Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ергә ереккән шағир
Ергә ереккән шағирТамағы туҡ, өҫтө бөтөн — үҙ-үҙенән үтә ҡәнәғәт кеше йырламай ҙа, шиғыр ҙа яҙмай. Мин бында ҡорһағы туҡ әҙәмде түгел, рухи яҡтан ҡәнәғәт йәшәгән кешене күҙ уңымда тотам. Хис-тойғоһон башҡаларға һөйләп, яҙып йәки башҡа саралар менән еткерергә ынтылыу, ғәҙәттә, донъяның әсеһен-сөсөһөн татыған, кисергән рухи йәнле, рухи ихтыяжлы кешеләргә хас. Ундайҙарға мин яҙыусыларҙы, бигерәк тә шағирҙарҙы индерер инем. Шуға ла уларҙы халыҡ фекерен еткереүсе, кәүҙәләндереүсе шағир-трибун тип йөрөтәләр.
Минең дуҫым, яҡташым-ауылдашым — тыуған төйәге Башҡортостанды, Ер үҙәге Уралды данлаусы, яҡлаусы ана шундай шағир! Беҙ уның менән һуғыштан һуң ауыр йылдарҙа аяҡҡа баҫтыҡ. Ул осор бөгөнгөнән ныҡ айырыла, әлбиттә. Дошманды дөмөктөргән Ватаныбыҙ өсөн икһеҙ-сикһеҙ ғорурлыҡ кисерҙек. Шул ғорурлыҡ әле лә беҙҙең йөрәктә.
Мин донъя буйлап байтаҡ сәйәхәт иттем, планетаның төрлө урындарында булдым. Румындарға, венгрҙарға, чехтарға, поляктарға совет паспортын күрһәтһәм, улар уң ҡулдарын ҡолаҡ өҫтөнә ҡуйып сәләмләр ине. Быға беҙ лайыҡ булдыҡмы? Юҡ, улай тип уйламайым. Бының өсөн үҙеңдең, Ватаныңдың, гимныңа күтәрелгән Ҡыҙыл байрағыңдың һәм халҡыңдың, башҡа милләттәрҙең баһаһын белергә, ғорурланырға кәрәк.
Бына былар Риф Мифтахов ижадында бөтә йәһәттән сағылыш таба. Үҙенә булған мөхәббәте шағирҙың баҫалҡы холҡонда, ата-әсәһенә, туған-дуҫтарына яҡты-яҡшы ҡарашта булыуында сағыла.
Риф — матур, татыу ғаилә башлығы, балалары, ейән-ейәнсәрҙәре өсөн барыһын да эшләргә әҙер булған атай-олатай. Мин профессор Әхмәт Сөләймәновтың Риф Мифтаховтың тормошо һәм ижады хаҡында яҙылған “Йондоҙҙарҙан шағир йылынған” монография-китабын ентекләп уҡып сыҡтым. Уларҙың әңгәмәһенән шуға төшөндөм: ысын ижадсы аҡса табыу, байыр өсөн ижадҡа тотонмай. Ижад — ҡатмарлы төшөнсә, арифметика йәки башҡа фән менән уны аңлатып та булмай. Күрәһең, ул кешенең төпкөл аңында-йәнендә-ҡанында була. Йөҙөп йөрөгән айсберг кеүек — өҫкө өлөшө — күҙгә күренгәне генә, аҫҡы өлөшө — уй-фекерләү ҡеүәһе. Фекерләү аша күреү, минеңсә, иң кәрәге, иң мөһиме. Бына шул күреү Риф Мифтахов ижадына хас. Шағирҙың “Аҡйылға” поэмаһында ул бигерәк тә ныҡ сағылыш таба. Ошо фекерҙе китаптағы башҡа күп шиғырҙарына, тағы өс поэмаһына ҡарата әйтергә булыр ине...
Башҡорт халҡы Волга йылғаһынан Иртыш йылғаһына тиклем таралған, тормош ҡорған, беҙ белергә тейешле ҙур тарих ҡалдырған. Бөгөн, бигерәк тә урта, йәш быуын, Ырғыҙ башҡорттары хаҡында һоҡланғыс китап-роман ҡалдырған Һәҙиә апай Дәүләтшинаны ла уҡымай-белмәй башланыҡ түгелме?
Ана шуға ла шағирҙың яңы китабында башҡорттарҙың ере, һыуы, халҡы өсөн ғорурланыуы менән бергә борсолоуы ла, әсенеп уйланыуҙары ла ваҡытлы, урынлы, киләсәккә төбәлгән. Үҙ илен, ерен, телен һаҡлап яу сапҡан атай-бабайҙарыбыҙҙы нисек оноторға мөмкин?! Бына ошо хаҡта яҙа дуҫ, яҡташ-ауылдаш, талантлы шағир!

Баязит ҒӘЛИМОВ,
философия фәндәре
докторы, профессор.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 880

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 257

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 782

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 954

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 856

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 633

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 732

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 584

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 845

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 585

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 780