Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ижадында – йөрәктәребеҙ тибеше
Ике йыл буйы аяуһыҙ үлем менән көрәшкәндән һуң яратҡан шағирыбыҙ Тимер Йосопов арабыҙҙан китеп барҙы. Йәштән тормоштоң әсеһен-сөсөһөн күп татыған һуғыш балаһы Тимербай халҡыбыҙҙың барлыҡ булмышын эсенә һыйҙырған оло йөрәкле, саф күңелле, алсаҡ йөҙлө шағир булып уҡыусылар күңелендә мәңге ҡаласаҡ. Уның ижады тулыһынса ябай кеше яҙмышына, йәғни үҙе үткән бормалы тормош юлдарына бағышланған. Шуға ла әҫәрҙәре һәр кемгә аңлайышлы, уҡығандар унда үҙ яҙмышын, ил һыҙланыуҙарын күрә. Тимер һәр саҡ үҙе булып ҡалды, уның ижады ла үҙенә генә хас бер моңло.


Уның менән танышыуым бик ҡыҙыҡ булды. Ауыл уҡытыусыһы булғас, етмәһә, башҡорт теле һәм әҙәбиәтенән уҡытҡас, яҙыусы, шағирҙарҙың тормошо һәм ижады хаҡында хәбәрҙар инем. Тимер тураһында Рәмиҙән күп ишетә торғайным. “Ләлә, беләһеңме, йәштәр араһынан бик һәләтле, донъяға айыҡ ҡараған, тырыш йәш шағирҙар беҙҙең үксәгә баҫып килә. Шулар араһында Тимер тигәне бигерәк көслө, ышаныслы, ҙур аҡыл эйәһе, халҡы­быҙға тоғро хеҙмәте менән улар ышанысын аҡларлыҡ шағир буласаҡ”, – тигәйне ул. Остазының ышанысын аҡ­ла­ғандай, ул, ысынлап та, оло баһаға лайыҡ ижады менән халыҡҡа яҡын шағир булды. Әммә ул быны түрәләргә ярамһаҡланып түгел, үҙенең тоғро хеҙмәте менән яуланы. Күңеле ҡуш­ҡанса эшләне, янып йәшәне Тимер.
1967 йыл, июнь айы. Ауыл уҡытыу­сыларын белемен камиллаштырыу өсөн Өфөгә йыйғандар. Мин дә шул курсҡа килгәйнем. Бер көн беҙҙе шағирҙар менән осрашыу кисәһенә саҡырҙылар. Әлбиттә, был минең өсөн бик ҡәҙерле ине: интернатта бергә уҡыған Рәми Ғарипов, Рафаэль Сафин менән осрашам бит! Рәми мине ошо кисәлә Тимер менән та­ныштырҙы. Алсаҡ йөҙлө, ҡара бөҙрә сәстәре араһынан янып торған ҡара күҙҙәр… Кисәнән һуң беҙҙе Әсхәл Әхмәтҡужин үҙҙәренә саҡырҙы. Хәҙер инде ҡыйшайып бөткән ике ҡатлы ағас өйҙә – Әсхәлдең торлағында – таңға тиклем шиғыр уҡып, хәл-әхүәл һөйләшеп ултырҙыҡ та Рәми беҙҙе Крупская баҡсаһына, Рәшит Ниғмә­тиҙең ҡәбе­ренә, алып китте. Рәми, Тимер, клас­ташыбыҙ – Дәүләкән­дәге баш­ҡорт мәктәбенән әҙәбиәт уҡы­тыусыһы Тайфа Ғабсабирова, (етмәһә, Тимер унда практика үткән икән) мин – дүртәүләп халыҡ шағирының ҡәбе­рендә уның шиғырҙарын уҡыныҡ. Унан йәйге сәхнәгә менеп, Тимер үҙенең шиғыр­ҙарын ишеттерҙе, ыңғайына көр тауышы менән йырлап та ебәрҙе. Шунан Рәми шиғырҙарын һөйләне. Ошо осрашыуҙан һуң беҙ Тимер менән дуҫ булдыҡ, әммә йыш осрашып торорға ваҡыт тапманыҡ. Күрешкәндә гел тормош, уның ижады тураһында һөйлә­шәбеҙ, Рәмиҙе иҫкә алабыҙ. Шиғыр­ҙарын да ишеттерә торғайны. Ул бит, ҡайһы бер шағирҙарҙан айырмалы, бөтә шиғырҙарын да яттан белә ине. Шуныһын һис оноторлоҡ түгел: һуғыш йылдарын сағылдырған шиғырҙарын уҡығанда, уның шоморт ҡара күҙҙәренән дошманға нәфрәт ялҡын­дары атылып сыҡҡандай тойола. Ә яҡты киләсәк, мөхәббәт тураһын­дағыларын һөйләгәндә йөҙө яҡтырып киткәндәй була, күҙҙәренән яҡтылыҡ, мөхәббәт осҡондары сәселә һымаҡ ине.
2004 йыл, йәй. Ринат Камалдың юбилейын “Аҡ тирмә”лә оло байрам итеп үткәрҙек тә икенсе көн Мәсетле районы хакимиәте саҡырыуы буйынса яҙыусының тыуған яғына юлға сыҡтыҡ. Мәсетле менән Дыуан райондары сигендә беҙҙе тирмә ҡороп ҡаршы алдылар. Тантанаға Тимер ҙә килеп еткәйне һәм көләс йөҙ менән: “Ләлә апайым, һин дә бында икәнһең”, – тип ысын йөрәктән ҡыуанды. Халыҡ, уҡыусылар менән осрашыуҙан һуң Тимер беҙҙе ҡылғанлы оло тау башына алып менде. “Ана минең ауылым. Хәҙер күп ваҡытымды Әбсә­ләмдә, үҙемдең өйөмдә үткәрәм. Унда мин яҙам, кешеләр менән аралашам, бала саҡта ялан аяҡ йүгереп йөрөгән урамымда йәшәйем”, – тине, ихлас йылмайып. Шул саҡта уның ауылына, яҡташтарына булған мөнәсәбәте, һөйөүе йөҙөнә яҙылғайны. Ә инде үҙенең тәбиғәт балаһы икәнен күр­һәтеп: “Яҙ етеү менән сыйыр­сыҡ­тар­ҙың килеп, бала сығарырға ашығып, кемуҙарҙан оя ҡороуҙары, сырҡыл­дашыуҙары үҙе ни тора! Һандуғас һайрай башлауын ишетеүе лә – үҙе бер бәхет бит ул. Кәкүктең беренсе саҡырыуы йөрәкте өҙөп ебәрә! Ҡыш көнө ҡарғаларҙың ҡарҡылдауы ла күңелгә яҡын”, – тип һөйләүен, күҙҙәренең янып китеүен һис оноторлоҡ түгел.
Ижады ла Тимерсә булды. Рифма өсөн генә теҙелгән осраҡлы һүҙҙәр уның шиғырҙарына ят. Йылдар буйы башына йыйып йөрөгән тәрән мәғә­нәле фекерҙәр... Һәр һүҙе, әйтерһең дә, йөрәген киҫеп сыҡҡан ут. Ул юлдарҙа башҡорт халҡының уй-хәсрәте, булмышы бөтә тәрәнлегендә сағылыш таба. Шағир халыҡ менән бергә тын ала, уның йөрәк тибешендә лә – ябай кеше йөрәге тибеше.
Әлбиттә, Тимер Йосоповтың ижадына баһаны әҙәбиәт белгестәре бирер, әммә шуны ғына әйткем килә: ул халҡының ысын улы булды, үҙенең ижады менән кешеләргә яҡын торҙо, халыҡ менән бергә йәшәне.





Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 134

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 484

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 221

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 928

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 694

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 272

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 592

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 972

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 452

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 528

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 354

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 536