Шәриф Бикҡол да шул заман рухында тәрбиәләнә. Илебеҙ, халҡыбыҙ кисергән барлыҡ һынауҙар әсеһен ул да татый, еңеүҙәр, уңыштар ҡыуанысын ул да кисерә. Шул осор теле менән әйткәндә, шағир актив гражданлыҡ позицияһы алып бара. Әҙиптең ижадын тикшереүселәр Шәриф Бикҡол исеме алдынан яугир-шағир, шағир-гражданин, комсомол шағиры, йырсы шағир, балалар яҙыусыһы тигән билдәләмәләрҙе юҡҡа ғына ҡуймайҙыр. Шағирҙың барлыҡ ижад гәүһәрҙәре үҙҙәре үк ошо хаҡта әйтеп тора. 1957 йылда яҙылған бер шиғырында түбәндәге юлдар бар:

Тоҡомом –
бәһлеүән ише,
сынығып үҫкән Тоҡом;
Иле өсөн
йән аямай,
ут аша үткән Тоҡом!
Үлемде
Йөрәге менән
томалап ҡуйған Тоҡом!
…Исемен
Дан һәйкәленә
мәңгегә уйған Тоҡом!

Шағир бер үҙе исеменән генә түгел, барлыҡ замандаштары ҡарашынан сығып фекер йөрөтә, үҙ иңенә төшкән ниндәй генә яҙмыш булмаһын, һыҡранмайынса, лайыҡлы ҡабул иткән быуынға һоҡланып, шуның бер вәкиле булыуы менән сикһеҙ ғорурлана.
Шағир күңелендә һөйөү, мөхәббәт хистәре ташып тора. Нәҡ ана шул тойғолар ауырлыҡтарҙы еңергә, йәшәү юлының йүнәлештәрен билдәләргә көс бирә. Үткән эшкә салауат тип, тынысланып ҡына ҡуйыу яғында түгел лирик герой. Ул уҙғандарҙан һабаҡ алырға, бүтән ғәрәсәттәргә юл ҡуймаҫҡа тигән фекер үткәрә. Тик ҡот осҡос һуғыштар шаңдауын тиҙ генә иҫтән сығарып булмауы көн кеүек асыҡ. Шуға күрә лә шағирҙың әҫәрҙәрендә яу яландарында ятып ҡалған улдарын көткән әсәләр, ирҙәренең үлеменә һис ышанмаған, бына-бына ҡайтыр тип көтөп, төштәрендә күреп йыуанған, ғүмерлеккә тол ҡалған ҡатындар, етем ҡалып, атай ҡурсалауын татый алмай үҫкән балалар образдарының урын алыуы тиктән генә түгел (“Әсә зары”, “Тол ҡатындар төшө”, “Күпме йылдар үтте”, “Һәйкәлдәргә илткән һуҡмаҡтар”).
Яу йылдарын үткән Шәриф Бикҡолдар быуыны тыныс хеҙмәттә лә һынатмай. Улар һәр ваҡыт үҙендә яуаплылыҡ тоя, ил, халыҡ хәстәре менән янып йәшәй.
Һынатмаҫҡа ине,
яуҙаш дуҫым,
ғүмер яҙы еткән
саҡтарҙа.
Һалдат булып,
ер зыңҡыта баҫып,
барһаҡ ине
алғы сафтарҙа, –

тигән тойғо шағирҙың үҙенең дә йәшәү асылын билдәләй. Ижад һәм хеҙмәт ғүмере буйы шағирҙың айырылғыһыҙ юлдашы булды. Ниндәй генә вазифалар үтәмәһен, һалдаттарса теүәллек һис ҡасан да уны ташламаны. “Пионер” (“Аманат”) журналында, “Башҡортостан пионеры” (“Йәншишмә”) гәзитендә мөхәррир йөгөн тартҡанда ла, Яҙыусылар союзы идараһында яуаплы урында эшләгәндә лә үҙ асылына тоғро ҡалды. Балалар һәм үҫмерҙәр әҙәбиәтен үҫтереүҙә уның өлөшө баһалап бөткөһөҙ. Мәктәп сәхнәләре өсөн ижад ителгән кескәй пьесалары уҡыусылар тарафынан сәхнәләштерелде, шиғри әҫәрҙәре яратып уҡылды. “Бер ҡабынһа ғишыҡ уты” әҫәре менән шағир опера сәнғәтен байытыуға булышлыҡ итте. Ә инде бихисап йырҙары халыҡтың күңеленә үтеп инеп, мәңгегә сыҡмаҫҡа урын алды.
“Табанымда ерем йылыһы”, “Ил яҙмышы – ирҙәр иңендә” кеүек поэмалары бөгөн дә бәҫен юғалтмай, үткән заманда намыҫлы хеҙмәте менән ил, халыҡ яҙмышын үҙ иңендә күтәргән өлкән быуындың килер быуындарға тәрбиә өлгөһө булып хеҙмәт итә. “Әле йәшәйбеҙ икән” романы менән Шәриф Бикҡол проза жанры үҫешенә үҙ өлөшөн индерҙе. Ошо рәүешле, ул әҙәбиәт тарихында төрлө йүнәлештә эшләгән ижадсы булараҡ лайыҡлы урын алды.
Шәриф Бикҡол – донъяның әсеһен-сөсөһөн етерлек татыған аҡһаҡал булып әле лә ижады аша хәтеребеҙ түрендә йәшәй. Уның әҫәрҙәре бөгөнгө уҡыусы өсөн дә ҡиммәт.
Эй һин, бәндәм,
шатлыҡ килһә,
хаттин ашма,
зәһәрләнмә, ҡайғы баҫһа,
сабырлы бул,
яҙмышыңды ҡәһәрләмә, –

тип әйтә икән, килешмәү мөмкин түгел. Алтын, кире ҡаҡҡыһыҙ һүҙҙәр, тормошсан фекерҙәр. Йәки:
Донъяларҙа
әҙәм балаһына
яңғыҙлыҡтан ҡаза юҡ! –
тигән юлдарҙа ла тәрән мәғәнә ята. Ошондай тормош асылы, йәшәү мәғәнәһе хаҡындағы уйланыуҙары шағирҙың парсаларында ла урын ала.
Иҫтә тот шуны иң алда –
булма бер ҡатлы йүләр:
шаҡшыға итһәң
яҡшылыҡ,
яуызлыҡ менән түләр, –
тиһә бер мәлдә, икенсе бер осраҡта:
Мин белгәнде һин дә бел,
Хоҙайым –
сер ҡалмаһын беҙҙең арала:
асыҡ дошмандарҙан
ыжлаған юҡ,
һатлыҡ әшнәләрҙән
арала, –
тип иҫкәртә әҙип.
Халҡыбыҙҙың борондан килгән аҡыл ҡаҙнаһын Шәриф Бикҡол ана шулай байытты, тәрәнәйтте, үҫтерҙе. Ошоноң менән ҡиммәт тә уның ижади мираҫы.
Шағир үҙе фани донъяларҙа булмаһа ла, йырҙары эфир тулҡындарында яңғырай, шиғырҙары, поэмалары халҡы күңелендә йәшәй. Шағирҙар исеме, уларҙың иҫтәлеге – мәңгелек! Шәриф Бикҡол да һаман тормоштоң алғы сафында бара һымаҡ…