Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Үлемһеҙлек һәйкәлен үҙе ҡойҙо
Үлемһеҙлек һәйкәлен үҙе ҡойҙо
Күкрәге менән дошман амбразураһын ҡаплап, ҡаһарманлыҡ күрһәткән Александр Матросов өлгөһөндә әллә нисәмә быуын тәрбиәләнде. Бөйөк Ватан һуғышында уның кеүек батырлыҡ ҡылған совет яугирҙәренең һаны 400-ҙән ашып китә. Араларында яҡташыбыҙ Миңлеғәли Ғөбәйҙуллин да бар, ул был тиңдәшһеҙ ҡаһарманлыҡты 1944 йылдың 8 мартында ҡабатлаған.

А. Матросов Псков өлкәһенең Великие Луки ҡалаһынан 170 километр төньяҡтараҡ урынлашҡан Чернушки ауылын азат иткәндә күрһәтә кешелек хәтерендә мәңге ҡалыр батырлыҡты. Ике тиҫтәнән ашыу йортло был ауыл Витебск — Ленинград юлына сығыуҙы ҡаплап торғандай була. Шуға ла гитлерсылар уны мөһим нығыныу пунктына әүерелдерә, инеү юлдарын тимер сымдар менән уратып ала, яланға миналар ҡуйып сыға, көнсығыш өлөшөндә өс дзот урынлаштыра.
1943 йылдың 27 февралендә капитан Афанасьевтың батальоны дошман оборонаһы һыҙығын атакаға тота. Совет яугирҙәре ауылға тиклем килеп етә, әммә пулеметтарҙан яуған ут уларҙы туҡтата. Бигерәк тә үҙәктәгеһе ҡурҡыныс була, уң һәм һулдағыһының өнөн тыҡһалар ҙа, урталағыһы үлем сәсеүен дауам итә. Шул саҡ ҡарға бөтөнләй тиерлек һеңеп, шыуышып Александр Матросов дзотҡа яҡынлаша. Фашистар, уны шәйләп, ут аса, әммә яугир маҡсатына нисек тә өлгәшергә тырыша. Утлы нөктәгә бер нисә метр ҡалғас, ҡапыл ҡалҡына һәм, бер-бер артлы ике граната ырғытып, амбразураға төбәп автоматтан ут аса. Пулемет ут яуҙырыуҙан туҡтағас, яугирҙәр алға ынтыла, әммә дошман яңынан совет һалдаттарын ергә һеңергә мәжбүр итә. Шул саҡ Матросов дзотҡа ташлана һәм күкрәге менән амбразураны ҡаплай. Пулеметтың туҡтап ҡалыуынан файҙаланып, һалдаттар ауылға бәреп инә.
Александр Матросовҡа ошо батырлығы өсөн 1943 йылдың 9 июнендә Советтар Союзы Геройы исеме бирелә. Уның ҡыйыулығы ҡаһарманлыҡ һәм хәрби батырлыҡ, үлемһеҙлек һәм Тыуған илгә һөйөү өлгөһө булып ҡала.
Легендар герой Псков өлкәһенең Великие Луки ҡалаһында ерләнгән. 254-се гвардия мотоуҡсылар полкына Матросов исеме бирелгән. Үҙе мәңгелеккә ошо частың 1-се ротаһы исемлегенә индерелгән. Һәләк булған урынында мемориаль комплекс урынлашҡан. Батырға һәйкәл сит илдә, илебеҙҙең күп кенә ҡалаларында, шул иҫәптән Башҡортостандың бер нисә ҡалаһында ла ҡуйылған.
Рәсми сығанаҡтар буйынса, Александр Матросов Днепропетровскиҙа 1924 йылдың 5 февралендә тыуған, Иваново һәм Ульяновск өлкәһенең Мәләкәс балалар йортонда, Өфө балалар хеҙмәт колонияһында тәрбиәләнгән.
Икенсе фараз буйынса Матросовтың ысын исем-шәрифе — Шакирйән Юныс улы Мөхәмәтйәнов. Башҡорт АССР-ының Тамъян-Ҡатай кантонына ҡараған Ҡунаҡбай ауылында (хәҙерге Учалы районы) тыуған тип иҫәпләнә. Журналист Рәүеф Насиров ныҡышмалы эҙләнеүҙәр алып барғандан һуң ошондай асыш яһаны. Ул Матросовтың Учалы районында 1924 йылдың 5 февралендә тыуған Шакирйән Мөхәмәтйәнов булыуын бөртөкләп туплаған ышандырғыс дәлилдәренә нигеҙләнеп иҫбатлай. Үҫмер 1933 йылғы аслыҡта тыуған ауылынан киткән. Ҡалған мәғлүмәттәр Александр Матросовтың беҙгә билдәле биографияһы менән тап килә.


Автор: М. ХАРИСОВА.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 072

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 433

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 965

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 872

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 626

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 224

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 448

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 956

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 419

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 498

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 324

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 511