Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡурсаулыҡ хеҙмәткәрҙәре өсөн сенсация: йылға бағыры тотолған!
Башҡортостан дәүләт ҡурсаулығы аша аҡҡан йылғаларҙа борон, әле Ҡыҙыл китапҡа ингән, һирәк осрай торған балыҡтар күп булған. Мәҫәлән, йылға бағыры (форель). С.Т. Аксаков, заманында, Ырымбур губернияһында, йылғаларҙың үрге ағымында эре бағырҙар осрай, тип яҙған: “Үҙем шәхсән ете фунт (3 килограмм) ауырлыҡта сыбарҡайҙы тотауҙарын күрҙем”, – тигән ул. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, XX быуат урталарынан был балыҡ ҡурсаулыҡ йылғаларында һирәк осрағандар рәтенә инә, артабан бөтөнләй юҡҡа сыға. 55 йыл үткәндән һуң уның Башҡортостан дәүләт ҡурсаулығында тотолоуы ниндәй шатлыҡ хисе тыуҙырғанын әйтеп тороу кәрәкмәйҙер...

Йылға бағырын һуңғы тапҡыр ҡурсаулыҡта алыҫ 1963 йылда ғалим-зоолог Г.В. Парамонов тота һәм быны теркәп ҡуя. Бағырҙы ул Ҡараһыу, Тимерҙәк, Бәләкәй Ҡаҙмаш йылғаларында осрата. Зоолог С.В. Кириков һәм бүтән ғалимдар уны 60 йылдарҙан һуң да тота, тик ҡурсаулыҡтан ситтәге йылғаларҙа. Йәғни, бағыр балығы Башҡорт ҡурсаулығында 1963 йылдан алып бүтән күренмәй.

Ошо көндәрҙә ҡурсаулыҡтың ғилми бүлеге хеҙмәткәрҙәре Нур Яныбаев менән Сергей Монахов сираттағы бер йылғаны тикшерә һәм... ҡулға килеп эләккән балыҡтар араһында бығаса осрамағанын күреп хайран ҡала.

“Беҙ башта уның ниндәй балыҡ икәнен аңлап та етмәнек, – ти улар. – Бик ҙур ҙа түгел өҫтәүенә. Ғилми бүлеккә алып ҡайтып, ентекләберәк тикшергәс, ысынлап та, уның йылға бағыры булыуын аңланыҡ. Шунда ниндәй асыш эшләгәнебеҙгә лә төшөндөк. Тулы ышаныс менән әйтә алабыҙ: 55 йыл үткәс, Башҡортостан дәүләт ҡурсаулығында йәнә йылға бағыры барлыҡҡа килде!”

Ысынлап та, был – ҙур шатлыҡ! Юҡҡа сыҡҡан тип һаналған балыҡ төрө йәнә кире тергеҙелһен әле! Өҫтәүенә ярты быуат ваҡыт үткәндән һуң!
Тәбиғәтебеҙ тиҙ яралана, бик нескә шул. Бөгөнгө тарих – быға аныҡ миҫал. Ярай ҙа мөғжизә тормошҡа ашты! Ә бит бының булмауы ла ихтимал ине. Шуға ла, нисек кенә тапалған һымаҡ ишетелмәһә лә, тәбиғәтебеҙгә һаҡсыл ҡараш – беҙҙең төп бурыс!




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Яҙҙы ашҡынып көткәндер...

Яҙҙы ашҡынып көткәндер... 10.03.2019 // Ҡырағай мөхит

Ошо байрам көндәрендә Веселовка ауылы халҡы эргәлә атыу тауыштары ишетә. Һөҙөмтәлә, республиканың...

Тотош уҡырға 1 129

Һаҡлау мөмкинлеге – халыҡ-ара кимәлдә

Һаҡлау мөмкинлеге – халыҡ-ара кимәлдә 30.01.2019 // Ҡырағай мөхит

Башҡортостандың символына әүерелгән уникаль тәбиғәт ҡомартҡылары – шихандарҙың яҙмышы һаман да хәл...

Тотош уҡырға 1 287

Мансур ағай хикәйәттәре

Мансур ағай хикәйәттәре 27.01.2019 // Йәмғиәт / Ҡырағай мөхит

...Тауҙар араһындағы бәләкәй генә өйҙә урмансы һәм уның ҡатыны йәшәй. Үҙенә тәғәйенләнгән биләмә...

Тотош уҡырға 1 873

Әйләнә лә киләләр...

Әйләнә лә киләләр... 26.01.2019 // Йәмғиәт / Ҡырағай мөхит

Иглин районының Оло Теләк ҡасабаһында йәшәгән киң билдәле фермер Хәсән Иҙиәтуллиндың хужалығында...

Тотош уҡырға 1 750

Иҫәпленең ҡошо ла теүәл

Иҫәпленең ҡошо ла теүәл 21.01.2019 // Ҡырағай мөхит

Үткән ял көндәрен мәскәүҙәр файҙалы үткәрҙе: улар орнитологтарға ярҙам итеү өсөн һыуҙа йөҙгән...

Тотош уҡырға 1 090

Йәнлектәр шәкәр сиренә бирешмәй

Йәнлектәр шәкәр сиренә бирешмәй 18.01.2019 // Ҡырағай мөхит

Ҡырағай тәбиғәттә хайуандар шәкәр сире менән ауырымай һәм һимереү менән яфаланмай....

Тотош уҡырға 1 175

130 йәшкә еткән

130 йәшкә еткән 16.01.2019 // Ҡырағай мөхит

Һиндостанда 130 йәшкә етеп үлгән крокодил менән бәхилләшергә 500-ҙән ашыу кеше килгән....

Тотош уҡырға 1 128

Бөгөн – Ҡурсаулыҡтар һәм милли парктар көнө

Бөгөн – Ҡурсаулыҡтар һәм милли парктар көнө 11.01.2019 // Ҡырағай мөхит

Беренсе тапҡыр был датаны Бөтә донъя тәбиғәтте һаҡлау фонды башланғысы менән 1997 йылда билдәләй...

Тотош уҡырға 1 370

Лань, ҡабан балаһы, тур үгеҙенең дуҫлығы

Лань, ҡабан балаһы, тур үгеҙенең дуҫлығы 10.01.2019 // Ҡырағай мөхит

Лань, тур үгеҙе, дөйәғош... Юҡ-юҡ, йылы яҡта түгел, республикабыҙҙың Нуриман районында ла күрергә...

Тотош уҡырға 1 160

Ул ултыртҡан урман шаулап үҫә

Ул ултыртҡан урман шаулап үҫә 25.12.2018 // Ҡырағай мөхит

Туймазы районының Верхнетроицк ауылы китапханаһында РСФСР-ҙың дәүләт премияһы лауреаты,...

Тотош уҡырға 1 089

“Бәләкәй болан”

“Бәләкәй болан” 11.12.2018 // Ҡырағай мөхит

Урман-ҡырҙарыбыҙ биҙәге. Ҡоралайҙарҙы “бәләкәй болан” тип тә йөрөтәләр....

Тотош уҡырға 1 343

Урман һаҡсылары

Урман һаҡсылары 11.12.2018 // Ҡырағай мөхит

Һалҡын көндәр башландымы, башҡа ваҡытта күҙгә күренмәгән теремек ҡарабаш турғайҙар кешеләр йәшәгән...

Тотош уҡырға 1 402