Өфөгә башҡорт халҡының милли батыры Салауат Юлаевтың һуңғы төйәгенән — Эстониялағы Палдиски ҡалаһынан (элекке Рогервик ҡәлғәһе) таш алып ҡайттылар.
“Салауат юлдары буйлап” киноэкспедицияһы Өфөгә ҡайтты. Салауат Юлаев майҙанында Башҡортостан Кинематографистар союзы рәйесе Фәрит Ғәбитов етәкселегендәге ижади төркөмдө дуҫтары, туғандары һәм журналистар ҡаршы алды.
Экспедицияла ҡатнашыусылар был ташты Салауат һөргөндә таш сығарған урындан алыуҙары хаҡында һөйләне. Эстония еренән символик сәләмде Башҡортостандың баш ҡалаһындағы һәйкәл нигеҙенә һалдылар.
– Салауат Юлаев образы халыҡ хәтерендә йәшәй. Президент гранттары фондының проектты ғәмәлгә ашырыуға аҡса бүлеүе күпте һөйләй, — тине Фәрит Ғәбитов. — Беҙҙе ҡабул иткән һәр ҡалаға рәхмәт. Әммә сәфәрҙән күңелдә ҡалған төп тәьҫораттарҙан Эстония халҡына ҡарата ихтирам тойғоһон атар инем.
11 кешенән торған киноэкспедиция 22 көндә Өфөнән Палдискиға тиклем бөтә Рәсәйҙең һәм Эстонияның бер өлөшө буйлап үтте. Салауат Юлаевтың тыуған көнөн ижади төркөм батырҙың ғүмеренең яртыһын уҙғарған урындарҙа ҡаршыланы.
Юлда интернациональ кино төркөмө 12 ҡалала булып, башҡорт режиссерҙарының, шул иҫәптән Азамат Хужахмәтовтың “Оран” документаль фильмын, Айнур Асҡаровтың “Өфөнән һөйөү менән”, балалар фильмдарын күрһәтте, тыуған яҡты өйрәнеүселәр менән осрашты, Салауаттың эҙҙәрен эҙләне, архивтар менән танышты.
– Һәр ҡалала улар үткән урындарҙы табырға тырыштыҡ. Күп кенә ерҙәрҙә уңышҡа осраныҡ, беҙгә урындағы тыуған яҡты өйрәнеүселәр ярҙам итте. Беҙ тотҡондар тотолған биналар, оҙатыу хаттары тапшырылған канцелярия биналары менән ҡыҙыҡһындыҡ, — тип һөйләне Мирас Иҙелбаев. — Тарту ҡалаһында Эстония республикаһының бөтә архивы һаҡлана. Унда “бүгәсәүселәр” тураһында ла мәғлүмәт бар. Беҙҙең килеүгә Салауат Юлаев тураһында ике күләмле мәғлүмәт әҙерләгәйнеләр. Мин күп йылдар ошо тема өҫтөндә эшләйем һәм был документтарҙағы һәр хәрефте беләм, әммә төп нөхсәләрен ҡулға алыу айырыуса тулҡынландырҙы.
Экспедиция мәғлүмәттәре нигеҙендә төшөрөлгән фильм режиссер Таңсулпан Бураҡаеваның документаль картинаһына инә. Фильмды Салауат Юлаев вафат булған көндө, 26 сентябрҙә, “Родина” кинотеатрында күрһәтеү күҙаллана.