҙә осрап ҡуя. Кемеһелер тәғәйен ваҡытта ғына кәрәкле йүнәлеш бирә, ҡайһылары урынлы кәңәше менән ярҙам итә, өсөнсөләренә матди ярҙамы өсөн бурыслыһың.
Башланғыс синыфтар уҡытыусыһы булырға хыялланып, Стәрлетамаҡ дәүләт педагогия институтына уҡырға ингәндә, бер көн килеп тел ғилеме фәненә башкөлләй сумырымды күҙ алдына һис килтермәй инем. Әлбиттә, был фәнде мәктәптә уҡығанда ла яраттым, олимпиадаларҙа ҡатнашып, урындар ҙа яуланым. Әммә тел хикмәттәрен асыуға ынтылышты тап Кәрим Ишбаев уятты.
Уның лекцияларын ысын мәғәнәһендә “ауыҙ асып” тыңланыҡ. Шулай итеп, башҡорт ағайы ораторлыҡ һәләте, материалды тотошлай яттан һөйләүе, теманы аңлатыу өсөн ҡыҙыҡлы миҫалдар килтереүе менән тиҙ арала иң яратҡан уҡытыусыбыҙға әйләнде. Өҫтәүенә, кәүҙәһен һәр саҡ тура тотоп, бөхтә кейенеп, йылмайып йөрөүе уға ҡарата һоҡланыуыбыҙҙы тағы ла арттырҙы.
Институтты тамамлағас, Кәрим Ғайса улының тәүге аспиранты булдым, һуңғараҡ – докторанты. Ун туғыҙ йыл бергә эшләргә насип булды уҡытыусым менән. Бер мин генә түгел, кафедраның башҡа ағзалары ла уның аҡылына, кешелеклелегенә ҡарап һоҡланды.
Башҡорт, урыҫ филологияһы һәм уҡытыу мето­дикаһы кафедраһында башҡорт, урыҫ, татар, сыуаш, мари һ.б. милләт кешеләре һыйышып эшләнек, бер-беребеҙгә ҡарата ихтирамлы, итәғәтле булдыҡ. Уҡытыусылар араһындағы йылы мөнәсәбәт, әлбиттә, мөдирҙән дә тора. Ә Кәрим Ғайса улы бәхәстәрҙе һәүетемсә генә хәл итеп ебәреү һәләтенә эйә ине.
Башҡорт һәм урыҫ телдәрен берҙәй яҡшы белгән кеше булараҡ, уҡытыусыбыҙ, аспиранттарының яҙған диссертацияларын урыҫ телселәренән тикшертеп, төҙәттереп яфаланманы. Эштәре стилистик яҡтан ҡытыршыраҡ тойолғандарға иһә: “Тартынып торма, урыҫ стилистарынан ошо һөйләмде генә ҡаратып ал. Ни ҡылаһың инде, атаң-әсәң урыҫ булмағас”, – тигән булыр ине. Орфографик, пунктуацион хаталар менән яҙған кешене өнәмәне, уҡыусыларынан грамоталы яҙыуҙы, һәр эште еренә еткереп башҡарыуҙы талап итте.
Кәрим Ишбаев шулай уҡ башҡорт теленең төп бүлектәрен үҙ эсенә алған тәүге дәреслектең мөхәррире һәм авторҙашы, төрки телдәре тарихында иң тәүге “Башҡорт теленең һүҙъяһалыш һүҙлеге”н төҙөүсе, Стәрлетамаҡта башҡорт тел ғилеме буйынса иң тәүге фән докторы дәрәжәһенә күтәрелеүсе һ.б. Ошо “иң тәүге” тигән һүҙ остазыбыҙҙың тормош девизын билдәләгән кеүек. Бер ҡасан да тормоштан артта ҡалмаҫ, хәл иткес мәлдәрҙә иң кәрәкле һүҙҙәрҙе әйтер, “мин булмаһам – кем һуң?” тигән принциптан ситкә тайпылмаҫ ине. Принципиаллек уның иң төп һыҙаттарының береһе булды, ахыры. Ваҡ-төйәккә иҫе китмәй, “Тормош ығы-зығыһынан юғарыраҡ торорға кәрәк ул”, тип әйтә торғайны.
1976 йылдан алып Стәрлетамаҡ дәүләт педагогия институтында (хәҙер – Башҡорт дәүләт универси­те­тының Стәрлетамаҡ филиалында) өлкән уҡытыусы, доцент, факультет деканы урынбаҫары, профессор, кафедра мөдире вазифаларын башҡарыу менән бер рәттән, Башҡортостан Республикаһы Фәндәр Ака­де­мияһының Стәрлетамаҡ филиалында (аҙаҡ – Ғәмәли тикшеренеүҙәр институтында) социаль һәм гуманитар фәндәр бүлеген етәкләгәндә, Өфөнө аҙнаһына ҡайһы берҙә ике урар булды. Тел яҙмышы Кәрим Ишбаевтың үҙ яҙмышына айырылғыһыҙ бәйләнгәйне инде.
Тыуған ауылына шул тиклем ихлас мөнәсәбәттә булыуына ла һоҡландыҡ. “Атайым – Ғайса пәйғәмбәр, тыуған ауылым – Аллабирҙе, йәшәгән урамым Хоҙайбирҙе бит минең”, тине ул йыш ҡына айырым бер ғорурлыҡ менән. Яҡташтарының ғалимды ни тиклем ололауын уны һуңғы юлға оҙатырға сыҡҡан, мәрхүмдең өсөн-етеһен уҡытырға дәррәү күтәрелгән тотош ауыл халҡына ҡарап та белеп була ине. Үҙе уҡытып киткән, һуңғараҡ директор вазифаһын башҡарған мәктәптә уға арнап иҫтәлекле таҡтаташ асыу ҙа – ҙур мәртәбә.
Йәнә ғаиләһенә, туғандарына ифрат иғтибарлы булыуы хәтерҙә ҡалған. Инде йәй етһә, машинаһына Йәмилә еңгәне (оҙаҡ йылдар Стәрлетамаҡ дәүләт педагогия институтында методист булып эшләне), ейәндәрен тейәп, туғандарына – Юшатыр буйына ашҡына. Фатирҙарынан да ҡунаҡтар өҙөлмәне: Үзбәкстандан, Татарстандан, Себер тарафтарынан да килделәр уға. Ҡыҙҙары Зөлфиәнең (филология фәндәре кандидаты, БДУ-ның Стәрлетамаҡ филиалы доценты), Гөлнурҙың (башланғыс синыфтар уҡытыусыһы), улы Рәшиттең (инженер) балаларын ысын олатайҙарса хәстәрләне. Бәләкәйерәк саҡтарында һәр ейәненә Яңы йыл бүләге эҙләп мәж килә, үҙе Ҡыш бабай булып кейенеп, ихлас әҙерләгән бүләктәрен таратып, ҙур кинәнес алды.
Кәрим Ғайса улының бик яратып ҡабатлаған һүҙе була торғайны: “Донъя киң бит ул – барыһына ла урын етә”. Айырыуса, тормош ваҡлыҡтарына бирелеп, бер-береһенән уҙып алға сығырға тырышҡандарға ҡарап, шулай тип өҫтәр ине: “Беҙгә бер-беребеҙ менән ярышырға түгел, киреһенсә, уңыштарыбыҙға бергәләп һөйөнөргә кәрәк, бер милләт балалары бит беҙ”. Үҙе тыуып үҫкән далалай киң күңелле, һәр кешегә ярҙамсыл, итәғәтле остазыбыҙ Кәрим Ғайса улы Ишбаевтан ғилем һәм тормош һабаҡтары алыуҙы, ғөмүмән, уның менән аралашыу мөмкинлеген яҙмыш биргән иң ҙур бүләктәрҙең береһе тип һанайым.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 14

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 10

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 13

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 15

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 26

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 28

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 21