Уйға һала “Һуңғы осрашыу”22.08.2014
Уйға һала “Һуңғы осрашыу”
Зәйнәб Биишева исемендәге “Китап” нәшриәтендә бер нисә яҙыусының йыйынтыҡтары донъя күрҙе.


Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт һәм мәғариф хеҙмәткәре, яҙыусы Айһылыу Йәғәфә­ро­ваның «Дала ҡыҙы» тигән китабына ике пьесаһы һәм повесы ингән. Пьесала 1812 йылғы Ватан һуғышында Рәсәйҙе француз баҫҡынсыларынан азат итеүҙә ҡатнашҡан башҡорт яугирҙәре ту­раһында һүҙ барһа, “Алдар батырҙың мут­лыҡ­тары” тигән әҫә­рен­дә автор йәнтөйәктең яҙмышы хаҡында уйланып яҙа. “Эйәрҙә ҡалды батыр” повесында яҙыусы башҡорт халҡының аҡылы, тәрбиә ҡа­нундары, сағыу мәҙәниәте хаҡында фекер йөрөтә.
Иҙел Хәлимов “Яҙмыш йөгө” тигән шиғри йы­йын­тығын ҡулына алды. Был – ав­торҙың бишенсе китабы. Унда йәшәү мәғә­нәһе, мөхәббәт, тыуған ер ту­раһында поэтик әҫәрҙәре һәм йыр текстары туп­лан­ған. Ижадында тормош тәжрибәһе, уй-кисерештәре сағыла. Автор шулай уҡ Салауат Юлаев те­ма­һына мөрәжәғәт итә. Һөнәре буйынса ҡу­райсы булараҡ, милли батырыбыҙҙың ши­ғыр­ҙарына көйҙәр яҙа.
Нажиә Игеҙйәнованың ижады күптәргә билдәле. Уның “Таныш булайыҡ”, “Еҫле һа­бын”, “Алтын сылбыр”, “Йәшәп ҡалырға кәрәк” тигән юмористик әҫәрҙәре тупланған китаптарын уҡыусы йылы ҡабул итте. Фәһемле хикәйәләрҙән, мауыҡтырғыс повестарҙан торған “Көндәш”, “Тәҡдир” йыйынтыҡтары ла, балалар өсөн “Исемем матур икән”, “Яҡты хыял” тигән тупланмалары ла әҙәбиәт һөйөүселәрҙең күңелен яуланы. Ошо көндәрҙә иһә Нажиә Игеҙйәнованың “Һуңғы осрашыу” тип аталған сираттағы китабы донъя күрҙе.
Был йыйынтығында автор персонаждарҙың хаҡ яҙ­мышын, үҙ-ара мөнәсәбәттәрен, ҡатмарлы кисереш­тәрҙе, холоҡ-фиғел нескәлектәрен халыҡсан йор тел менән тасуирлай. Әҫәрҙәр тема төрлөлөгө менән ылыҡ­тыра: Бөйөк Ватан һуғышында батырлыҡтар күрһәткән яугирҙәр, тылда йән-тән йәрәхәттәренән интеккән ҡатын-ҡыҙ, бала-саға, ҡарт-ҡоро хаҡында бәйән ителә, хаяһыҙ хыянат хафаландыра, онотолмаҫ тәүге мөхәббәт йөрәктәрҙе моңһоуланырға мәжбүр итә.
“Мин ─ һуғыштан һуң тыуған уйсан бала, – тип һөйләй Нажиә Заһир ҡыҙы. – Улдарын яуҙа юғалтҡан әсәләрҙең, һөйгән йәрҙәрен көтөп алырға насип булмаған ҡатын-ҡыҙҙың аһ-зарын ишетеп, күҙ йәштәрен күреп үҫтем. Уларға ҡушылып илаған саҡтарым да булды. Аяныслы ваҡиғалар йөрәгемә мәңгегә һеңде. Аҙаҡ улар күңелемә хикәйәләр, повестар булып яралды”.
Түләк Ғирфановтың “Яҙмышымды яҙам…” тигән китабына һуңғы йылдарҙа яҙылған повес­тары, хикәйәләре ингән. Күтәрелгән проблемалар көнүҙәк. Геройҙары – замандаштарыбыҙ. Уларҙың һәр береһенең маҡсаты бар, үҙ яҙмыштарын үҙҙәре яҙа. Төрлө характерлы персонаждарҙы тыуған илгә, изге тупраҡҡа, тәбиғәткә һөйөү берләштерә, әҫәр геройҙары – үҙ иленең патриоттары.
Ураҙа айында яҙыусы Лира Әхмәт-Яҡ­шы­баеваның “Халҡыбыҙ изгеләре” тигән яңы китабы донъя күрҙе. Баҫма халҡыбыҙҙың арҙаҡлы дин әһелдәре, ишандар, әүлиәләр хаҡында. Ғаб­дулла Сәйеди, Мөжәүир хәҙрәт, Табын әүлиәһе, Әбйәлил ишан һәм Шәмсетдин хажи тураһында яҙылған бүлектәрҙән тора. Йыйынтыҡҡа ингән изгеләр үҙ ваҡытында мәҙрәсәләр тотоп, ғилем таратҡан, табиплыҡ иткән, халҡыбыҙҙың рухи етәкселәре булған.
Китаптар башҡорт телендә нәшер ителгән һәм киң даирә өсөн тәғәйенләнгән. Уларҙы «Китап» нәшриәтенең фирма магазиндарында һатып алырға йәки почта аша заказ биреп алдыртырға мөмкин.


Вернуться назад