Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күперҙе күптән көттөк
Күперҙе күптән көттөкҠариҙел ауылына етәрәк Өфө йылғаһының бейек ярында тирә-яҡҡа һоҡланып ҡарап торабыҙ. Тәбиғәт ғәжәп матур бында: армыт-армыт тауҙар, мәңге йәшел ҡарағайҙар. Йәнә бер ҡыуаныслы күренеш — ике ярҙы тоташтырған мөһабәт күпер төҙөлә. Күренеп тора — шаҡтай көс һалынған, шартлатҡандар, ағастарҙы киҫкәндәр. Әле эш гөрләй.

Өфө йылғаһы — Ҡариҙел районының төп һыу артерияһы. Йырҙарҙа йырланған был һыу сығанағының төбәккә тура килгән өлөшө – 116 километр. Өфөнөң районды икегә — урман һәм ялан зонаһына бүлеп ағыуы, әлбиттә, халыҡтың көнитмешенә ҙур мәшәҡәттәр тыуҙырҙы.
Тап шуға ла 2001 йылда бында понтон күпер асылыу оло ваҡиға була. Әммә уның да проблеманы тулыһынса хәл итә алмауы һәр кемгә асыҡ. Йылғала боҙ туңа башлағас, уның эшмәкәрлеге туҡтатыла. Боҙ тейешле ҡалынлыҡҡа еткәнсе йылға аша автотранспорт хәрәкәте бөтөнләй өҙөлә. Был уңайһыҙлыҡтан ҡотолоу юлы — бары ысын, ныҡлы күпер төҙөүҙә. Ниһайәт, Ҡариҙел халҡының күптәнге хыялы тормошҡа аша — бөгөн йылға аша күпер һалына. Ул – Башҡортостандың 100 йыллығы уңайынан сафҡа индереләсәк объекттарҙың береһе.
Был хаҡта район хакимиәте башлығының сәнәғәт, архитектура һәм торлаҡ-коммуналь хужалыҡ буйынса урынбаҫары Рәфис Дәүлиев:
— Капиталь күпер Екатерина тракты төҙөлөшө ваҡытынан уҡ кәрәк ине, — тип һөйләй. — Кешеләр Өфө йылғаһының һул яҡ ярында борондан ғүмер кисерә, ә район үҙәге итеп уң яҡ ярындағы ауыл һайланған. Билдәле, барлыҡ йомош, кәрәк-яраҡ өсөн үҙәккә йөрөргә тура килә.
Совет осоро йылдарында халыҡты был мәшәҡәттән ҡотолдороу өсөн етди тотоналар, проект әҙер була һәм ең һыҙғанып уны бойомға ашырырға әҙерләнәләр. Әммә билдәһеҙ сәбәптәр менән төҙөлөшкә әҙерләнеү барышы туҡтатыла. Бынан биш-алты йыл элек был мәсьәлә йәнә ҡуҙғатыла, сөнки ҡоро килгән йылдарҙа йылға үтә һайыға, уның аша баржалар йөрөй алмай, икенсе яҡ ярға сығыу мәсьәләһе киҫкенләшә. Ә бит бындай ҡоролоҡ киләсәктә лә ҡабатланыуы ихтимал. Республика Башлығы район етәкселегенең мөһим проблема күтәреүен, уның мөһимлеген аңлап ҡабул итә. Үҙ сиратында, был хаҡта ил етәксеһе Владимир Путинға еткерә. Күперҙең төҙөлөшө буйынса проект эшенә 42 миллион һум аҡса тотонола.
Әлбиттә, бындай кимәлдәге ҙур һәм ҡатмарлы проектты башлау өсөн уға әҙерлек барышы ла етди эш һәм сығым талап итә. Унда ҡатнашҡан төҙөлөш ойошмалары тәү сиратта етештереү базаларын урынлаштыра, эшселәр өсөн тейешле шарттар тыуҙыра, ҡорамалдарҙы ла һаҡлау сараһын күреү кәрәк. Улар Магинск, Сосновый Бор һәм юлдың ахыры булған Абыҙ-Таштүбәлә урынлашҡан.
Был тирәлә ҡалын урмандар күккә үрелә. Шуға ла иң тәүҙә ағастарҙы киҫеп, юл асыу зарурлығы тыуа. “Ҡариҙел урман сәнәғәтселәре берләшмәһе” был юҫыҡта ҙур эш атҡара. Ошо тирәләге тәбиғәт ҡатмарлы, йырып сыҡҡыһыҙ тауҙар, урман араһында эшләү еңелдән түгел. Ауыр шарттарҙа урмансылар үҙ бурысын оҫталыҡ менән башҡара. Кәрәк урында техника, кәрәк урында йәйәүләп йөрөп ағастарҙы киҫә, уларҙы тейешле урынға алып сыға. Буласаҡ күпер өсөн тәүге юл әҙер. Уларҙан һуң юл төҙөлөшө буйынса төп эште “Башкиравтодор” асыҡ акционерҙар йәмғиәте үтәй. Йәмғиәт хеҙмәткәрҙәре тәүлек әйләнәһенә бер нисә сменала тир түгә, был эшкә 110 кеше һәм 55 берәмек техника йәлеп ителә. Шартлатыу эштәре башҡарыла. Юлды күтәртеү өсөн 1 миллион 600 кубометр самаһы грунт ташып һалырға кәрәк була. Уның һәр бер өлөшө билдәле бер составтан торорға тейеш. Был ҡушылмалар ерҙе шартлатыу юлы менән алына.
Юлдың оҙонлоғо – 10 километр, күперҙеке — 328 метр. Контракт буйынса ул 2020 йылда тамамланырға тейеш булһа ла, төҙөүселәр Ҡариҙел халҡының күптәнге хыялын яҡынайтырға иҫәп тота — быйыл йыл аҙағына күперҙе теүәлләп ҡуйырға уйлайҙар. Таштүбәгә тиклем трасса асфальт менән ҡапланасаҡ һәм ул, бер ни ҡәҙәр үҙгәртелеп, өсөнсө категориялы автомобиль юлы стандарттары нормативына тап килтереләсәк. Яңы күпер Башҡортостандың төньяҡ-көнсығыш төбәгендәге үҙәк райондары менән тура юлды тоташтырасаҡ, М5 һәм М7 федераль трассаһында, “Яңауыл” тимер юл станцияһына, Бөрө һәм Дүртөйлө йылға порттарына сығыу форсаты тыуа.
Ике ярҙы тоташтырған объект төбәктең үҫешенә, инвестиция мөхите һәм иҡтисадтың йәнә алға китеүенә етди тәьҫир итер тигән ышаныс бағлай халыҡ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Радий Хәбиров республика предприятиеһын юбилейы менән ҡотланы

Радий Хәбиров республика предприятиеһын юбилейы менән ҡотланы 15.08.2025 // Иҡтисад

Республика етәксеһе Радий Хәбиров «ПОЛИЭФ» заводы коллективын һәм ветерандарын юбилейы менән...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда II кварталда ипотека баҙары йәнләнде

Башҡортостанда II кварталда ипотека баҙары йәнләнде 14.08.2025 // Иҡтисад

Башҡортостанда II кварталда ипотека баҙары йәнләнде...

Тотош уҡырға 34

Рәсәйҙәргә кредит биреү шарттарында яңы пункт барлыҡҡа килде

Рәсәйҙәргә кредит биреү шарттарында яңы пункт барлыҡҡа килде 13.08.2025 // Иҡтисад

Тиҙҙән банктар һәм башҡа кредиторҙар Федераль һалым хеҙмәте һәм Социаль фонд мәғлүмәттәре буйынса...

Тотош уҡырға 36

Башҡортостан төҙөүселәре I ярты йыллыҡта 1 миллион квадрат метр торлаҡты файҙаланыуға тапшырған

Башҡортостан төҙөүселәре I ярты йыллыҡта 1 миллион квадрат метр торлаҡты файҙаланыуға тапшырған 11.08.2025 // Иҡтисад

Республика федераль программаларҙа әүҙем ҡатнаша һәм территорияларҙы комплекслы үҫтереү...

Тотош уҡырға 40

Ишембай районында май һығыу заводы төҙөлә

Ишембай районында май һығыу заводы төҙөлә 08.08.2025 // Иҡтисад

Ишембай районында май һығыу заводы төҙөлә...

Тотош уҡырға 43

Радий Хәбиров Башҡортостан төҙөүселәрен һөнәри байрамы менән ҡотланы

Радий Хәбиров Башҡортостан төҙөүселәрен һөнәри байрамы менән ҡотланы 07.08.2025 // Иҡтисад

Бөгөн Өфөнөң «Торатау» конгресс-холында Башҡортостан Башлығы Радий Хәбиров республика төҙөүселәрен...

Тотош уҡырға 40

Башҡортостанда йәшәүселәрҙе ауылдарға интернет үткәреү өсөн тауыш бирергә саҡыралар
Мәләүез тракторсылары Ер һөрөү буйынса чемпионатта ҡатнаша

Мәләүез тракторсылары Ер һөрөү буйынса чемпионатта ҡатнаша 05.08.2025 // Иҡтисад

Бөтә Рәсәй механизаторҙар ярышы Ленинград өлкәһендә уҙғарыла....

Тотош уҡырға 57

Рәсәйҙә закон сығарыусылар ипотека буйынса төбәк ставкаларын индерергә тәҡдим итә

Рәсәйҙә закон сығарыусылар ипотека буйынса төбәк ставкаларын индерергә тәҡдим итә 05.08.2025 // Иҡтисад

[thumb][/thumb]Социаль ғәҙеллек принцибы буйынса процент ставкалары бөтәһе өсөн дә бер төрлө...

Тотош уҡырға 49

«Ҡарлуғас» электр поезы Өфөнән Силәбегә тәүге рейсҡа юлланды

«Ҡарлуғас» электр поезы Өфөнән Силәбегә тәүге рейсҡа юлланды 01.08.2025 // Иҡтисад

«Ҡарлуғас» электр поезы Өфөнән Силәбегә тәүге рейсҡа юлланды...

Тотош уҡырға 62

Баш ҡалала Өршәк йылғаһы аша күперҙе ремонтлау эштәре ваҡытынан алда тамамланды

Баш ҡалала Өршәк йылғаһы аша күперҙе ремонтлау эштәре ваҡытынан алда тамамланды 31.07.2025 // Иҡтисад

[thumb][/thumb]Баш ҡалала Өршәк йылғаһы аша күперҙе ремонтлау эштәре ваҡытынан алда тамамланды...

Тотош уҡырға 69

2 һәм 3 августа Өфөлә ауыл хужалығы йәрминкәләре була

2 һәм 3 августа Өфөлә ауыл хужалығы йәрминкәләре була 31.07.2025 // Иҡтисад

2 һәм 3 августа Өфөлә ауыл хужалығы йәрминкәләре була...

Тотош уҡырға 69