Һоҡландыра оҫта ҡулдары17.03.2017
Һоҡландыра оҫта ҡулдары Ул йөк машинаһын да, мини-тракторын да үҙе яһаған. Эйе, үҙе. “Волга”, “Жигули” һәм “Москвич” автомобилдәренең, башҡа төр техниканың запас частарын алған да йыйған. Әйтеүе генә анһат, әлбиттә, әммә тимер ене ҡағылған егет өсөн был бер ни түгел. Әле бына баҡса һөргәндә, утын, бесән ташығанда универсаль ярҙамсы булған тракторҙы ҡышҡы режимға көйләп ҡуйған. Нисек тиһегеҙме? Булмаһа, Фәнистең үҙенән һорайыҡ...
Бөгөн баҙар һәм кибеттәр шәхси хужалыҡ өсөн бик кәрәкле булған мотоблок һәм мини-тракторҙарҙың төрлөһөн тәҡдим итә. Улар башлыса сит илдәрҙә эшләнгән, ҡайһы берҙәре беҙҙең тәбиғәт шарттарына һәм тупраҡҡа бигүк ҡулайлашмаған, хаҡтары ла сағыштырмаса юғары. Хәйер, егәрле һәм оҫта ҡуллылар ят тауарҙан бер ҙә ҡалышмағанды үҙҙәре лә яһай. Ахун ауылы йүнселе Фәнис Нуриев – шуларҙың береһе.
Уның тракторҙар эшләүгә тотоноп китеүе лә нәҡ мотоблок менән бәйле. Олатаһы Сабит Йәнбирҙиндың мотоблогын тулыһынса тиерлек үҙгәртеп ҡора Фәнис: уны арба, һабан һәм тырма тартырлыҡ, ҡар гөргөсө менән эшләрлек итеп яйлай. Артабан үҙе йыйған тракторға сират етә. Двигателен ҡеүәтлерәгенә алмаштыра, икенсе тиҙлек коробкаһы ҡуя, ҡайһы бер башҡа үҙгәрештәр индерә. Матур һөҙөмтә оҫтаны яңы уй-фекерҙәргә дәртләндерә.
Баҡса һөргәндә, утын, бесән ташығанда универсаль ярҙамсы булған тракторҙы ҡыш нисек тағы ла әүҙемерәк файҙаланырға? Бер ҙә тынғылыҡ бирмәгән был һорауға ла яуап таба Фәнис һәм ҡаргиҙәр эшләргә тотона. Уның был техник ҡоролмаһы бик тә уңышлы килеп сыға. “Жигули” машинаһынан алып ҡуйылған двигатель һәйбәт тарта, өс кеше һыйҙырышлы кабинаны мейес тә тейешенсә йылыта. Иң мөһиме – транспортерҙың ҡалын брезентына торба профилдәре беркетеп яһалған махсус сылбыр ҡаргиҙәрҙе йомшаҡ ҡарҙа ла батырмай, тауға ла еңел алып менә, соҡорҙан да сығара, кәрәкле тиҙлек менән йөрөтә лә. Әллә ни ҙур булмауы менән бигерәк тә һунарсы һәм урмансы кеүек һөнәр эйәләренә, ҡыш тәбиғәт ҡосағына сығырға теләүселәргә бик ҡулайлы транспорт сараһы яһай ҙа ҡуя ауыл оҫтаһы. Ҡаргиҙәр хаҡында ишетеүселәр уны эшләргә заказ бирә. Хәҙер Фәнистең техник ижад емеше Себер тарафтарында һәм Ямал ярымутрауында яңы хужаларына тоғро хеҙмәт итә.
Өлгәшелгәне менән генә туҡталып ҡалмай йәш уйлап табыусы. “Волга”, “Жигули” һәм “Москвич” автомобилдәренең, башҡа төр техниканың запас частарын ҡулланып, йөк машинаһы, мини-трактор яһаған. Әле бар тырышлығын быйылғы яҙға мотлаҡ тағы ла бер трактор ҡороуға йүнәлткән, киләһе ҡышҡа инде аэросанаһын эшләп бөтөрөргә ниәтләй. Әйткәндәй, был шөғөл менән Фәнис буш ваҡытында ғына булыша. Бынан тыш йүнсел үҙенең ауылында һәм күрше төбәк халҡы өйҙәренә кирбестән мейес һала, йылытыу селтәре һәм канализация монтажлай, һораусыларға тимерҙән мунса мейестәре, ҡапҡа, кәртә һәм көнкүрештә кәрәкле башҡа күп төрлө әйбер-ҡоролма эшләп бирә. Һуңғы йылдарҙа йорт һалыусылар күп булғанлыҡтан, оҫта бер көн дә тиерлек буш тормай. Уңғанлығы һәм тырышлығы өҫтөнә халҡыбыҙға хас булған ярҙамсыллыҡ сифаты ла ят түгел милләттәшебеҙгә, ул береһенең дә үтенесен кире ҡаҡмай, һәр саҡ ҡулынан килгәнде эшләргә әҙер.
Ауылдаштарының оло ихтирамына лайыҡ йәш оҫта – иғтибарлы ғаилә башлығы, хәстәрлекле атай һәм ышаныслы тормош иптәше лә. Ҡатыны Нәркәс менән ике бала үҫтерәләр. Беренсе синыфта уҡыған Ринат бөгөндән үк атаһының уң ҡулы: йорт ҡуяндарын башлыса үҙе ҡарай, балалар баҡсаһына йөрөгән һеңлеһе Лиана менән уйнарға ла ваҡыт таба.
Күп ҡырлы ауыл тормошон тулыһынса үҙ итеп йәшәй Нуриевтар: ҡура тултырып мал да тоталар, баҡсаларында бәрәң­генән башлап бар кәрәкле йә­шелсә, еләк-емеште лә үҫтерә­ләр. Ҡыҫҡаһы, донъянан йәм табып, тапҡандарына ҡәнәғәт булып, матур итеп ғүмер итә улар. Үҙҙәре шаярып әйтеү­ҙә­ренсә, замандаштарыбыҙҙың “буш ултырырға бер ҙә ваҡыты юҡ”.
Ғәмәлдә техникаға булған һөйөү быуындан быуынға күсә.
– Беҙҙең ҡырыҫ тәбиғәтле Йүрүҙән буйҙарында иген йыйыуҙың ҡыҙған осоро сентябрҙә була ине. Мәктәптә уҡығанда дәрестәр бөткәнен саҡ көтөп алып, баҫыуға, комбайнсы атайым янына йүгерә инем, – тип хәтерләй үҫмер йылдарын Фәнис Нуриев. – Әҙерәк һуҡранһа ла, атайымдың яландан ҡыуып ҡайтарғанын иҫләмәйем, уның комбайн руленә беренсе тапҡыр ултырырға рөхсәт иткәне әле лә хәтеремдә. Бындай шатлыҡты үҙҙәре татығандар ғына белә...
Ауыл малайҙарының күбеһенә ҡағылған техника ене Фәнисте мәктәптән һуң Малаяҙҙағы һөнәрселек училищеһына алып килә. Бында ул тракторсы, шофер, слесарь һәм иретеп йәбештереүсе һөнәрҙәрен үҙләштерә. Артабан туған “Йүрүҙән” совхозында эшләп ала, ике йыл һалдатта була. Армиянан ҡайтҡас, яҙмыш елдәре егетте Өфөгә төҙөлөшкә алып килә, бында ул һигеҙ йыл хеҙмәт һала. Шулай ҙа ергә береккән уҙаман ысын бәхетен бары тыуған яҡтарында таба.


Вернуться назад