“Тәнзилә Хисамова тыуҙырған образдарҙың барыһы ла – “Сәхнә – ғүмер ул” тигән фәлсәфәне асыу, ролде классик уйнау, тәрәндән әҙәмдең күңел хисен, михнәт-шатлыҡтарын тетрәндереп вә кәүҙәләндереп күрһәтә белеүҙең ғәжәйеп шәп өлгөһө ул. Сәхнәлә кемде генә, ниндәй генә милләт вәкилен уйнамаһын, Тәнзилә Хисамова – Хоҙайҙан һәләтле, оло исемле драматик рәссам, ниндәй генә ҡатлам бисәһенең фиғелен кәүҙәләндермәһен, ул – актриса-шәхес. Ул – күңел тулҡындарының матур булмышын һоҡланғыс, ихлас аса белеү маһиры. Артыҡ ҡыланыу, ышандырырға тырышып уйнайым тип уйнау уға ят. Сере – күңел күҙе тәрәнлегендә, күҙҙәрендә. Сәхнәлә уның һүҙҙәренән элек күҙҙәрен күреү, илағанынан алда өнһөҙлөгөн ишетеү кәрәк. Уның аһ тигәненән үлән көйөрҙәй, ә хәсрәте – сабыр сатнарҙай. Шатланғанда, гүйә, һәр кемдең итәгенә ҡояш килеп ятҡандай. Ә миллилеге, сәнғәтенең халыҡсанлығы, күңел түрҙәренә йәһәт үтеп инеүенең хаҡ билдәләре ки – сәхнәгә килеп сыҡҡас та тамашасының бер талай тын алмай уға ҡарап тороуында. Тамашасының уны тыңлай-тыңлай, ишетеү зауығын ҡандырып, моңға тирбәлеп ултырыуы – актрисаның яһалма телдә түгел, ә үҙ туған телендә, тел күркәмлеген, йән күркәмлеген башҡортса балҡыта белеүендә. Уның сәнғәте – “Мәҙәниәт миллилегендә мәҙәниәт” тигәнгә өлгө. Ижадсы, алмағас һымаҡ, үҙ тупрағында һутлана, емеш бирә тигән хәҡиҡәтте раҫлай уның тормошо. Күк торнаҡай ҡайтҡанда уның бейеүен ҡарарға барғандай, Тәнзиләне ҡарар өсөн килә театрға бәғзе берәү. Уны күреп күңелен, зиһенен ағарта, зауыҡ, нескә тойомон ҡандыра”, – тип яҙғайны бынан байтаҡ йыл элек ғалимә һәм сәсәниә Розалия Солтангәрәева.Был һүҙҙәрҙең хаҡлығына, асылына Тәнзилә Хисамованың бер нисә сәхнә образы менән танышҡас уҡ төшөнәһең. Мәҫәлән, “Нәркәс” (И. Йомағолов, режиссеры – И. Ғиләжев) мелоромантик трагедияһынан Зөмрәтте генә алайыҡ: сәхнә төпкөлөнән берсә сәйер, берсә үтә таныш тәбиғи өн-ауаздар менән – ел иҫеүен дә, ҡыҙ баланың үҙәк өҙгөс сеңләүен дә, йөрәк һыҡрауын, сүл бүреһе олоған тауышты ла, күңел рәнйешен дә, еңелмәҫ рух аһәңен дә үҙ эсенә алған бер йыры менән – пәйҙә булған бөкрө ҡарсыҡты күреп, күңелдең аҫты-өҫкә килә. Шундай дәрәжәлә тәьҫир итә актрисаның уйыны йәки сәхнәлә тиҫтә йылдар уңыш менән барған Хәкимйән Зариповтың “Их, кәләше лә кәләше!” комедияһынан шаян Йәнһылыу, йә Василий Шукшиндың халыҡсан хикәйәләре буйынса “Ҡыҙыҡ был тормош!” хикмәттәренән Квасиха.
Тәнзилә Хисамова – бөгөн сәхнәнең иң нескә серҙәренә төшөнгән, тормош-йәшәйеш ҡанундарын тәрәндән үҙләштергән, абруйлы, асылынан нур бөркөлөп торған сәхнә оҫтаһы. Башҡорт театр сәнғәтенә рухлы, сағыу ижады менән оҙаҡ йылдар хеҙмәт итеп, ул меңәрләгән тамашасының ихтирамын яуланы. Театр белгестәре: “Тәнзилә Хисамованың сәхнә үҙенсәлеге шунда: ул әҫәрҙең эстәлегенә, образдарҙың психологик тәрәнлегенә, актер телмәренең аһәңле яңғырашына, драматик хәрәкәттең көсөргәнешлелегенә иғтибарлы, тышҡы биҙәк менән мауыҡмай, яңылыҡҡа ынтыла. Уның сәхнәлә йәшәйешендә үҙенә генә хас бер аһәң бар”, – тип билдәләһә, талантын үҙ итеүсе бихисап тамашасы: “Актриса, инде етенсе тиҫтәһен ваҡлаһа ла, ғүмеренең ошо күркәм миҙгелендә лә йәп-йәш, башҡорт ҡатын-ҡыҙына хас бәҫле, затлы, үҙ дәрәжәһен белгән, зауыҡлы ханым булып ҡала. Ошо популярлыҡ, моғайын, актрисаның күңел байлығында, тормошто яратыуындалыр”, – тип һоҡлана.
Актрисаның сәхнә биографияһы ғәжәйеп бай. Ул классик пьесаларҙа ла, милли драматургиябыҙ әҫәрҙәрендә лә берҙәй оҫта уйнай. Айырым бер күңел торошо менән һуңғы йылдарҙа башҡарған ролдәре Йәнбикә (“Урал батыр”, Ғ. Шафиҡов), Ҡарсыҡ (“Аҡ пароход”, С. Айытматов), Әсә (“Бәхет хаҡы”, Х. Мөҙәрисова), Фәнүзә (“Бер мәл санаторийҙа”, Н. Ғәйетбаев), Ил инәһе (“Ай тотолған төндә”, М. Кәрим), Ғилми (“Ҡара йөҙҙәр”, М. Ғафури. А. Абушахманов, Ш. Ғилманова инсценировкаһы) һәм башҡалары ла уның сағыу талантының һәм халыҡсан ижадының тамашасылар араһында киң таралыуын дәлилләй. Ошо ролдәренең күптәре бөгөнгө башҡорт сәхнәһенең иң аҫыл өлгөләре рәтендә. Тәнзилә Динислам ҡыҙы кеүек тамашасының оло ышанысын, юғары баһаһын яулап, ижад бәхетен күтәрә белеп, лайыҡлы йәшәү ҙә үҙе бер сәнғәт бит!
Мөхәббәтем – Уралҡайым!
Һағыштарҙан өйөлгәндер,
Моғайын да, һинең тауың.
Мөхәббәтем – Урал тауым!
Сабырлыҡтан уралғандыр,
Моғайын да, һинең билғау.
Кәрәҙҙәрҙең буш күҙенә
Аң тултыра бал ҡорттарың –
Мөхәббәтем, башҡорттарым!
***
Баш эйәмен һиңә, бөйөк ғаләм.
Һинең серҙәреңде яҙыр өсөн
Ҡулдарыма йәнә алдым ҡәләм.
Күк көмбәҙе, әйтерһең дә, келәм.
Йыһан буйлап төпһөҙ уйҙарымда –
Келәмдәрҙә – осоп, йөҙөп киләм.
Күҙҙәремде күккә текләп еләм.
Донъяларҙың, гүйә, серен беләм:
Сағыу төҫтән нурлы һуҡмаҡ үрәм.
Ғаләмдәрҙең сере ерҙә һымаҡ.
Бәндә күңеленә һалғы килә
Ғилемдәрҙән торған яҡты һуҡмаҡ.
Актриса Тәнзилә Хисамова яҙған шиғри юлдар был. Киләсәктә лә уның илһамланып, театрҙың иркен бүлмәләрендә үҙе үҫтергән гөлдәре кеүек тормошто йәмләп йәшәүен теләйбеҙ.
Тәнзилә Динислам ҡыҙының юбилей бенефисы – “Бер мәл санаторийҙа” комедияһы – 18 апрелдә була. Был көндө юбиляр спектаклдә лә актриса ролендә сығыш яһай.