Осрашыу көнүҙәк мәсьәләгә арналғайны, йәғни милли баҫ­маларҙың таралыуы хаҡында асыҡтан-асыҡ һөйләшеү ине маҡ­сат. Йыйылыусылар ошо турала хәбәрҙар булып, фекер­ҙә­рен төйнәп килгәс, сара ба­шы­нан аҙағынаса етдилеген һүрелт­мәне.
Әбйәлил районында “Баш­ҡорт­остан” гәзитен алдырмай­ҙар йәки аҙ тарала тип әйтеп булмай, бында элек-электән уҡыу­сыларыбыҙ күп. Республи­каның башҡа райондары менән сағыштырғанда бигерәк тә асыҡ күренә уларҙың баҫмабыҙға тоғ­ролоғо. Әммә, үкенескә ҡаршы, аҡрынлап был төбәктә лә дуҫ­тарыбыҙҙы юғалта барабыҙ.
Асҡарҙа уҡыусыларыбыҙ ме­нән ойошторолған осрашыуҙан, нигеҙҙә, ҡәнәғәт ҡалдыҡ. Бө­гөн­гөнөң ҡәҙерен белгән, киләсәген күҙаллаған милләттәштәр рес­пуб­ликаның башҡорт телендәге төп баҫмаһы хаҡында уйлана икән. Сығыш яһаған һәр кем гә­зиттең йөкмәткеһенә үҙ ҡара­шын белдерҙе, почта хеҙмәтенә ҡарата фекерен еткерҙе. Тө­бәктәрендә “Башҡортостан”ды алдырып уҡыусыларҙың кәме­үенә килтергән сәбәптәрҙе лә ишеттерҙеләр. Мәҫәлән, һәр ҡай­ҙағы кеүек, гәзит-журналды һуңлап алыу ҙур ризаһыҙлыҡ тыуҙыра. Ғаиләлә туған телдә аралашмау ҙа үҙен ныҡ һиҙҙерә. Баҫманың хаҡы артыуы аралар өҙөлөүенә бигерәк тә тос “өлө­шөн” индерә. Редакцияға ҡарата әйтелгән дәғүәләрҙе лә ишетер­гә тура килде. Матбуғат дуҫтары көнүҙәк мәсьәләләр күтәрелгән мәҡәләләрҙең күберәк булыуын теләй. Әйтелгәндәрҙең барыһын да ҡуйын дәфтәренә теркәп, күңелгә һалып барҙыҡ.
Элек-электән “Башҡорт­остан”­­ды алдырғандар барыбер баҫ­манан айырылмай, хаҡы ар­ты­уын сәбәп итмәй. Бер юлы ярты йылға түләргә мөмкин­лектәре булмағанда, өсәр айға булһа ла яҙылып уҡыйҙар. Хаҡлы ялдағы уҡытыусы Зөһрә Усманова әй­теүенсә, хәҙер ғаиләлә туған тел­дә аралашмау милли тел­дә­ге баҫмаларҙың тиражын бермә-бер кәметте. Баш­ҡортостандың атҡаҙанған мә­ҙә­ниәт хеҙмәткәре Роза Таһирова, матбуғатҡа яҙы­лыуҙы элеккесә талап итеп ҡуй­ған осраҡта ла халыҡ был аҙым­ды аңлап ҡабул итергә тейеш, тип иҫәпләй.
Әбйәлилдәрҙең сәмсел, бер төптән булыуына әлеге осра­шыуҙа ла инанылды. Ошо тө­бәктә тыуып үҫкән зыялы­лар­ҙың, күренекле шәхестәренең гәзиткә яҙылыу-яҙылмауы ла ҡыҙыҡ­һын­дырҙы уларҙы. Журналис­тарға күберәк ябай кешеләр араһына сығырға кәрәк, тигән кәңәштәрен дә иғтибарға алдыҡ. Башҡортостандың атҡаҙанған уҡытыусыһы, хәҙер инде хаҡлы ялдағы әүҙемсе Фирүзә Сафи­наның сығышы осрашыуҙы йом­ғаҡланы тиһәң дә була.
“Милли телдәге баҫмаларға яҙылмаҫ өсөн һылтау эҙлә­мә­йек, ә уларҙы алдырыу кәрәк­леген яҡшы аңлайыҡ. Төбәге­беҙҙә гәзиттең таралыуы туранан-тура һәр кемгә бәйле”, – тине ул.
Сибай ҡалаһының Тыуған яҡты өйрәнеү модуль китап­ха­наһындағы осрашыуҙа ла уҡыу­сыларыбыҙ анализлауға ҡо­рол­ған иҡтисади, сәйәси темаларға ҡы­йыу яҙмалар көтөүен белдерҙе. Мәктәптәргә бәйле сығыштар­ҙың да гәзит биттәренән төш­мә­үен теләйҙәр. Талаптары, әл­бит­тә, урынлы матбуғат дуҫтарының.
Сибайҙы, ғәҙәттә, Көньяҡ Урал­дың мәҙәни үҙәге тип атай­быҙ. Әммә был төбәктә лә рес­публиканың төп милли баҫ­ма­һын таратыу йылдан-йыл ауырлаша бара. Хәл саң ҡа­ғыр­лыҡ уҡ булмаһа ла, тыныс­ланырға урын юҡ. Халыҡ ни өсөндөр матбу­ғатҡа ҡағылышлы мәсьәләне те­йешенсә аңлап ҡабул итмәй. Әйткәндәй, былтыр матбуғатҡа яҙылыу кампанияһы барышын­да Сибай ҡалаһы хакимиәте коллективы, “Баш­ҡорт­остан”ға дәр­рәү яҙылыу өлгөһөн күрһәтеп, матур башланғысҡа юл һалды.
Башҡорт дәүләт универси­те­тының Сибай институты студент­тары менән осрашыу ҙа йән­ле үтте. Йәштәрҙең ҡыҙыҡ­һы­ныу­санлығы, маҡсат ҡуйып, шуға өл­гәшергә тырышыуы һө­йөн­дөрҙө. Был уҡыу йортоноң гәзит менән бәйләнеше ныҡлы икәнлеген әйтеп китеү урынлы булыр. Йыл һайын тотош коллективтары менән “Башҡорт­остан”ды алдыра улар. Әлбиттә, иң элек директор Зиннур Йәрмө­хәмәтовҡа рәхмәт һүҙҙәрен еткерге килә.
Баймаҡ ҡалаһы һәм районы хакимиәтендәге осрашыу ҙа ың­ғай тәьҫир ҡалдырҙы. Был төбәк халҡының бөгөнгөһө лә, киләсә­ге лә йәш, белемле, заманса фекерләй белгән белгестәр ҡу­лында икән. Ауыл хужалығы ра­йоны булараҡ, уларҙың баҫ­ма­быҙ аша игенселек, мал­сылыҡ буйынса төплө кәңәштәр алғыһы, яңы технологиялар ме­нән та­ныш­ҡыһы килә, ғалимдар­ҙың сығыштарына күберәк урын бирелеүҙе теләй. Баймаҡтар ҙа сибайҙарҙың матур өлгөһөнә эйәрергә, халыҡҡа үҙҙәре үрнәк күрһәтергә тигән теләктә ҡалды.
Үкенескә ҡаршы, һәр кем ме­нән шулай күҙгә-күҙ ҡарашып фе­кер уртаҡлашыу мөмкин тү­гел. Шуға ла урындарҙа халыҡ менән эшләүселәргә матбуғатҡа яҙҙырыу мәсьәләһендә лә әү­ҙе­мерәк булығыҙ, яуаплылыҡ то­йо­ғоҙ тип өндәшке килә. Юҡһа, берәүҙәр уҡыр өсөн ваҡыт ет­ке­рә алмауын сәбәп итә, икен­се­ләр баҫманың хаҡы ҡим­мәт­ләнеүенә зарлана, өсөн­сөләр яңылыҡ­тар­ҙы, көнү­ҙәк хәбәрҙәрҙе телевидение йәки Интернет аша белеп барыуы уңайлы тип иҫәпләй. Әл­биттә, Әбйәлилдәге, Баймаҡ­тағы һәм Сибайҙағы осрашыу­ҙарҙа ҡат­нашҡан иптәштәргә ҡа­ғылмай был һүҙҙәр. Унда мил­ли матбу­ғатҡа битараф ҡала ал­мағандар йыйылғайны. Ре­дак­ция хеҙмәт­кәрҙәре иғтибар биреп ет­кер­мәгән темаларҙы күрһәткән, ҡы­тыршы яҡтары­быҙ­ҙы аңғартҡан өсөн һәммәһенә рәх­мәтлебеҙ. Ә сәфәребеҙҙең уңыш­лы булыу-булмауы иһә ошо төбәктәрҙә “Башҡортостан”дың таралыуында сағылыр, моғайын.