Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Хуш еҫле кәрәҙле бал
Хуш еҫле кәрәҙле бал Рәшит Назаров — башҡорт әҙәбиәтендә генә түгел, бөтә төрки, хатта донъя әҙәбиәтендә һоҡланғыс күренеш, бөйөк шағир. Ул – башҡорт халҡының шиғри фекерләү ҡеүәһен юғары кимәлдә сағылдырған талант. Бындай ижадсы, билдәле, тиҙ өлгөрә, шиғриәт йондоҙона осоп ҡына түгел, атылып менә. Ер-Һыуҙы, тәбиғәтте, күк есемдәрен, кеше күңелен, тормошто — бөтә әйләнә-тирәне образдарҙа күҙәтеү, үҙенсәлекле фекерләү аша сағылдыра алыу маһирлығы уға, әлбиттә, тәбиғәт бүләк иткән илһам да, көс тә, яҙмыш та. Шағир быны үҙе лә яҡшы белгән, юҡҡа ғына бер шиғырында:
Мин донъяның тынын тоя инем
Ун һигеҙҙә генә көйөмә, —
тип яҙмаған. Рәшит Назаров уҡыусы күңелен тиҙ яуланы, олоһо ла, кесеһе лә уның ижадына һоҡланды, ғәжәпләнде, таң ҡалды. Башҡаса мөмкин түгел. Йәш шағир башҡорт шиғриәтенә яңы һүҙ, яңы сер алып килде. Уратып алған мөхитте, кешенең эске донъяһын, уй-кисерештәрен фәлсәфәүи үҫеш-ағыштар, һоҡланғыс образдарҙа күҙаллаған үтә киң ҡоласлы йәш шағир беҙҙә, бәлки, тәүләп күренгәндер. Сөнки уның шиғриәте эстәлек, йөкмәтке һәм образлылыҡ көсө менән бергә, формаһы яғынан да новатор ижад булды. Шағирҙың киң ҡоласлы, масштаблы һүрәтләү сараларының төрлөлөгөнә хайран ҡалған кеүек, нәфис һынландырыуҙың күп төрлө үрнәктәренә нигеҙләнгән булыуын күреп тә һоҡланып бөтә алмайһың.
Рәшит Назаров ҡыҫҡа ғына ижад осоронда республика, ил, бөтә донъя хәл-ваҡиғалары менән бары ҡыҙыҡһынып ҡына йәшәмәй, күңеле-уйы менән улар эсендә ҡайнай, уйлана, ҡыуана, нәфрәтләнә. Үҙе яҙғанса, бөтә ғаләм, гүйә, уның “ҡәләм осонда”. Ә үткән быуаттың 60-сы йылдар башында уларҙың ниндәйҙәре генә булманы! Совет кешеһенең сиҙәм ерҙәрен үҙләштереүҙән алып Йыһан киңлектәренә тиклем күтәрелеүе ижадсылар йәнен дә күккә алып осто. Шиғриәт байрамдары, залдарға ғына һыймай, майҙандарға сыҡты. Ҡайһы бер исемдәр ғүмерлеккә донъя сәхнәләрен яуланы.
Рәшит ижадының башы ошо осорға тап килеүе лә, ҡоласлы ҡанат киреүе лә тәү ҡарашҡа осраҡлы күренһә лә, моғайын, юҡтан ғына булмағандыр. Ә инде 1962 – 1964 йылдарҙы Назаров ижадының балҡышы – күк һәм күңел йыһанына осош башланған мәле, тип атарға була.
Рәшит Назаровтың, үҙе әйтмешләй, “һәр һүҙе күҙ яуын алған” алтынға бәрәбәр ижадын бөртөкләп йыйыу, туп­лау, халыҡҡа еткереү тамамланған эш түгел әле. Шағир Риф Мифтахов уның өс китабын (береһен – Татарстан китап нәшриәтендә), һайланма әҫәрҙәренең күләмле ике томлығын баҫтырып сығарыуға өлгәште. Шағирҙың тыуыуына 70 йыл тулыу айҡанлы Башҡортостан “Китап” нәшриәте уның “Ер һәм Йыһан йыры” исемле китабын әҙерләй. Бында Рәшиттең бығаса йыйынтыҡтарында донъя күрмәгән “Гөлбикә”, “Һалдат бәхете” исемле ике поэмаһы нәшер ителәсәк.
Бал татын-тәмен белергә бары кескәй генә балғалаҡтан ауыҙ итеү ҙә етә. Рәшит Назаров шиғриәте – шундай хуш еҫле кәрәҙ ул.





Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 683

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 062

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 584

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 782

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 608

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 462

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 514

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 423

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 676

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 414

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 577