Шишмә селекция үҙәге Башҡортостан ауыл хужалығы ғилми-тикшеренеү институтының селекция һәм орлоҡсолоҡ өлкәһендәге эксперименталь базаһын тәшкил итә. Ул ауыл хужалығы культуралары сорттарын һәм гибридтарын сығарыу, уларҙы етештереү технологияларын ғәмәлгә индереү менән шөғөлләнә. 100 йыллыҡ тарихы булған үҙәктә 130-ҙан ашыу ауыл хужалығы культураһы сорты сығарылған. Былтыр Шишмә селекцияһы сорттары Рәсәйҙең 70 төбәгендә 4 миллион гектарҙан ашыу майҙанда үҫтерелгән.Үҙәк етәксеһе Әнүәр Шакирйәнов Рөстәм Хәмитовҡа майлы һәм юғары аҡһымлы культуралар селекцияһы тураһында һөйләне. Тәжрибә делянкаларында күптән “таныш” һәм республика өсөн ғәҙәти булған борсаҡ, етен, шулай уҡ сағыштырмаса яңы соя, рапс, крамбе һәм башҡа культуралар үҫтерелә. Ғалимдар ошо үҫемлектәрҙе тикшереп, уларҙы төбәктәге климат, тупраҡ шарттарына яраҡлаштырыу, урындағы сирҙәргә, ҡоротҡостарға ҡаршы тороу һәләтен арттырыу мөмкинлеген өйрәнә.
Төбәк етәксеһен шулай уҡ арыш, бойҙай, тритикале кеүек иген культуралары селекцияһы менән таныштырҙылар. Ужым арышының илебеҙҙә генә түгел, унан ситтә лә киң билдәле “Сулпан” сорты Башҡортостан селекцияһындағы иң ҙур ҡаҙаныштарҙың береһе тип иҫәпләнә. Әле ошо сорт нигеҙендә республика ғалимдары ужым арышының өр-яңы сорттарын сығарҙы. Улар Башҡортостанда, күрше төбәктәрҙә үҫтерелә. Шулай уҡ оҙаҡ йылдар инде ужым бойҙайы селекцияһы буйынса эш алып баралар. Әнүәр Шакирйәнов әйтеүенсә, ситтән килтерелгән һәм “үҙ илендә” мул уңыш биргән күп кенә иген, ҡуҙаҡлы һәм мал аҙығы культуралары сорттары Башҡортостан селекцияһындағыларҙан байтаҡҡа ҡалыша, сөнки улар урындағы шарттарға әҙер түгел. Үҙебеҙҙең, шулай уҡ башҡа климат зоналарынан килтерелгән сорттарҙы һынау — селекция үҙәгенең төп бурыстарының береһе. Әле ғалимдар Австриянан, Чехиянан, Белоруссиянан һәм башҡа илдәрҙән килтерелгән культураларҙың сорттары менән эшләй.
Эш сәфәре барышында Рөстәм Хәмитов үҙәктең ҡаҙаныштары, шулай уҡ артабанғы үҫешкә ҡамасаулаған ҡыйынлыҡтар менән дә ҡыҙыҡһынды. Ғилми үҙәктең матди-техник базаһын нығытыу, йәш ғалимдарҙы йәлеп итеү зарурлығы фекер алышыу темаһы булды.
Бөгөн Башҡортостанда орлоҡсолоҡ тармағын тергеҙеүгә киҫкен ихтыяж күҙәтелә, республика аграрийҙары 20—40 йыл элек барлыҡҡа килгән технологияларҙы ҡуллана. Шуға күрә төбәк етәкселеге селекция үҙәге алдына ауыл етештереүселәре менән тығыҙыраҡ хеҙмәттәшлек итеү, конкурентлыҡ ҡеүәһен арттырыу бурысын ҡуя.
— Лабораторияның эшен, бөгөн ниндәй кимәлдә булыуыбыҙҙы, тармаҡ икенсе һулыш алып, ысын мәғәнәһендә үҫә башлаһын өсөн нимәләр эшләү кәрәклеген күреү һәм аңлау минең өсөн бик мөһим ине, — тине Рөстәм Хәмитов.
Башҡортостан Башлығы төбәктә аграр производствоның селекция менән орлоҡсолоҡтан алып ауыл хужалығы продукцияһы етештереүгә тиклемге бөтә тармаҡтарын үҫтереү зарурлығын билдәләне. Республикала берлектәге эш, шул иҫәптән фән ҡаҙаныштарын йәлеп итеү тәжрибәһе бар. Быйыл мартта “Башҡортостандың элиталы орлоҡтары” ауыл хужалығы кооперативы ойошторолдо. Ул бойҙай, арыш һәм мал аҙығы үләндәренең селекция сорттары орлоғон үҫтереү һәм һатыу өсөн республикалағы ауыл хужалығы предприятиеларын, фермерҙарҙы берләштерҙе. Сәсеү материалы менән аграрийҙарҙы Башҡортостан ауыл хужалығы ғилми-тикшеренеү институтының селекция үҙәге тәьмин итә. Быларҙың барыһы ла фәнни ҡаҙаныштарҙы коммерциялаштырыуға булышлыҡ итә.