Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Кеше батмай торған диңгеҙ
Кеше батмай торған диңгеҙ
Кешеләргә бик борондан мәғлүм булған бер илдә ана шундай диңгеҙ бар. Ул — Фәләстандағы (Палестина) Үле диңгеҙ.


Уның һыуы шул ҡәҙәр тоҙло, хатта унда бер генә тереклек тә йәшәй алмай. Фәләстандың ямғырһыҙ эҫе климаты бик күп һыуҙы боҫҡа әйләндерә. Ләкин таҙа һыу ғына боҫ булып өҫкә күтәрелә, ә ирегән тоҙҙар диңгеҙҙә ҡала һәм уның тоҙлолоғон арттыра. Бына шуға күрә лә Үле диңгеҙ һыуында тоҙ (ауырлыҡ яғынан) 2–3 кенә түгел – 27 процент һәм унан да күберәк. Шулай итеп, ирегән тоҙ Үле диңгеҙҙең сирек өлөшөн тәшкил итә. Ундағы тоҙҙоң дөйөм миҡдары — 40 миллион тонна самаһы.
Үле диңгеҙҙең бик тоҙло булыуы уның бер үҙенсәлеген килтереп сығара: һыуы ғәҙәттәге диңгеҙ һыуҙарынан шаҡтай ауырыраҡ. Бындай ауыр шыйыҡлыҡта батыу мөмкин түгел, сөнки кеше кәүҙәһе унан еңелерәк.
Кәүҙәбеҙҙең ауырлығы шул уҡ күләмдә алынған үтә тоҙло һыу ауырлығынан шаҡтай кәм, һәм, тимәк, йөҙөү закондары буйынса, кеше Үле диңгеҙҙә бата алмай: тауыҡ йомортҡаһы тоҙло һыуҙа йөҙөп йөрөгән кеүек кеше лә Үле диңгеҙ һыуында ҡалҡып сығыр ине.
Марк Твен тигән юмор оҫтаһы был диңгеҙҙе килеп ҡарағас, Үле диңгеҙҙең ауыр һыуҙарында ҡойонған саҡта үҙенең һәм юлдаштарының ғәҙәттән тыш тойғоларын көлкөлө ентеклелек менән тасуирлай:
"Бигерәк ҡыҙыҡ ҡойоноу инде был! Беҙ батып үлә алмай инек. Бында һыу өҫтөнә һуҙылып салҡан ятырға һәм ҡулдарҙы ҡаушырып күкрәккә ҡуйырға була, ә кәүҙәнең күп өлөшө һыу өҫтөндә ҡала. Был ваҡыт башты ҡалҡытырға ла мөмкин... Һеҙ яйлап ҡына салҡан ятып, тубыҡтарығыҙҙы эйәккә килтереп уларҙы ҡулдарығыҙ менән ҡосаҡлай алаһығыҙ, ләкин шунда уҡ әйләнеп китәһегеҙ, сөнки баш яғы түбәнерәк була.
Баштүбән килеш тә ҡаҙалып тора алаһығыҙ, кәүҙәгеҙ күкрәк уртаһынан аяҡ остарына ҡәҙәр һыуҙа күтәрелеп тора; ләкин был хәлдә оҙаҡ тороп булмай. Шулай уҡ салҡан килеш, күҙгә күренерлек тиҙлек менән йөҙә лә алмайһығыҙ, сөнки аяҡтарығыҙ һыуҙан ҡалҡып тора һәм һеҙгә үксәләрегеҙ менән генә этенергә тура килә. Әгәр йөҙтүбән ятып йөҙһәгеҙ, алға түгел, артҡа китәһегеҙ. Үле диңгеҙҙә ат йөҙә лә, баҫып тора ла алмай, шунда уҡ ҡорһағы менән ятырға мәжбүр була".

Һүрәттә һеҙ Үле диңгеҙ өҫтөндә тыныс ҡына ятҡан кешене күрәһегеҙ. Һыуҙың сағыштырмаса тығыҙлығы ҙур булыуы арҡаһында ул шул хәлдә китап уҡый ала.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Баймаҡта – "Таҙа кесаҙна"

Баймаҡта – "Таҙа кесаҙна" 29.03.2019 // Экология

Тирә-яҡ ҡарҙан әрселеп тә өлгөрмәне, ҡыш буйы йыйылған сүп-сар ҡалдыҡтары, ташланған шешә һауыттары...

Тотош уҡырға 1 456

Стаканһыҙ ҙа йәшәрбеҙ әле

Стаканһыҙ ҙа йәшәрбеҙ әле 28.03.2019 // Экология

Европа парламенты, 2021 йылға пластмассанан етештерелгән тиҫтәләгән предмет төрҙәренән баш тартыуҙы...

Тотош уҡырға 1 158

"Аныҡ, дөрөҫ мәғлүмәт бирелеренә ышанам"

"Аныҡ, дөрөҫ мәғлүмәт бирелеренә ышанам" 26.03.2019 // Экология

Рәсәй Президенты ҡарамағындағы Гражданлыҡ йәмғиәтен үҫтереү һәм кеше хоҡуҡтары буйынса совет...

Тотош уҡырға 1 097

Эш теүәл бара

Эш теүәл бара 14.03.2019 // Экология

Сибайҙа үткән көндәлек брифингта ҡалалағы экологик хәлгә ентекле баһа бирелде....

Тотош уҡырға 1 036

Урман яҙмышы Ҡариҙелдә хәл ителә

Урман яҙмышы Ҡариҙелдә хәл ителә 27.02.2019 // Экология

1 мартта Ҡариҙел районында Башҡортостан Башлығы вазифаһын ваҡытлыса башҡарыусы Радий Хәбиров...

Тотош уҡырға 1 092

Матурлығынан зыяны күберәк

Матурлығынан зыяны күберәк 26.02.2019 // Экология

Күршеләрҙә көҙөн сағыу һары төҫлө сәскә күреп ҡалдым. – Резеда апай, ҡайһылай матур сәскә, күсереп...

Тотош уҡырға 1 436

Урман “ашханалары”

Урман “ашханалары” 26.02.2019 // Экология

Республикалағы барлыҡ тәбиғәт ҡурсаулыҡтарында һәм заказниктарында ҡырағай йәнлектәрҙе ашатыу өсөн...

Тотош уҡырға 1 184

“Таҙа Танып”тың башында  кем тора?

“Таҙа Танып”тың башында кем тора? 26.02.2019 // Экология

Республикала гөрләп үткән “Таҙа Танып” акцияһы йомғаҡтарын Пермь крайының Чернушки ҡалаһында...

Тотош уҡырға 1 274

Һаҙлыҡтар һаҡҡа алынды

Һаҙлыҡтар һаҡҡа алынды 26.02.2019 // Экология

Улар тәбиғәт ҡомартҡыһы тип иғлан ителде....

Тотош уҡырға 1 292

Брифингта – һуңғы яңылыҡтар

Брифингта – һуңғы яңылыҡтар 25.02.2019 // Экология

Сибайҙа экологик хәлде яйға һалыу, һауаның торошо, ниҙәр башҡарылғаны хаҡында ҡала халҡына еткереп...

Тотош уҡырға 1 113

Таусылар именлеген хәстәрләп

Таусылар именлеген хәстәрләп 22.02.2019 // Экология

Сибай ҡалаһындағы экологик хәл “Ростехнадзор” хеҙмәткәрҙәрен дә борсомай ҡалманы. Бөгөн улар Учалы...

Тотош уҡырға 1 127

Экологик хәл тотороҡлана

Экологик хәл тотороҡлана 21.02.2019 // Экология

Был хаҡта бөгөн үткән брифингта хәбәр ителде: Сибайҙа көкөрт диоксидының миҡдары артыуы күҙәтелмәне....

Тотош уҡырға 1 211