Ул яҡтарҙы Йәүҙәт Ильясов танытҡан, унда Мөкәрәмә Садиҡова тыуған. Ерҙең һәр ташы, һәр ағасынан, һәр йән эйәһенән ихласлыҡ һулышы бөркөлгәндәй. Әйткәндәй, был төбәк үҙҙәренең үлән сәйҙәре менән дә дан тота икән...Күңелендә шиғриәткә һөйөү булған һәр кем ижад итергә тейеш тигәнде аңлатмай. Әммә эстән урғылған хис-тойғолар, әйләнәңде камиллаштырыу теләге күптәрҙе әҙәбиәткә ылыҡтыра. Йәрмәкәй еренә аяҡ баҫыу менән беҙ ошондай мөхиткә сумдыҡ та. Бөгөн ижад итеүселәр һаны, эйе, һанаулы ғына, әммә Өфө ҡунаҡтарын тыңларға байтаҡ кеше йыйылды. Ҡулъяҙмаларын тикшерергә биргән авторҙарға ҡарата әйтелгән һүҙҙәрҙең береһе лә ситкә османы, барыһын да йотлоғоп тыңланылар. Әҙәби ултырышҡа телсе уҡытыусылар ҙа йыйылғайны, тимәк, Яҙыусылар союзы менән берлектә баҫмабыҙ ойошторған әҙәби марафондың мәктәптәрҙә лә ауазы яңғырар әле.
Әҫәрҙәргә анализды Башҡортостан Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе урынбаҫары, шағирә Фәниә Ғәбиҙуллина еткерҙе. Телмәрендә ул башҡаларҙың яҙғандары менән танышып торорға, донъя классиктарын күберәк уҡырға саҡырҙы. Йәнә шиғыр техникаһы аҡһауына баҫым яһаны, телмәрҙе байытыу өҫтөндә эшләргә кәрәклеген әйтте. Башҡаса булмайҙыр, кешенең бит үҙенең камиллыҡҡа ынтылыуы мөһим. Шул уҡ Александр Блок та Пушкинды, Маяковскийҙы уҡыған. Даһийыбыҙ Шәйехзада Бабичтың Аҡмулланы, Туҡайҙы уҡыуы, йәнә башҡаларҙың ижады менән танышып барыуы билдәле. Халыҡ шағиры Рәми Ғариповҡа килгәндә, үҙ өҫтөндә эшләүе, ныҡышмалылығы һәм ынтылышы “Көндәлектәр”ендә асыҡ сағыла. Ә был төбәктең ижадсыларына өмөт ҙур, иң мөһиме – күңелдәре матур, теләктәргә генә ҡолаҡ һалһындар.
Йәрмәкәйҙең Дан аллеяһында Мәңгелек ут яна. Эргәһендә – Советтар Союзы Геройҙарына ҡуйылған һәйкәлдәр. Ә Тарихты һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейы ни тора! Мәжит Ғафури йорт-музейының мөдире Светлана Низаметдинова, һоҡланыуын йәшермәйенсә, айырым экспонаттарҙы билдәләп уҙҙы.
Һуңынан “Тыуған илем, туған телем – ата-бабалар ере” исемле тамаша тәҡдим ителде. Бер-бер артлы алышынып торған йыр һәм бейеүҙәр, ҡурай ансамбленең сығышы, балаларҙың яттан шиғыр һөйләүҙәре... Тамаша залы шығырым тулы булды.
...”Әҙәби нағыш”тың символы Йылъяҙма-китап менән Бәләбәйгә илткән юлдар беҙҙе күктән ергә төшөрҙө. Марина Цветаева эҙҙәренән генә йөрөп булманы. “Илһам шишмәләре” төбәгендә балаларҙың күмәкләп ижадҡа килеүе ҡыуаныслы күренеш булды. Филология фәндәре кандидаты, Башҡорт дәүләт университеты доценты Илдус Фазлетдинов: “Әҙәби марафонда авторҙар һаны буйынса Бәләбәй башҡаларҙы уҙып китәлер әле”, – тине. Әммә башҡорт йә татар телендә яҙыусыларҙы тыңлау бәхете теймәне. Шуға ла йәш ҡәләм тирбәтеүселәргә йылы һүҙҙәр еткереү филология фәндәре кандидаты, тәржемәсе, шағирә Кристина Андрианованың иңдәренә ятты. Яҡташтарының әҫәрҙәрен тикшереү эшен еренә еткереп, тулы итеп атҡарҙы уңған ижадсы. Ул һәр кемгә һүҙгә, пунктуацияға, һөйләм төҙөлөшөнә, образдарға иғтибарлы булырға кәңәш итте. Тавтология менән паразит һүҙҙәргә лә туҡталды.
Сарала йәнә талант һәм тырышлыҡ темаһы ҡуҙғатылды: кеше тыумыштан шағир буламы, йә иһә яҙышып ҡына шымарамы ҡәләм? Ғөмүмән, уларҙы айырып ҡарау мөмкинме? Һәр кемдең үҙ фекерелер, әммә “Тырышҡан – ташҡа ҡаҙаҡ ҡаҡҡан”, тиҙәр бит халыҡта. Был хаҡта “Толпар” журналының поэзия бүлеге мөдире, шағир Мөнир Вафин һәм сатирик Марсель Сәлимов төплө фекерҙәрен әйтте.
Бәләбәй ерендә танылған классиктар булһа ла, балалар ижадҡа әүҙем килһә лә, йәштәр араһынан башҡорт телендә ижад итеүселәрҙең күренмәүе күңелде ҡырҙы...