Иҫән булһа, октябрҙә замандашыбыҙ, XXI быуаттағы башҡорт шиғриәтен билдәләүсе шағирҙарҙың береһе Рәйес Түләккә 55 йәш тулған булыр ине. Ошо уңайҙан З. Вәлиди исемендәге Милли китапхананың башҡорт әҙәбиәте һәм тыуған яҡты өйрәнеү бүлеге хеҙмәткәрҙәре әҙиптең курсташтары менән берлектә Хәтер кисәһе ойошторҙо.
Ғалимә Әнисә Муллағолова һабаҡташы Рәйес Түләктең шиғриәте аша шәхестең портретын, ижады картинаһын тыуҙырҙы. Шағирҙың “Юлдаш” радиоһы фондында һаҡланған яҙмаларҙағы тауышы аша китапхана бүлмәһенә рух сәләме тулғандай булды. Шундай ҙа үҙ, яҡын ауаз берсә һағышлы, берсә һиҫкәндерерлек уйҙарға һалды. Шағирҙың һәр һабаҡташының сығышында ишетелде моңһоу ноталар. Курсташ ҡыҙҙары теҙелешеп баҫып, яҡты, йылы хәтирәләре менән уртаҡлашты.
Билдәле дәүләт эшмәкәре Миҙхәт ағай Мәмбәтов заманында Рәйес Түләктең уҡытыусыһы булған. Һәр һөйләме менән уҡыусыһына, әҙәбиәткә йылы мөнәсәбәтен еткерҙе ул. “Башҡорт иленең яҙмышын, халҡының көнкүрешен тәрән кисереп яҙҙы Рәйес. Уның һәр шиғыры йөрәгендә тыуҙы, шуға ла аҡылды тетрәндереп, йөрәккә барып етте”, – тине ул.
Сараны йәмләп, Рәйестең ауылдашы, йырсы Юнир Һағынбаев ҡурайҙа уйнаны, халыҡ йырын башҡарҙы. Дуҫы, шулай уҡ ауылдашы, ҡәләмдәше, фекерҙәше Әхмәр Үтәбаевтың хәтирәләре залдағыларҙы малай, егет йәшендәге Рәйес менән осраштырҙы. Ул Рәйес Түләктең уҡытыусы булараҡ балаларға биргән дәрестәренең тәрән йөкмәткеһе, шағирҙың журналистикаһы ҙур иғтибарға лайыҡ булыуы тураһында ла фекер әйтте. Эйе, ғүмеренең һуңғы йылдарында “Башҡортостан” гәзите редакцияһында эшләгән Р. Түләктең мәҡәләләре, фәнни эшкә торошло эҙләнеүҙәре уҡыусы тарафынан ҡыҙыҡһынып ҡабул ителде.
Замандашыбыҙ, һоҡланғыс талант эйәһе, башҡорт шиғриәтенең аҫыл өлгөләрен тыуҙырған Рәйес Түләк ижадта янды, әммә тере рухы булған шиғырҙары менән халҡыбыҙҙың аңын уятып, әҙәбиәттә милләттең яңы образын тыуҙырып, һуңғы һулышына, тамсы ҡанына тиклем иленә фиҙа ҡылып китте. Рәйес — һәр өнө, ауазы, һәр шиғыры, өтөр-нөктәһе менән башҡорт шағиры! Уның ижадында башҡорт характерының бөтөн яҡтары ла бар: саялығы ла, сәмһеҙлеге лә, айбарлығы ла, мәғәнәһеҙлеге лә, моңһоҙлоғо ла, моңлолоғо ла – бына ошо ХХI быуатҡа нисек килеп еткәнбеҙ, ниндәй милли һыҙаттарыбыҙҙы юғалтҡанбыҙ, ниндәйҙәрен үҫтергәнбеҙ, шулай барыһы ла бар унда.
Ш. Бабичҡа Өфөлә һәйкәл асылһын, уның эскизы мотлаҡ (хатта яҙыуы ла ауыр был хаҡта) мең өлөшкә туралған шағир һыны булырға тейеш, тип янып йөрөгәне хәтерҙә Рәйестең. Был тиклем тетрәндергес күренеште халыҡ хөкөмөнә сығарыу дөрөҫ булырмы һуң, тигәс, ул, ана шул тетрәндергес булған өсөн дә тап ошолай яһалырға тейеш Ш. Бабичтың һәйкәле, уға ҡараған һәр кемдең ошо көнгә кемдәрҙең ҡаны, ғүмере аша килеп еткәнен аңлап, тойоуы мөһим, тигәйне. Рәйес ғәҙәти генә булған һәр күренешкә мәңгелек күҙлегенән ҡарай белеүе, шағир яҙмышын аҙаҡҡаса күтәреп барыуы менән дә беҙҙе һиҫкәндереп, зар илатып китте!.. Шәхси хәтирәләр ҙә күңелдә байтаҡ, киләсәктә уларына ла матбуғатта урын табылыр.
“Бельские просторы” журналында тәржемәләр конкурсын беҙ уның “Аҡ фонтан” шиғыры менән башлап ебәргәйнек. Шунда бер нәмәне аңлап ҡалдым: тәржемә, ғөмүмән, ҡатмарлы эш, ә милли рух, моң менән һуғарылған шағирҙың әҫәрҙәрен башҡа телгә ауҙарыу мөмкин дә түгел кеүек. Рәйестең шиғырҙары ла, үҙе кеүек, халҡына тоғро, тик башҡорт халҡына хеҙмәт итә! Беҙҙең заманда башҡорт образын шиғриәттә тыуҙырған ижадсы ул – Рәйес Түләк. Ул – башҡорт халыҡ шағиры. Ошо исемде рәсмиләштереп ҡуйғанда, халыҡ рухы, асылы тип янған шағирҙың ижадына оло һәм лайыҡлы баһа булыр ине.