Һөт-ҡаймаҡ табыш килтерә08.11.2012
Йәшерен-батырын түгел: хәҙер ауыл кешеһенең төп ышанысы, нигеҙҙә, ихатаһындағы мал-тыуарында. Йыл әйләнәһенә ишле мал баҡҡандарҙың өҫтәленән ит һәм һөт ризыҡтары өҙөлмәүе менән бергә донъяһы ла бөтөн. Иң мөһиме — иртәгәһе өсөн күңеле тыныс. Көнө-төнө тигәндәй тәрбиәләргә тура килһә лә, мал-тыуар аҫрап, ҡош-ҡорт үрсетеп, нисек тә аҡса йүнләргә тырышалар. Иртә яҙҙан ҡара көҙгә тиклем һөт-ҡаймаҡ һатып та килем алалар. Бынан тыш, хәҙер шәхси хужалыҡтарҙан һөт йыйыу һәр төбәктә юлға һалынған. Элекке кеүек тауар өсөн аҡса түләүҙе кисектереүҙәр юҡ тиерлек.

— Ишле мал аҫрап, һөт тапшырған ҡайһы берәүҙәр айына 10-12 мең һум аҡса эшләй, — тине Благовар районында булғанда “Ырыҫҡолов” предприятиеһы етәксеһе Дамир Ырыҫҡолов. — Ике-өс баш һыйыр һауғандар ҙа айына уртаса 2-3 мең һум табышлы була. Ауыл халҡы, нигеҙҙә, “тере” аҡсаны шулай күрә.
Дамир Әнүәр улы әйтеүенсә, районда шәхси хужалыҡтарҙан һөт йыйыу 2000 йылда ойошторолған. Февраль аҙағынан башланған был эш көҙ үтеп ҡар ныҡлап ятҡансы дауам итә. Быйыл районда халыҡтан 1200 тонна самаһы һөт ҡабул ителгән. Элегерәк күрһәткес юғарыраҡ та булған, хәҙер иһә һөт тапшырыусылар кәмей төшкән. Сәбәбе байтаҡ. Мәҫәлән, һәр ҡайҙағыса, ауылдар “ҡартая”, йәштәрҙең барыһы ла ишле мал аҫрарға ынтылып бармай. Шулай уҡ, колхоз-совхоздар тарҡалғас, малға фураж хәстәрләү ауырлашҡан. Шулай ҙа тырышып-тырмашып мал-тыуар ишәйтеүселәр бар. Ҡайһы бер ауылдарҙа хатта сәмләнешеп донъя көтәләр. Мәҫәлән, бер урамлы ғына Ҡарғалыбаш ауылында Тәнзилә Арыҫланова 90 тонна һөт йыйған. Район буйынса һөттө иң күп тапшырыусылар — Балышлыла. Ошо ауылда Фәүзи Байназаровҡа 123 тонна һөт тапшырылған.
Туғыҙ ауыл Советына ҡараған ауылдар хеҙмәтләндерелә. Дүрт машина дүрт йүнәлеш буйынса сыға һәм продукция Күсәрбайҙағы пунктта туплана, унда таҙартыла, эшкәртелә, һыуытыла ла Бәләбәйҙәге һөт заводына оҙатыла.
— Халыҡтан һөт йыйыу менән 30 кеше мәшғүл. Быйыл 9 миллион һумлыҡ тауар тапшырылған. Еңелдән булмаған хеҙмәттә үҙҙәрен һынатмай, халыҡ менән килешеп эшләгәндәр байтаҡ. Мәҫәлән, Сынташтамаҡтан Нәсимә Ғайсина ире Фәрит менән 100 тоннанан ашыу һөт ҡабул итте. Тик хаҡы ғына ҡәнәғәтләндермәй. Уны беҙ түгел, ә эшкәртеүселәр, баҙар көйләй. Шуға ла арзанға йыйырға мәжбүрбеҙ. Әле литры 10 һум менән ҡабул ителһә, йәй 8-9 һумға тапшыралар. Хаҡын күтәрмәҫ өсөн сифаты түбән тип тә һылтау табалар. Был — эшкәртеүселәрҙең күптән нығынған фекере. Һәр ауылда һөт анализ яһап ҡабул ителә, хәүефләнергә урын юҡ, — тине Дамир Әнүәр улы.
Етәксенең һүҙҙәрен ҡеүәтләп, ауыл кешеһе етештергән тауар хаҡының ҡатып ҡалған урындан тиҙерәк ҡуҙғалыуын теләге килә.
М. ХАРИСОВА.
Благовар районы.


Вернуться назад