Был шылтыратыуға ай ярым ваҡыт уҙҙы. Оҙаҡ уйланып йөрөнөм ул турала. Әле Континенталь хоккей лигаһында плей-офф уйындары бара. Шуға күрә ошо һөйләшеүгә кире әйләнеп ҡайтырға мөмкинлек тыуҙы.

...Ғинуар уртаһы. Телефоным шылтырай. Гәзит уҡыусы апай икән. “Һеңлем, һеҙ хоккей тураһында яҙаһығыҙ. Беҙҙең яратҡан “Салауат Юлаев” командаһы уйынын иғтибарһыҙ ҡалдырмайһығыҙ, рәхмәт. Тик теге ни... уның исемен алмаштырырға кәрәк”.
Телһеҙ ҡалдым. Нисек инде “алмаш­ты­рырға”? Милли батырыбыҙ исемен йөрөткән командабыҙҙың ни ғәйебе бар? 55 йыл тарихы булған клубҡа тота килеп икенсе атама ҡушырғамы?..
Апай дауам итте: “Башҡа хоккей коман­даларының береһе лә шәхес, герой исемен йөрөтмәй. Йә “Динамо”, йә “Трактор”. Һөҙөм­тәлә ҡаршы яҡ көйәрмәндәре беҙҙең “Салауат Юлаев”тыҡылар менән һүҙгә килешеп, милли батырыбыҙҙың рухын мәсхә­рәләй, мыҫҡыл итә. Шуға күрә команданың исемен алмаштырырға кәрәк”.
Эш бына нимәлә икән! Ысынлап та, ҡай­һы бер көйәрмәндәрҙең тәртибе, үҙ-үҙен то­тошо яҡшы түгел. Мәҙәнилек – инсафлыҡ, сабырлыҡ, дәғүәсегә булған ихтирам тойғо­һо бөтөнләй юҡ уларҙа. Киреһенсә, миҙгел ба­рышында бысраҡ һүҙ атышыу, йәмһеҙ ҡы­ланып намыҫҡа тейеү, исем аташыу ке­үек күренештәр сәскә ата. Еңелгән команда яҡлылар ғына түгел, еңгәндеке лә шулай итә.
Спорт донъяһында фанаттарҙың ҡағиҙә­ләргә һыймаған ҡылыҡтары менән төрлөсә көрәшәләр. Айырым кешеләргә лә, клубҡа ла штраф сәпәйҙәр, башҡа дисциплинар яза ҡулланалар. Ни эшләйһең, тәртип боҙоу­сылар табылып ҡына тора...
Шулай ҙа исем алмаштырыу мәсьәләһен күтәреү уйын эш түгел. Сәбәп табылған ос­раҡта ла. Йәмғиәттә лә бер төрлө генә фе­кер булмаясаҡ. Мин, мәҫәлән, ғүмер бу­йы беҙҙең хоккей коллективының баты­ры­быҙ исемен йөрөтөүе менән ғорур­лан­дым. Киреһенсә, тарихи шәхесте һынлан­дырған Рәсәйҙәге берҙән-бер команда (Боронғо Римдағы Спартак исемендәге Мәскәү клубын иҫәпкә алмағанда) булыуы күңелде ел­кендерә. Көҙҙән алып яҙғаса уның үҙ боҙобоҙҙағы уйындарына барғанда арена тултырып “Са-ла-уат! Са-ла-уат!” тигән ауаздар яңғырай. Бер аҙға ғына күҙеңде йом­һаң, үҙеңде быуаттар төпкөлөнә барып сыҡ­ҡандай, шунда был саҡырыуҙың киң ҡырҙарҙа шаңдау булып таралып, гүйә, хал­ҡыңдың олуғ шәхесенә төбәлгәнен тояһың...
“Салауат Юлаев” – аҫаба халыҡ ҡына тү­гел, бөтә республика бренды. Русмы, та­тар­мы, башҡортмо милләтенән булыуына ҡарамаҫтан, команданың барлыҡ көйәрмән­дәрен берләштерә ул. Шунда түгелме һуң уның көсө?! Милли геройыбыҙҙың исемен ҡурсалайбыҙ тип, үҙ-үҙебеҙгә бикләнеү, үҙ ҡаҙаныбыҙҙа ғына ҡайнау дөрөҫмө, мәсьә­ләне хәл итәме?
Иҫләйһегеҙме, 2011 йылдың апрелен? Эйе-эйе, юлаевсыларҙың КХЛ чемпионы булған мәлен. Тап шул миҙгелдә, тап шул плей-офф осоронда илдәге күпме кеше Салауат Юлаевтың исемен ныҡлап ишетте лә уның кем икәнлеген белеп ҡалды. Кем финалда һуңғы матчты ҡараған, хәтерләй­ҙер: баш арбитр уның бөтөүен белдереп һыбыҙғы һыҙғыртҡас, Рәсәй телеканалы комментаторҙары командабыҙ тарихына байҡау яһап, батырыбыҙ рухына ла баш эйҙе. Ә тапшырыу һуңында Салауат Юла­евтың кемлеген әйтеп, уның бер шиғырын уҡып ишеттерҙеләр. Ошонан да ҙурыраҡ мәртәбә бармы икән башҡорт өсөн?!
Ә инде теге йән көйөгө көйәрмәндәргә килгәндә, тәрбиәһеҙ кешеләр һәр ерҙә лә бар. Әйләнә-тирәгеҙгә бағығыҙ әле... Йә­мә­ғәт транспортында, банкта, магазинда сиратта – һәммә урында дорфа, бәйләнсек, түҙемһеҙ күршеләр осрап ҡына тора тү­гел­ме? Нисек уйлайһығыҙ, был мәсьә­лә­ләрҙе хәл итеү өсөн дөйәғош һымаҡ башты ҡомға тығыу ярҙам итерме икән? Һәр бер шундай хәлгә ғәмһеҙ булһаҡ, күрмә­мешкә һалышһаҡ, донъя яҡшырып китерме һуң?..
Эйе, Салауат Юлаев исеме беҙҙең өсөн изге. Уны бысратыуға юл ҡуйырға ярамай. Әммә был ҡәҙерле тарихыбыҙҙы бик аҫтына алып та булмай. Былай ҙа батшалар быуат­тар буйына Салауаттың исемен телгә алыу­ҙы тыйған. Хәҙер килеп үҙ теләгебеҙ менән шул юлды һайлайыҡмы? Уға ҡалһа, вәх­ши­ҙәр Өфөләге батырыбыҙ һәйкәлен дә быс­ратҡыланы. Әммә ул һәр саҡ, яңынан тыуғандай, бейек яр буйындағы изге урынын­да тора бирә. Бер кемдең дә башына Салауатыбыҙҙы берәй аҙбарға йәшереп бикләп ҡуйыу уйы килмәй. Сөнки беләбеҙ: алтынға бер ҡасан да бысраҡ йоҡмай.