Ата-баба­ла­ры­быҙ яратып эскән ҡымыҙ бөгөн дә үҙенең баһаһын юғалтмай. Уның шифаһын аңлаған һәр кем йәйен рәхәт­лә­неп эсеп ҡалырға тырыша. Шуға ла ҡымыҙ етештереүселәр араһында продукциялар үтмәүгә зарланыусыны осратмаҫһың.
Быйыл Сермән ауылында ла ҡымыҙ бешә башланылар. Мәғәфүровтар ғаиләһе әҙерләгән эсемлек ауылдаштарының күңеленә хуш килде. “Эх-х, ҡымыҙы ла ҡымыҙы!” – тип маҡтап бөтә алмайҙар.
Флүзә менән Рәүеф Мәғәфүровтар ике балаһына өҫтәп ете сабыйҙы тәрбиәгә алған ғаилә булараҡ та билдәле Белорет районында. Уларҙың береһе ғаилә ҡорған, ѳөсәүһе – студент, йәнә ѳөсәүһе мәктәптә белем ала.
– Быйыл Сермән балалар йорто ябылғас, унда тәрбиәсе булып эшләгән ҡатыным Флүзә Тимур ҡыҙы эшһеҙ ҡалды. Шуға ла крәҫтиән (фермер) хужалығы менән шөғөлләнергә булдыҡ, – ти Рәүеф ағай.
Мәғәфүровтар ғаиләһе быға тиклем дә кәртә тултырып мал көткән. Әлеге ваҡытта уларҙың 20 баш йылҡыһы бар. Ете бейә һауалар, көнөнә 30-35 литр ҡымыҙ етештерәләр. Уны һатыуҙа ауырлыҡ юҡ, бер тәм тойған кеше ҡымыҙҙан өҙөлмәй ул, ти уңғандар.
– Был шөғөлгә Сәлиха Йыһанша ҡыҙынан ѳөйрәнеп ҡалдым. Улар ҡайным менән ғүмер буйы йылҡы тотто, үҙҙәре лә ҡымыҙ бешә ине. Эште яңынан “хәтергә төшөрөргә” Аҙнағол ауылында йәшәгән класташым Флүзә Фәйзуллина ярҙам итте, тәүге мәлдә унан кәңәш һораным, – ти Флүзә ханым.
Күҙ ҡурҡа, ҡул эшләй, ти халыҡ мәҡәле. Һөнәрҙәре буйынса тәрбиәсе һәм шофер булған Мәғәфүровтар ҙа күп уйлап тормай.
– Малыбыҙ күп ине. Район хакимиәтендә беҙгә “Яңы башлаған фермерға ярҙам” дәүләт программаһында ҡатнашырға тәҡдим иттеләр. “Иләктән” уңышлы үтеп, 1,5 миллион һумлыҡ грант яулауға өлгәштек. Уға трактор, бесән төргөс һәм биш тана һатып алдыҡ, – ти Рәүеф ағай.
Ауыл кешеһе өсөн, әлбиттә, тәү сиратта ер кәрәк. Әле Мәғәфүровтарҙың 14 гектар ере бар. Был ғына күпләп мал тотоуға етмәй, шуға ла мәсьәләне хәл итеү юлдарын эҙләйҙәр. Ауылдан ситтә, Ҡаҙыш йылғаһы буйында, ҡымыҙхана өсөн майҙан алғандар, шунда бейә һауалар, хужалыҡ эштәрен ғаилә көсө менән башҡарып киләләр. Әммә киләсәктә яңы эш урындары булдырырға ла ниәтләнәләр.
– “Эш юҡ” тип зарланырға яратыусылар ҙа бар, әммә эшләргә тырышып торған намыҫлы кешене табыуы ҡыйын. Шуға ла хужалыҡты үҙ көсөбөҙ менән алып барабыҙ, – ти Мәғәфүровтар.
Киләсәккә пландары ҙур фермерҙарҙың.
– Өҫтәмә ер алһаҡ, баҡсасылыҡ менән дә шөғөлләнер инек. Ерҙең артығы кәрәкмәй, үҙебеҙ эшкәртерлеген алып, шуны файҙалы итеп тотонһаҡ етә. Ҡайһы берәүҙәр 100-әр гектарлап ер тота, әммә эшкәртмәй, ағас һәм сүп-сар баҫып, йәмһеҙ булып ята. Малды ишәйтеү, үҙебеҙҙекенә ҡушып, ауыл көтөүен ойоштороу уйы ла бар.
Оло юл буйында ултырған Сермән ауылы халҡы өсөн емеш-еләк, картуф, һөт ризыҡтарын сауҙаға сығарыу әллә ни ауыр түгел. Теләһәң, ҡалаға алып барырға ла мөмкин. Мәғәфүровтар ҙа ҡымыҙҙы юл буйында һата. Юлаусылар бик теләп ала. Мәҫәлән, Мәскәү, Ярославль ҡала­ларынан килгәндәр: “Ике мең километр юл үттек, бер ерҙә лә ҡымыҙ осратманыҡ”, – тип күпләп шифалы эсемлек алған.
Мәғәфүровтарҙың 40 баш һарығы ла бар. Учалы районы Сораман ауылынан алып килгән тексил тоҡомло һарыҡтарының йөнө лә, ите лә мул була бит.
Маҡсатлы, тырыш хужаларҙың крәҫтиән (фермер) хужалығын артабан үҫтереү, мал һанын арттырыу теләге ҙур. Был хыялды тормошҡа ашырыуҙа тәүге аҙымдар яһалған. Башы булғас, аҙағы ла булыр, халыҡ әйтмеш­ләй. Тырыш фермерҙар башҡаларға: “Ҡурҡырға ярамай. Тырышһаң, барыһы ла килеп сығыр”, – тип кәңәш бирә.