Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Аҡыллыға — ишара...
Спартак Ильясов уҡыусыларға “Барын-Табын хәтере”, “Олатайҙар тотҡан ҡоралдар”, “Яраһаҙ яралары”, “Ҡолой кантон” исемле китаптар авторы булараҡ таныш. “Барын-Табын хәтере”ндә тупланған тарихи очерктары әҙиптең үҙ еренең географик атамаларын, легендаларын яҡшы белеүен сағылдыра. Заманында Спартак Ильясовтың колхоз рәйесе, совхоз директоры вазифаларын башҡарыуы, районда ауыл хужалығы идаралығында эшләүе лә уның буласаҡ әҫәрҙәренә бай мәғлүмәт биргәндер.

Яҙыусының ижад емеше күп түгел. Һуңғы йылдарҙа “Ағиҙел” журналының баҫылып сыҡҡан әҫәрҙәрен Спартак Ильясов “бәйән” тип тамғалаған. Традицион булмаған жанрға өҫтөнлөк биреүе авторҙың киң ҡоласлы фекер йөрөтөүенә бәйле. Бөгөн тап тормоштоң төрлө өлкәләрен сағылдырыусы, заман ағышын һәм замандаштың рухи йөҙөн төптәнерәк, тәрәнерәк асыусы әҫәрҙәргә уҡыусылар ҡытлыҡ кисерә.
Хайуандар, йәнлектәр образы элек-электән халыҡ ижадында ҙур урын алған. Аҡбуҙат, бүре, ҡуян, төлкө, һыйыр, арыҫлан образдары төрлө кимәлдә эпостарҙа, әкиәттәрҙә сағылыш тапҡан. “Сағымдағы олоу”, “Йөрөк ҡола”ла ла кешеләргә хас сифаттарға эйә булған, кешеләрсә йәшәгән, фекер йөрөткән бүре һәм ат образдары әҫәрҙең төп нигеҙен тәшкил итә. Был бәйлелек башҡорт халыҡ ижадының мифологик нигеҙҙәренә барып тоташа.
Әҙип бер-береһенә яҡын, кешегә хас характер һыҙаттарын хайуандар образы аша бирергә ынтыла. “Сағымдағы олоу” бәйәне үҙ тоҡомон, ҡан-ҡәрҙәштәрен ҡурсалап йәшәүсе, үҙ төйәгенә тоғро ҡалыусы бүреләр тормошон, уларҙың холоҡ-фиғелен, табышҡа һунар итеү алымдарын, үҙ ҡанундарын бәйән итеүҙән генә ғибәрәт түгел, ә әҙиптең хайуандарҙы кешеләргә тиң ҡуйып, уйланыуҙарға, үҙ булмышына ҡайтырға саҡырыусы ораны булып та сығыш яһай.
“…Нисек итеп тоҡомдо дауам итергә һәм үҙ ояһын, үҙе йәшәгән ер төбәген башҡаларҙан, баҫҡынсыларҙан һаҡларға?”, Ошо һорау әҫәрҙең буйынан-буйына күтәрелеп, уҡыусыны үҙ булмышы хаҡында тәрән уйланырға мәжбүр итә. Аҡыллыға – ишара тигәндән сығып, Спартак Ильясов бүре образы аша милли ҡараштарға, социаль-сәйәси проблемаларға иғтибарҙы йүнәлтә. Бүре яҙмышы ғына һүрәтләнмәй әҫәрҙә, халыҡ яҙмышы ла сағылыш таба. Бер-береһенән яҡлау, таяныр урын тапмай яҙмыш ҡосағында яңғыҙ ҡалғандар хаҡында ул.
Әҫәрҙең йөкмәткеһендә милли идея ярылып ята: тоҡом ишәйтеү, һаҡлау, яҡлау, үҙ тыуған ерендә ғүмер итеү. Әҫәрҙә бүренең олоуы кешенең йәмғиәткә, тоҡомдаштарына ҡарата ораны булып яңғырай. Үҙ милләттәштәрен саҡырып ауаз һалыуы, ләкин ул оранды берәүҙең дә ишетмәүе, кешеләрҙең бер-береһенә, милләтенә битарафлығы кешелектең үҙ асылына, булмышына хыянат итеүе түгелме?! Хайуандарға хас тоғролоҡ әҙәмдәргә ятмы ни? Ошо хаҡта һәр кем тәрән уйланһа ине.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 694

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 080

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 598

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 794

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 622

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 474

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 530

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 435

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 694

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 429

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 593