– Эшендә ауырлыҡ килеп сыҡҡан мәлдә, айырыуса әлеге миҙгел мәшә­ҡәттәре барған саҡта ниндәйҙер проблемаға юлыҡһа, ирем күҙ йәшен түгергә әҙер тора. “Ҡатын-ҡыҙ шикелле балауыҙ һығырға шәпһең”, – тим гел. Ир-атҡа ауырлыҡ сыҡҡан һайын илау бөтөнләй килешмәй бит, Нурмөхәмәт хәҙрәт?


А. ШӘРИПОВА.
Иглин районы.

Башҡортостан мосолмандарының Диниә назараты рә­йесе мөфтөй Нурмө­хәмәт хәҙрәт НИҒМӘТУЛЛИН:
– Бисмилләһир-рахмәнир-рахим!
Хөрмәтле ҡәрҙәш­тәр, тәү сиратта ураҙа тотҡан ҡәрҙәштә­ребеҙгә сабырлыҡ, рухи көс теләп үтәйек. Рамаҙан айы мөбәрәк булһын, ҡылған изге ғәмәлдәребеҙ Аллаһ Тәғәләнең рәхмәтенә өлгәшһен, доғаларыбыҙ яуап алһын, иншаллаһ!
“Беҙ әҙәм балаһын шул ҡәҙәр күркәм итеп, еренә еткереп яралттыҡ, уға бөтөн нәмәне үлсәп бирҙек”, – тиелә “Ҡөрьән Кәрим”дә. Икенсе бер аят-кәримәлә иһә: “Минең берлегемде һәм барлығымды таныу өсөн үҙегеҙгә ҡарағыҙ”, – тип белдерелә. Ысынлап та, кешенең тән төҙөлөшө, ҡиәфәт-торошо, хәрәкәттәре, һәр ағзаһының үҙенсәлекле бурысы – барыһы ла ҙур хикмәт. Усығыҙға ғына ҡарағыҙ әле: нисәмә һыҙыҡ үтә унан! Шул уҡ ваҡытта, мәғлүм ки, донъялағы һис кемдең бармаҡ эҙҙәре бер-береһенеке менән тап килмәй. Мөғжизә бит был! Ошо ғына ла – Аллаһ Тәғәләнең барлығына һәм берлегенә ныҡлы дәлил.
Ҡөрьәндә әйтелә ки: “Бисмилләһир-рахмәнир-рахим! Мин һеҙгә өс бөйөк ниғмәт бирҙем: ишетеү, күреү һәм аҡыл”. Уларҙың йәшәүҙәге әһәмиәте хаҡында һәр беребеҙ яҡшы белә. Шул уҡ ваҡытта был ниғмәттәргә зарар килтермәү, һаҡларға тырышыу тураһында онотмау зарур. Әйтәйек, әҙәм балаһы Аллаһ Тәғәлә биргән аҡылын төрлө яҡлап үҫтергәндә ғилемдең дөрөҫөн, аҙыҡтың хәләлен һайлау зарурлығын иҫтән сығармаҫҡа тейеш.
Күҙгә килгәндә иһә, әгәр ҙә ки уны йомоп, бер нисә аҙым ғына атлап ҡараһаң да, ни ҡәҙәр ҙур әһәмиәткә эйәлегенә төшөнәһең. Был тән ағзаһының асылып-ябылып тороуы, ситендә керпектәр үҫеүе, йәш сығыуы ла – ҙур хикмәт. Әгәр күҙ йомолмаҫ итеп эшләнгән булһа, кибер, ҡорор ине. Йәш биҙҙәре ярҙамында йыуылып тора ул.
Эйе, әҙәм балаһына һәр нәмә үлсәп бирелгән. Күҙ йәше лә үҙ миҡдарында сығып, тейешле бурысын үтәй. Ләкин, хөрмәтле ҡәрҙәштәр, донъя булғас, ҡайһы ваҡытта саманан ашып та китәлер. Күңел тула, рәнйей, тынғылыҡ тапмай, тәнгә ауыртыу килә, ҡайғы-хәсрәт баҫа... Күҙ йәше эстәге ошо тойғоларҙы күпмелер өлөшөн йыуып сығара. Һөҙөмтәлә көсөргәнеш кәмей, тимәк, йөрәк-ҡан, күңел ауырыуҙарына ниндәйҙер кимәлдә кәртә ҡуйыла.
Ир кеше иларға тейешме? Әҙәм балаһы булғас, ул да күҙ йәше түгеүҙән мәхрүм түгел. Хатта ки пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм дә бер улы баҡыйлыҡҡа күскәндән һуң илаған. “Йә, Рәсүлуллаһ, һин бит беҙгә күҙ йәше түгергә ҡушмағайның”, – тип аптырап һорай янындағылар. “Ҡысҡырып, яр һалып иларға рөхсәт ителмәй, – тигән Пәйғәмбәребеҙ. – Ә тауыш сығармайынса ғына күҙ йәшен түгергә мөмкин”. Ир-аттың, хөрмәтле ҡәрҙәштәр, ныҡлы сәбәп булғанда ғына илауы ихтимал. Ә ауырлыҡ килгән һайын балауыҙ һығып йөрөһә, алға бара алырмы? Айырыуса әлегеләй эш миҙгелендә һәр минут, сәғәт, көн ҡәҙерле бит.
Шул уҡ ваҡытта пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм: “Әгәр ҙә ки әҙәм балаһы Аллаһ Тәғәләнең рәхмәтенә шөкөр ҡылып, йәки Уның ғазабынан күҙ йәшен түгә икән, йәһәннәм утында янмаҫ”, – тигән. Ир-аттың илағанын башҡаларға күрһәтмәй, ишеттермәй, тойғоһона мәсеттә юл ҡуйыуы дөрөҫтөр.
Аллаһ Тәғәлә һәммәбеҙгә лә Аллаһ Тәғәлә биргән ниғмәттәрҙең ҡәҙерен белергә, күңелебеҙҙе, йәнебеҙҙе таҙа килеш һаҡларға, һәр нәмәнең самаһын, ваҡытын белергә насип ҡылһын, иншаллаһ. Әс-сәләмү-ғәләйкүм үә рәхмәтул-лаһи үә бәрәкәтүһ! Амин.