Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ғүмере көрәштә үтте
Ғүмере көрәштә үтте21 февралдә Алыҫ Көнсығыштағы, Монголиялағы яуҙарҙа, Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан ҡаһарман Мөхәмәт Ибраһимовтың тыуыуына 100 йыл тулды. Уның тормош юлы үҙе үк ҙур батырлыҡҡа тиң.
Боронғо башҡорт ауылы Йомран-Ибраһимда (әле Ҡырмыҫҡалы районына ҡарай) донъяға килә ул. Ата-әсәһе тәүге балаларына, ауылдашы һәм туғаны Мөхәммәтсәлим Өмөтбаевтың хөрмәтенә, Мөхәмәт тип исем ҡуша.
Малай ифрат теремек, ҡыҙыҡһыныусан булып үҫә. Яҡшы уҡый. Мәктәпте тамамлағас, Йоматау ауыл хужалығы техникумында белем алып, баш агрономдың ярҙамсыһы булып эш башлай. Ауылдарҙа колхоз ойоштороу буйынса агитация алып барыуҙа әүҙем ҡатнаша.
Бер аҙҙан яҙмыш елдәре Мөхәмәт Ибраһимовты Ленинград тарафтарына илтә. Бында ул, махсус курс үтеп, малсылыҡ белгестәре берекмәһендә эш тәжрибәһе туплай. Унан кире Өфөгә ҡайта.
1934 йылдың сентябрендә Мөхәмәт Ибраһимовты армия хеҙмәтенә алалар. Тымыҡ океан флотына эләгә ул. Һәләтле, тырыш кесе командир, 1936 йылда хәрби авиация училищеһында белем алып, старшина чинына эйә була һәм, авиаполкка күсеп, кесе летчик-күҙәтеүсе булараҡ хеҙмәт итә башлай.
Ул ваҡытта Алыҫ Көнсығышта тынысһыҙ, хәүефле көндәр хөкөм һөрә. Маньчжурияны алғас, япон милитаристары сик буйы биләмәләренә провокация ойоштора башлай. Совет иленең сик һаҡсыларына ла тынғылыҡ бөтә. Хәсән күле ятҡан районда япон ғәскәрҙәренең байтаҡ көсө туплана. Уларҙың ҡаты ҡаршылығы 40-сы, 32-се дивизиялар, авиация тарафынан кире ҡағыла. Мөхәмәт Ибраһимов, яу мәлендә ҡаты яраланыуына ҡарамаҫтан, хәрби бурысын атҡарып сыға.
1939 йылдың май — сентябрь айҙарында совет-монгол ғәскәрҙәре Монголия биләмәһенә ингән япон илбаҫарҙарын еңеүгә өлгәшә.
Был ваҡиғаларҙан һуң Мөхәмәт Ибраһимовҡа оҙаҡ ҡына госпиталдә дауаланырға тура килә. Һөҙөмтәлә летчик-күҙәтеүсе, хәрби авиацияла хеҙмәт итеүгә яраҡһыҙ тип табылып, тыуған яғына әйләнеп ҡайта. Әммә офицер кейемен һалып та өлгөрмәй, Бөйөк Ватан һуғышы башлана. Мөхәмәт Ибраһимов Алыҫ Көнсығышта өҙөлөп ҡалған яу юлын тәүҙә Силәбе өлкәһендә артиллерия батареяһының комиссары булараҡ, унан Ленинград фронтында дауам итә. Артабан яугир Тихвинды азат итеүҙә, Волховск фронты менән берлектәге алыштарҙа ҡатнаша.
Шул осорҙа элекке авиация белгестәрен һауа-десант ғәскәрҙәренә тупларға бойороҡ була. Мөхәмәт Ибраһимовты Мәскәүгә, унан Ногинскиҙағы 17-се гвардия һауа-десант полкына бүлексә командиры урынбаҫары итеп ебәрәләр. Төньяҡ-Көнбайыш фронт составында Белгород, Харьков, Полтаваны азат итеү өсөн барған өҙлөкһөҙ һуғыштарҙа ҡатнаша.
1943 йылда Мөхәмәт Ибраһимов Украинала ҡаты яралана. Уны Өфөгә алып киләләр. Госпиталдә ярты йыл дауаланғандан һуң кире хеҙмәткә алына. Тәүҙә БАССР-ҙың Хәрби комиссариатында эшләй, унан 40-сы уҡыу дивизияһына ҡараған 28-се полктың миномет батальонында парторг була. Еңеү көнөн Феодосиялағы госпиталь-дауаханала ҡаршылай.
...1946 йылдың февралендә Өфө дивизияһы таратылғас, Мөхәмәт Ибраһимов Чкаловҡа, Көньяҡ Урал хәрби округы сәйәси идаралығының резервына килергә бойороҡ ала. Әммә өлкәнең хәрби-медицина комиссияһы яугирҙе II төркөм инвалиды тип таба. Гвардия капитаны, хәрби хеҙмәттән запасҡа сығарылып, Өфөгә әйләнеп ҡайта.
Тормош дауам итә. Мөхәмәт Ибраһимовты Башҡортостандың өлкә профсоюзы советы аппаратына эшкә алалар. Тынғы белмәҫ, яуаплы хеҙмәткәр вазифаһына барлыҡ ижади оҫталығын, ойоштороу һәләтен һала. Һөҙөмтәлә секретарь итеп һайлана. Бер йылдан һуң иһә Дәүләт учреждениелары профсоюзының Башҡортостан өлкә комитеты рәйесе вазифаһына тәғәйенләнә, был урында ун йылға яҡын эшләй. Унан хаҡлы ялға сыға.
Күкрәген ике орден, 10-дан ашыу миҙал биҙәгән һуғыш һәм хеҙмәт ветераны 93 йәшендә яҡты донъянан китеп барҙы. Еңеүҙең 60 йыллығын күрермен, тип өмөт итә ине ул...
Ильяс ҒӘЛИЕВ,
отставкалағы подполковник.
Өфө ҡалаһы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 14

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 10

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 13

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 15

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 26

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 28

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 21