Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Үлемһеҙлек һәйкәлен үҙе ҡойҙо
Үлемһеҙлек һәйкәлен үҙе ҡойҙо
Күкрәге менән дошман амбразураһын ҡаплап, ҡаһарманлыҡ күрһәткән Александр Матросов өлгөһөндә әллә нисәмә быуын тәрбиәләнде. Бөйөк Ватан һуғышында уның кеүек батырлыҡ ҡылған совет яугирҙәренең һаны 400-ҙән ашып китә. Араларында яҡташыбыҙ Миңлеғәли Ғөбәйҙуллин да бар, ул был тиңдәшһеҙ ҡаһарманлыҡты 1944 йылдың 8 мартында ҡабатлаған.

А. Матросов Псков өлкәһенең Великие Луки ҡалаһынан 170 километр төньяҡтараҡ урынлашҡан Чернушки ауылын азат иткәндә күрһәтә кешелек хәтерендә мәңге ҡалыр батырлыҡты. Ике тиҫтәнән ашыу йортло был ауыл Витебск — Ленинград юлына сығыуҙы ҡаплап торғандай була. Шуға ла гитлерсылар уны мөһим нығыныу пунктына әүерелдерә, инеү юлдарын тимер сымдар менән уратып ала, яланға миналар ҡуйып сыға, көнсығыш өлөшөндә өс дзот урынлаштыра.
1943 йылдың 27 февралендә капитан Афанасьевтың батальоны дошман оборонаһы һыҙығын атакаға тота. Совет яугирҙәре ауылға тиклем килеп етә, әммә пулеметтарҙан яуған ут уларҙы туҡтата. Бигерәк тә үҙәктәгеһе ҡурҡыныс була, уң һәм һулдағыһының өнөн тыҡһалар ҙа, урталағыһы үлем сәсеүен дауам итә. Шул саҡ ҡарға бөтөнләй тиерлек һеңеп, шыуышып Александр Матросов дзотҡа яҡынлаша. Фашистар, уны шәйләп, ут аса, әммә яугир маҡсатына нисек тә өлгәшергә тырыша. Утлы нөктәгә бер нисә метр ҡалғас, ҡапыл ҡалҡына һәм, бер-бер артлы ике граната ырғытып, амбразураға төбәп автоматтан ут аса. Пулемет ут яуҙырыуҙан туҡтағас, яугирҙәр алға ынтыла, әммә дошман яңынан совет һалдаттарын ергә һеңергә мәжбүр итә. Шул саҡ Матросов дзотҡа ташлана һәм күкрәге менән амбразураны ҡаплай. Пулеметтың туҡтап ҡалыуынан файҙаланып, һалдаттар ауылға бәреп инә.
Александр Матросовҡа ошо батырлығы өсөн 1943 йылдың 9 июнендә Советтар Союзы Геройы исеме бирелә. Уның ҡыйыулығы ҡаһарманлыҡ һәм хәрби батырлыҡ, үлемһеҙлек һәм Тыуған илгә һөйөү өлгөһө булып ҡала.
Легендар герой Псков өлкәһенең Великие Луки ҡалаһында ерләнгән. 254-се гвардия мотоуҡсылар полкына Матросов исеме бирелгән. Үҙе мәңгелеккә ошо частың 1-се ротаһы исемлегенә индерелгән. Һәләк булған урынында мемориаль комплекс урынлашҡан. Батырға һәйкәл сит илдә, илебеҙҙең күп кенә ҡалаларында, шул иҫәптән Башҡортостандың бер нисә ҡалаһында ла ҡуйылған.
Рәсми сығанаҡтар буйынса, Александр Матросов Днепропетровскиҙа 1924 йылдың 5 февралендә тыуған, Иваново һәм Ульяновск өлкәһенең Мәләкәс балалар йортонда, Өфө балалар хеҙмәт колонияһында тәрбиәләнгән.
Икенсе фараз буйынса Матросовтың ысын исем-шәрифе — Шакирйән Юныс улы Мөхәмәтйәнов. Башҡорт АССР-ының Тамъян-Ҡатай кантонына ҡараған Ҡунаҡбай ауылында (хәҙерге Учалы районы) тыуған тип иҫәпләнә. Журналист Рәүеф Насиров ныҡышмалы эҙләнеүҙәр алып барғандан һуң ошондай асыш яһаны. Ул Матросовтың Учалы районында 1924 йылдың 5 февралендә тыуған Шакирйән Мөхәмәтйәнов булыуын бөртөкләп туплаған ышандырғыс дәлилдәренә нигеҙләнеп иҫбатлай. Үҫмер 1933 йылғы аслыҡта тыуған ауылынан киткән. Ҡалған мәғлүмәттәр Александр Матросовтың беҙгә билдәле биографияһы менән тап килә.


Автор: М. ХАРИСОВА.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 14

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 10

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 13

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 15

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 26

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 28

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 21